حکایت سینماتوگراف 2
از ماجرائی عادی به سرگذشتی حیرتانگیز
سعید مستغاثی
بخش هشتاد و چهارم
اما نکته مهم دیگر انیمیشن «شاهزاده روم» پرداختن به روایتی کمتر گفته شده از ارتباط حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) با یکی از مهمترین حواریون حضرت
عیسی مسیح یعنی «پطرس» یا همان «شمعون» بود. براساس این روایت موثق و معتبر، مادر حضرت مهدی (علیهالسلام) به نام «ملیکا» که بعدا نامش به «نرجس خاتون» تغییر کرد، در واقع یکی از نوادگان پطرس مقدس بوده که در زمان امامت حضرت امامهادی (علیهالسلام) دختر امپراطور روم شرقی (بیزانس) محسوب میگردید.
در طی جنگ سپاه مسلمانان با امپراتوری روم شرقی و محاصره و تخریب شهر قسطنطنیه، او به اسارت در آمد و به بغداد آورده شد. اما حضرت امامهادی (علیهالسلام) وی را آزاد نمودند و به همسری فرزندشان، حضرت امام حسن عسکری (علیهالسلام) در آوردند. مولود امام عسکری و نرجس خاتون، که به خاطر توطئههای بنی عباس علیه ائمه اطهار (علیهمالسلام) در پنهان و خفا متولد شد، همان موعودی بود که قرنهاست، بشریت در انتظار ظهور و قیام ایشان به سر میبرد.
سازندگان انیمیشن «شاهزاده روم»با هوشمندی و بهرهگیری از روایات مستند و معتبر، ملیکا یا شاهزاده روم را از همان روزهای شاهزادگی در قلمرو بیزانس، سرگشته و جستوجوگر به دنبال سرنوشتی تاریخی نشان دادند که علیرغم نامزدی برای یکی از فرماندهان سپاه روم، دست تقدیر الهی، وی را از ازدواج تحمیلی نجات داده و به سوی ایفای نقشی مهم در تاریخ بشریت رهنمون کرد. یک کاراکتر کارتونی در شکل و شمایل پروانه، در طی نیمه نخست «شاهزاده روم»، راهنمای ملیکا بود. همان پروانهای که در نخستین نمای فیلم، ظاهر شده و سپس ما را به همراه خود به درون ماجرا میبرد.
و از همان نخستین لحظات نیز خفاشی بد طینت به دنبال او بود که بعدا متوجه شدیم صاحبش از توطئه گران علیه امپراتوری بوده که قصد داشت با برقراری ازدواج فرمانده سپاه روم و ملیکا به سوی قبضه کردن قدرت برود.
روایتی کودکانه از مهمترین واقعه آینده بشریت
خواستگاری حضرت مسیح (علیهالسلام) برای نوادهای از فرزندان پیامبر خاتم، که در حالتی رؤیا گونه برای ملیکا حادث گردید و همچنین مشرف شدن نزد حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام) و حضرت مریم که در همان حال اتفاق افتاد، از جمله نقاط جالب توجه حکایت»شاهزاده روم» به نظر آمد که به شکل و فرم بدیعی در اثر قرار گرفته بود.
گرافیک و طراحی چشم نواز این صحنهها، به خوبی میتوانست مخاطب را جذب حکایت جاری بنماید. همچنین رابطه ندیمه شاهزاده و دختر بچه کوچکش (که از شخصیتهای سمپاتیک اثر محسوب میشد) با شاهزاده که در زمان حساس نیز وی را از مهلکه آتش جنگ نجات دادند، از دیگر محورهای دراماتیک و پیش برنده حکایت محسوب شدند. همان محوری که قرینه خود را در کسوت مرد آهنگر و پسر بچه با نمکش در سامرا به تماشاگر نشان میداد. زوجی که همانند ندیمه و دخترش، نقش خود را در جریان رسیدن ملیکا به خانه حضرت امامهادی (علیهالسلام) و در نتیجه ازدواجش با امام حسن عسکری (علیهالسلام) به خوبی ایفا کرده و نشان دادند.
یکی از مهمترین وجوه موفقیت انیمیشن «شاهزاده روم»، روایتی از تاریخ اسلام و زندگی ائمه اطهار (علیهمالسلام) و به خصوص ولادت امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به عنوان یکی از پوشیدهترین و در حقیقت شگفت انگیزترین روایات شیعه بود که شاید بسیاری از آن اطلاع نداشتند. روایتی که پیوند حیرت انگیزی مابین اسلام و مسیحیت ایجاد کرده و به نحوی موید بازگشت حضرت عیسی مسیح (علیهالسلام) بهنگام ظهور و قیام مهدی
صاحب الزمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و در کنار ایشان است.
طرفه آنکه سازندگان اثر با هوشمندی هنرمندانهای این روایت شگفت را در تبلیغات و تیزرها و آنونس و حتی عنوان فیلمشان پنهان ساخته و تا نیمههای فیلم نیز، تماشاگر، متوجه اصل و انتهای ماجرا نمیشد. بسیاری از تماشاگران تا زمان دیدن فیلم، متوجه نبودند که به تماشای چه فیلمی آمدهاند و این به قول معروف سورپرایز که آنان را از ورای یک کارتون شاد و سرحال و بامزه و درباره شاهزادهای از روم، ناگهان به ماجرای ولادت امام زمان برساند، تماشای فیلم را بسیار دلپذیرتر و در خاطرهها ماندگارتر نمود.
شاید اگر از ابتدا در تبلیغات انیمیشن «شاهزاده روم» بر حکایت ولادت امام زمان (علیهالسلام) تاکید میشد، مخاطب بسیار بیشتری جذب فیلم شده و فروش آن به دو تا سه برابر میزان کنونی میرسید ولی این غافلگیری دلچسب، خاطرهای ماندنی برای تماشاگر سینمای ایران خلق کرده است.
استقبال و فروش مخاطبان خارجی
انیمیشن «شاهزاده روم»، به دلیل تولید مشترک با دو مؤسسه سینمایی و تصویری لبنانی، برخلاف انیمیشنهای تولید شده قبلی، اکران بینالمللی موفقی هم داشت و توانست قشر وسیعی از مخاطبان را در کشورهای اسلامی و عربی، جذب خود نماید. موفقیت فیلم آنچنان بود که در وب سایت معتبر سینمایی IMDB امتیاز 1/8 از 10 را به خود اختصاص داد که امتیاز فوقالعاده بالایی محسوب میشود. این در حالی است که موفقترین انیمیشن بلند سینمایی تا پیش از این یعنی «تهران 1500» در همین وب سایت IMDB امتیاز 9/4 از 10 را گرفته بود که امتیاز مطلوبی به نظر نمیآید.
توفیق انیمیشن «شاهزاده روم» چه در به تصویر کشیدن یک روایت مهم اسلامی، چه در ارائه ساختاری استاندارد و جذاب و چه در جذب مخاطب انبوه و مربوط، بار دیگر راهحل بحران امروز سینمای ایران را حتی در سختترین و پیچیدهترین حیطهها یعنی میدان انیمیشن به نمایش گذارد که اگر این سینما به روایات و حکایات مرتبط با باورها و اعتقادات و زندگی مردم این سرزمین بپردازد، قطعا مخاطب انبوه را خواهد داشت و تماشاگران قهر کرده از سالنهای سینما را دوباره به این سینما خواهد کشانید.
در سال 1394 دو اتفاق مبارک رقم خورد که قطعا دلیل محکم و منطقی برای خروج از بحران تماشاگر سینمای ایران میتوانند قلمداد شوند:
نمایش و اکران فیلم «محمد رسولالله» (صلی الله علیه و آله) که با رقمی معادل
30 میلیارد تومان (با احتساب دارا بودن فقط نیمی از سانسهای فیلمهای دیگر) و اکران عمومی انیمیشن «شاهزاده روم» که با فروشی بیش از 3 میلیارد تومان و چند اکران بینالمللی تا اینجا، فصلی نوین در سینمای انیمیشن این سرزمین گشوده است.
پس از فیلم سینمایی انیمیشن «شاهزاده روم»، ساخت آثار انیمیشنی داستانی بلند، توسط گروهی از سینماگران جوان انقلابی ادامه یافت و آن سدّ 60 ساله برای همیشه توسط بچههای حزب الهی از مقابل سینمای انیمیشن ایران که در چنبره عدهای شبه روشنفکر پرمدعا ولی بیخاصیت گرفتار آمده بود، برداشته شد.
پس از انیمیشن سینمایی «شاهزاده روم»، فیلم انیمیشنی بلند دیگری به نام «فیلشاه» بازهم براساس یک قصه جذاب و ساختاری استاندارد توسطهادی محمدیان و دوستانش درباره ماجرای حمله سپاه ابرهه به مکه در زمان ولادت حضرت محمد صلی الله علیه و آله ساخته شد و سپس باب ساخت این نوع انیمیشنهای بلند سینمایی باز شد که از آن جمله میتوان به «فهرست مقدس» درباره اصحاب اخدود و قصه قرآنی آنها ساخته محمد امین همدانی، «رهایی از بهشت» ساخته علی نوری اسکویی درباره شهید چمران، «جنگ خلیجفارس 2» اثر فرهاد عظیما درباره جنگ آینده ایران و آمریکا و... اشاره کرد.