تحلیل «والت» و «فوکویاما» از نتایج انتخابات آمریکا
«استفان والت» و «فرانسیس فوکویاما» دو تن از دانشمندان روابط بین‌الملل و علوم سیاسی با انتشار یاداشت‌های جداگانه، پیروزی ترامپ را «فاجعه‌ای برای متحدین سنتی آمریکا و نظم لیبرال کنونی» عنوان کردند.
سرویس خارجی-
شکست سنگین «کامِلا هریس» و دموکرات‌ها مقابل ترامپ، همچنان موضوع تحلیل کارشناسان و رسانه‌های جهان است. شروع دوران جدیدی از خشونت سیاسی در آمریکا، تشدید فضای دوقطبی در این کشور، افزایش مهاجرستیزی، بازگشت آمریکا به انزواگرایی، رها کردن متحدین سنتی در اروپا و ناتو و به خصوص اوکراین و تضعیف نهادها و رژیم‌های لیبرال مثل سازمان تجارت جهانی از تبعات داخلی و بین‌المللی پیروزی ترامپ از سوی کارشناسان عنوان می‌شود.
در داخل آمریکا هم دموکرات‌ها دنبال مقصر می‌گردند و «بایدن» را عامل این شکست معرفی می‌کنند. «سی‌ان‌ان» هم گزارش داده است که نگرانی از دستورات احتمالی ترامپ پنتاگون را به چاره‌اندیشی واداشته و اعضای وزارت دفاع آمریکا در حال آماده شدن برای بدترین سناریوها و درخواست‌های ترامپ هستند. ترامپ پیش از این تهدید کرده بود که از ارتش برای سرکوب منتقدین خود استفاده خواهد کرد. پلیس کانادا هم از آماده‌باش برای مقابله با سیل پناهجویان فراری از آمریکا پس از پیروزی «دونالد ترامپ» خبر داده است. به نوشته رویترز ترامپ در کارزارهای انتخاباتی خود بارها بر «اخراج بزرگ مهاجران» از آمریکا تاکید کرده بود. «چارلز پوریر» از افسران پلیس سلطنتی کانادا در این زمینه به رویترز گفت که پلیس کانادا ماه‌هاست در حال آماده‌سازی برای چنین رخدادی است.
پیامدهای پیروزی ترامپ از زبان استفان والت
«استفان والت»، دانشمند روابط بین‌الملل و نظریه‌پرداز «رئالیسم تهاجمی» هم در یادداشتی در «فارن پالیسی» به پیامدهای احتمالی سیاست خارجی ترامپ در حوزه‌هایی مانند آسیا، خاورمیانه و اروپا پرداخته و نوشته است: «مشخص نیست که ترامپ تا چه حد قصد توجه به امور خارجی را دارد. مردمی هم که به او رای داده‌اند علاقه‌ای به گسترش دموکراسی نداشته، به حقوق بشر اهمیت نمی‌دهند، به شدت به تجارت آزاد بدبین بوده، خواهان کاهش اتباع خارجی در کشورشان بوده و نگران سازمان‌های بین‌المللی هستند... ترامپ متحدان اروپایی آمریکا را یک سرمایه راهبردی نمی‌داند و مدت‌هاست که آشکارا با اتحادیه اروپا خصومت دارد. ترامپ بروکسل را نادیده خواهد گرفت و بر روابط دوجانبه با کشورهای اروپایی که آمریکا در موقعیت بسیار قوی‌‌تری نسبت به آنان قرار دارد، تمرکز خواهد کرد و اقدامات مختلفی را برای تضعیف یا تقسیم اتحادیه اروپا انجام خواهد داد. این احتمال وجود دارد که اروپایی‌ها در برابر چنین خطری متحد شده و یا به احتمال زیاد هر کشوری به دنبال منافع خود باشد.»
«والت» درباره تاثیرات روی کار آمدن ترامپ روی ناتو هم این طور موضع‌گیری کرده است: «ترامپ می‌تواند تصمیم به خروج کامل از ناتو بگیرد، منتهی با توجه به آنکه این سازمان همچنان در میان اکثر آمریکایی‌ها محبوب بوده و خروج رسمی از آن با واکنش‌های زیادی از سوی وزارت دفاع و برخی جمهوری‌خواهان کنگره مواجه خواهد شد، به احتمال زیاد ترامپ آمریکا را در این پیمان نگه خواهد داشت و در عین حال دائما اروپایی‌ها را به خاطر کم‌کاری سرزنش و آنها را وادار خواهد کرد تا تسلیحات بیشتری از آمریکا خریداری کنند.»
اوکراین احتمالا رها می‌شود
به نوشته «والت» احتمال اینکه ترامپ کمک‌های آمریکا را قطع کرده و اوکراین را مشکل اروپایی‌ها بداند هم بسیار زیاد است. او قطعاً به دنبال تصویب یک بسته کمکی بزرگ دیگر در کنگره نخواهد بود و افکار عمومی نیز از او حمایت خواهند کرد.
«والت» درباره تداوم تنش‌ها هم در غرب آسیا هم نوشته است: «نباید دچار این توهم شد که اوضاع این منطقه با آمدن ترامپ بهتر می‌شود. او در دوره اول ریاست جمهوری تمام نیازهای اسرائیل را تامین کرد، از برجام خارج شد و یک قطره اشک نیز برای مردم جنگ‌زده غزه، لبنان و کرانه باختری نریخت. او گرچه ممکن است از کمک به اسرائیل برای حمله به ایران خودداری کند، (به ویژه اگر ولیعهد عربستان، محمد بن سلمان، چنین توصیه‌ای به او کند)، اما اسرائیل همچنان چراغ سبز برای ریشه‌کن کردن یا اخراج فلسطینیان خواهد داشت. شاید ترامپ برای آنکه خود را بانی صلح نشان دهد یک توافق بزرگ را در راستای توافق شکست‌خورده ابراهیم پیگیری کند. حتی می‌توان تصور کرد که مانند ملاقات با رهبر کره شمالی، به دنبال دیدار با مقام‌های ارشد ایران باشد. اما به دلیل آنکه ترامپ حوصله و انرژی لازم برای انجام یک مذاکره واقعی را ندارد، چیزی جز هیاهوی بسیار و بدون دستاورد حاصل نمی‌‌شود.»
تحلیل فوکویاما
«فرانسیس فوکویاما» دانشمند استاد دانشگاه استنفورد هم در یادداشتی که «فایننشال تایمز» آن را منتشر کرده است پیروزی ترامپ را «نشانه افول لیبرالیسم در آمریکا» دانسته و نوشته است: «پیروزی قاطع دونالد ترامپ و جمهوری‌خواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری هفته گذشته به تغییرات اساسی در حوزه‌های مهم سیاست از مسئله مهاجرت گرفته تا جنگ اوکراین، منجر خواهد شد اما نتیجه این انتخابات بیانگر این است که ظاهرا رای‌دهندگان آمریکایی مفهوم «لیبرالیسم» در این کشور را قاطعانه رد کرده‌اند و به سمت دیدگاه محافظه‌کارانه تمایل پیدا کرده‌اند.» نویسنده کتاب مشهور «پایان تاریخ» در ادامه می‌نویسد: «پیروزی جمهوری‌خواهان حول رای‌دهندگان طبقه کارگر سفیدپوست شکل گرفت اما ترامپ در عین حال توانست توجه رای‌دهندگان بیشتری را از جوامع سیاه‌پوست و اسپانیایی‌تبار در مقایسه با سال ۲۰۲۰ به خود جلب کند. و این در مورد مردان بیشتر صدق کرد. به عبارتی، برای آنها طبقه جامعه بیشتر از نژاد اهمیت داشت.. دونالد ترامپ نه تنها می‌خواهد نئولیبرالیسم را عقب براند، بلکه تهدیدی بزرگ برای خود لیبرالیسم کلاسیک است و این تهدید در تمامی مسائل مربوط به سیاست قابل مشاهده است.»
فوکویاما استدلال می‌کند: «ریاست‌جمهوری جدید ترامپ هیچ شباهتی به دوره اول او نخواهد داشت و سؤال واقعی در این مرحله، نیت خصمانه او نیست، بلکه توانایی او در اجرای واقعی آنچه تهدید می‌کند است. بسیاری از رای‌دهندگان به سادگی سخنان او را جدی نمی‌گیرند، همزمان جمهوری‌خواهان جریان اصلی معتقدند که سیستم آمریکایی مانع از انجام بدترین عملکرد او می‌شود. به هر حال این یک اشتباه است و ما باید مقاصد اعلام شده او را بسیار جدی بگیریم.»
«فوکویاما» ضمن اشاره به سیاست خارجی ترامپ می‌نویسد: «برخی از مهم‌ترین تغییرات در سیاست خارجی و ماهیت نظم بین‌المللی رخ خواهد داد. اوکراین بزرگ‌ترین بازنده است و نحوه دست‌وپنجه نرم کردن این کشور در مقابل روسیه حتی پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا نیز پررنگ بود و ترامپ می‌تواند با خودداری از ارسال تسلیحات، با شرایط روسیه موافقت کند؛ همان‌طور که مجلس نمایندگان تحت کنترل جمهوری‌خواهان به مدت ۶ ماه در زمستان گذشته این کار را انجام داد.
به گفته این دانشمند علوم سیاسی ترامپ به طور خصوصی تهدید کرده است که از ناتو خارج خواهد شد، اما حتی اگر این کار را نکند، می‌تواند با عدم رعایت ضمانت دفاع متقابل ماده ۵، ائتلاف را به شدت تضعیف کند. هیچ قهرمان اروپایی وجود ندارد که بتواند جای آمریکا را به عنوان رهبر ناتو بگیرد، بنابراین توانایی آینده آن برای ایستادگی در برابر روسیه و چین در سایه‌ای از شک و تردید است. برعکس، پیروزی ترامپ الهام‌بخش دیگر پوپولیست‌های اروپایی مانند حزب آلترناتیو برای آلمان و مجمع ملی در فرانسه خواهد بود. متحدان شرق آسیا و دوستان آمریکا در این منطقه نیز در وضعیت بهتری قرار ندارند. این دانشمند علوم سیاسی آمریکایی در پایان هشدار داد: «گستردگی پیروزی جمهوری‌خواهان از ریاست‌جمهوری گرفته تا مجلس سنا و نمایندگان، نوعی تقویت قدرت سیاسی تلقی می‌شود و به ترامپ این اجازه را می‌دهد هر آن‌طور که می‌خواهد در سیاست‌هایش عمل کند. اما پیش از آنکه همه چیز بهتر شود، احتمالا بدتر خواهد شد.»