یک کارشناس کشاورزی:
سود کشاورزان به جیب دلالان میرود
یک کارشناس کشاورزی نبود فرآیند منسجم در بازاریابی و بازاررسانی محصولات کشاورزی را منجر به استثمار شدن کشاورزان توسط واسطهها و دلالان عنوان کرد.
اسماعیل شهبازی در گفتوگو با ایسنا اظهار کرد: در حال حاضر کشاورزان توسط واسطهها و دلالان استثمار میشوند، چرا که گوجهفرنگی در مزرعه کیلویی 500 تومان است و در بازار 4500 تومان؛ در صورتی که اگر تولید کنندگان قدرت نگهداری و بازاررسانی محصولات را داشته باشند، سودی که مثل آب خوردن به جیب دلالان و واسطهها میرود نصیب کشاورزانی خواهد شد که با زحمت، محصولات را تولید کردهاند. در این صورت قیمتها هم متعادل میشوند و شاهد شوک قیمت محصولات کشاورزی در مقاطع مختلف سال نخواهیم بود.
به گفته وی اگر شرکتهای تعاونی تخصصی از سوی تولیدکنندگان وجود داشت، نابسامانیهای موجود در قیمتها ایجاد نمیشد.
شهبازی ادامه داد: یکی از راهکارها ایجاد میادین میوه وترهبار در شهرهای مختلف است و قرار بود غرفههای این میادین در اختیار کشاورزان قرار گیرد اما عملاً در اختیار شهرداری است و تولیدکنندگان ریز و درشت نقش چندانی در آن ندارند.
این کارشناس کشاورزی با بیان اینکه در حال حاضر بخش بازار کشاورزی از نبود شبکه تعاونی واقعی رنج میبرد، تصریح کرد: شرکتهای تعاونی روی کاغذ وجود دارند اما در عمل وجود خارجی ندارند. شاید چنین تشکلی را در مراحل اولیه به صورت مردمی داشته باشیم اما در مراحل بعد، یک تشکل دولتی کار را انجام میدهد و اعضا خودشان را صاحب شرکتهای تعاونی نمیدانند. در حال حاضر شرکتهای تعاونی با ساختار دولتی به رقیب کشاورزان تبدیل شدهاند و سعی میکنند به ارزانترین قیمت، محصولات را بخرند.
وی اظهار کرد: امروزه کار تولید در بخش کشاورزی تابع فرآیند تجاری شدن است که در این فرآیند، جمعآوری، فرآوری، نگهداری، توزیع، بازاررسانی و نهایتاً فروش محصولات به مصرف کنندگان باید به طور دقیق صورت گیرد.
شهبازی با تأکید بر این که کشاورزی به طور کلی تابع طبیعت است و بشر نقش بسیار جزئی در تغییر آن دارد، گفت: این که بخواهیم هر محصولی را در هر سال به اندازهای معین تولید کنیم تقریباً نشدنی است. معمولاً هر سال با مازاد یک محصول مواجه میشویم که اگر تمهیدات لازم برای بازار مصرف داخلی و صادرات اندیشیده نشود کشاورزان و مصرف کنندگان دچار مشکل میشوند.
این کارشناس کشاورزی به تغییر کشاورزی سنتی به کشاورزی تجاری و صنعتی از دهه 1340 در ایران اشاره و خاطرنشان کرد: تغییر از کشاورزی سنتی به مدرن با آغاز اصلاحات ارضی شروع شد. به گونهای که یکی از شرطهای اولیه زمیندار شدن قاطبه روستائیان، عضویت در شرکتهای تعاونی روستایی بود. قرار بود شرکتهای تعاونی وظیفه تهیه کردن اسباب، ابزار و در مجموع نهادههای تولید، تسهیلات، جمعآوری محصول، فرآوری، نگهداری و فروش را برعهده بگیرند و سود حاصل را پس از کسر هزینهها در اختیار اعضای خود قرار دهند اما عملاً هیچ گاه این اتفاق رخ نداد و تلاشها در جهت دولتی شدن این فرآیند صورت گرفت.