علی خوشه چرخ أرانی

عشق و ارادت به ساحت قدسی مولای متقیان و امیرمؤمنان(ع) در شعر و ادب فارسی پیشینه‌ای بسیار کهن دارد؛ زیرا امام علی(ع) دربردارنده جمیع صفات،کمالات و فضایل والای انسانی است که در آسمانی به بلندای ابدیت و به‌سان خورشید تابان ره‌پویان و ره‌جویان طریق سعادت و هدایت را رهنمون می‌سازد.
با عنایت به شخصیت جامع، مانع و والای ایشان، شاعران فارسی گوی کوشیده‌اند تا اشعاری ارزش‌مند در توصیف، مدح و منقبت و ذکر پاره‌ای از فضايل او بسرایند؛ هر چند که شخصیت آسمانی امام علی(ع) با قلم و بیان قابل توصیف نیست.
جدای از توصیف گوناگون شاعران گذشته، شاعران فارسی زبان معاصر، با نگاهی ویژه حضور حضرت امیر(ع) را در تمام هستی درک می‌کنند و به تصویر می‌کشند.
شب از چشم تو آرامش را به وام دارد
و طوفان از خشم تو خروش را
کلام تو گیاه را بارور می‌کند
و از نفست گل می‌روید
چاه از آن زمان که تو در آن گریستی، جوشان است
(علی موسوی‌گرمارودی)
شعر علوی معاصر، شعری هدفمند است که مخاطبانش نوع بشر هستند و شاعر همگان را فرا می‌خواند تا از خوان معرفت علی(ع) و اولادش، بی‌نصیب نمانند و از این روست که در شعر علوی به طور اخص و شعر مذهبی آئینی به طور اعم، معصومین (ع)، حقیقت همیشه جاویدند و پیروی از آنان ضامن سلامت و سعادت دنیا و اخری انسان‌هاست و بنابراین شعر علوی معاصر، شعری پویا، پایا و زنده است، مثلا احمد عزیزی در ابیات زیر مخاطبان را به بهره‌مندی از خوان بی کران و بهره‌وری از سیره و شیوه حضرت امیر(ع)  و آل او فرا می‌خواند:
ای به تابستان عزت یاس من
ای رسول امت احساس من
تو مدینه شعر احمد را دری
شعر را از جان من پیغمبری(ص)
نور خالص، روح مطلق مرتضی
معنی لفظ انا الحق مرتضی
از علی و آل او جو درد عشق
جفت شش آورده حق در نرد عشق
در بیت پایانی صراحتا به حقانیت امامت امام علی(ع) اشاره می‌نماید.
نکته دوم در خصوص شعر علوی این که، اگر بنا باشد شعر عاشورایی را با محتشم کاشانی بشناسیم بی‌شک اثر مکمل این شعر یعنی شعر علوی و ولایی‌«همای رحمت» شهریار را در کنار آن قرار داد که در ذهن و زبان غالب شیعیان جای دارد و به راستی که می‌توان ادعا کرد که «همای رحمت» ‌استاد شهریار، یکی از شاهکارهای شعر‌ آیینی- ولایی معاصر و نماد ویژه‌ای از حب آل رسول و ارادت خاص به ولایت علی بن‌ابی‌طالب(ع) است که راز ماندگاری و مانایی این شعر را باید در ارادت، اخلاص و صفای تمام و عشق به امام علی(ع) و ولایت آن امام راستین جست‌وجو کرد.
علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را
که به ما سوا فکندی همه سایه هما را
دل اگر علی شناسی همه در رخ علی بین
به علی شناختم من به خدا قسم خدا را
برو ای گدای مسکین در خانه علی زن
که نگین پادشاهی دهد از کرم خدا را
نکته سوم این که در شعر شاعران معاصر امام علی(ع) نماد عدالت، حق و حقیقت، بخشش، زهد، تقوا، مهربانی، مدارا، استقامت و همه صفات پاک و ناب انسانی است و شاعر معاصر با دقت و ظرافتی خاص از زوایای گوناگون به ترسیم این اوصاف پرداخته است.
«علی موسوی گرمارودی» از پیشگامان شعر علوی معاصر است که در شعر «در سایه‌سار نخل ولایت» در قالب سپید با دیدگاهی اجتماعی از آن امام همام یاد می‌کند.
چگونه این چنین که بر زیر ماسوی ایستاده‌ای
در کنار تنور پیرزنی جای می‌گیری
و زیر مهمیز کودکانه بچه‌گان یتیم
و در بازار تنگ کوفه...؟
و نکته آخر این که در شعر علوی معاصر، شاعران به صراحت اعلام می‌دارند که توان توصیف آن امام همام را ندارند، چرا که حضرت امیرالمومنین(ع) را فراتر از زمان و حقیقت همه ادوار می‌بینند و معرفی می‌کنند.
دل اگر خداشناسی همه در رخ علی بین
به علی شناختم من به خدا قسم خدا را
نه خدا توانمش خواند نه بشر توانمش گفت
متحیرم چه گویم شه ملک لافتی را
شعر سپید من، روسیاه ماند
که در فضای تو به بی‌وزنی افتاد!
هر چند کلام از تو وزن می‌گیرد
وسعت تو را چگونه در سخن تنگ مایه گنجانم
تو را در کدام نقطه باید به پایان برد
الله اکبر
علی موسوی‌گرمارودی
- سلمان هراتی نیز در شعری سپید، شخصیت والای حضرت امیر(ع) را این سان می‌ستاید و تمامی کائنات را در برابر او، متحیر و ناتوان می‌بیند.
زمین اگر برابر کهکشان تکرار شود
حجم حقیری است
که گنجایش بلندی تو را نخواهد داشت
شاید فقط
خاک نامعلوم قیامت
ظرفیت تو را دارد
زمین اگر چشم داشت
بزرگواری تو این سان غریب نمی‌ماند
ای پهناوری که عشق و شمشیر را
به یک بستر آوردی
دنیا نمی‌تواند بداند
تو کیستی!
در پایان باید اذعان کرد که ذکر علی(ع) و فضايل او را با هیچ زبانی نمی‌توان جاری ساخت چرا که فضايل او در هیچ کتاب نمی‌گنجد و قطعا فرشتگان سماوی نیز از درک درجات او عاجزند ولی هدف همان بوده است که گفته‌اند:
آب دریا را اگر نتوان کشید
لیک قدر تشنگی باید چشید.