در سایه انفعال دولت تدبیر و امید
بیثباتی در بازار ارز به اوج رسید؛ دلار 4130 تومان شد
روز گذشته در سایه انفعال دولت تدبیر و امید، بیثباتی در بازار ارز به اوج رسیده و قیمت دلار با عبور از مرز 4100 تومان تا رقم 4130 تومان نیز افزایش پیدا کرد.
گروه اقتصادی-
برخلاف ادعاهای دولت موسوم به تدبیر وامید مبنی بر ثبات در بازار ارز، فقط طی بیست و چهار ساعت گذشته قیمت دلار با نوسانات شدیدی مواجه شد و به صورت لحظهای با افزایش همراه بود.
این نرخ که روز شنبه تا 4055 تومان نیز رسیده بود، در لحظات آغازین بازار در روز گذشته ابتدا با 4060تومان نرخ گذاری شد سپس به 4070، چند لحظه بعد به 4080 و... رسید ، هرچه به ظهر نزدیک میشدیم سرعت افزایش دلار نیز شدیدتر میشد تا اینکه بالاخره صعود نرخ دلار در کانال 4130 تومان متوقف شد.
این وضعیت نابسامان و بیثبات در حالی رخ داد که دولت حسن روحانی از مدتها پیش یکی از افتخارات خود را با ثبات بودن بازار ارز ذکر میکرد و مدام به انتقاد از عملکرد دولت قبل میپرداخت اما هماکنون همان ثبات مدنظر دولت (چنانچه ولیالله سیف، رئیس کل بانک مرکزی چندی پیش گفته بود: سیاست اصلی بانک مرکزی ثبات در بازار ارز است) هم ماههاست که از بین رفته و هر روز شاهد ثبت رکوردی جدید در خصوص بالا رفتن نرخ ارز هستیم.
هر چند هم رئیس کل بانک مرکزی و هم وزیر اقتصاد در نیمه نخست آذر ماه مدعی طبیعی بودن افزایش نرخ ارز شده و گفته بودنداین نرخ کنترل میشود و قیمتها به 3600 برمی گردد، اما افزایشهای مداوم نرخ ارز از آن زمان تاکنون نیز نشان میدهد این سخنان چندان محل اعتبار نبوده و قیمت ارز که از مهر ماه (به خصوص از ابتدای آذر) رشد قابل توجهی داشت (رقم بسیار بالای در حدود 600 تومان)، همچنان روند صعودی خود تا روز گذشته را حفظ نموده است.
تمامی این موارد در حالی است که در سالهای 90-91 که بازار ارز دچار شوک ارزی شد، بسیاری از اقتصاددانان منتقد دولت قبل، از وضعیت به وجود آمده و خروج قدرت تصمیم گیری از فعالان اقتصادی گلایه داشتند و در شرایط کنونی نیز همین موضوع - بلکه شاید عمیق تر- مجددا رخ داده است، بدین بیان که ارزش پول به کمترین میزان ارزش اسمی خود در طول تاریخ (با عبور از کانال 3800 تومان) رسیده و در ادامه نیز با عبور از کانالهای 3900 و 4000 تومان، رکوردهای خود را هم به سرعت در نوردیده است!
نکته دیگر اینکه یکی از مواردی که همواره توسط کارشناسان گوشزد میشد، تعمد دولت در بالا بردن نرخ ارز به دلیل جبران کسری بودجه - خصوصا در این زمان که بودجه سال 96 در حال بررسی است- میباشد، چنانچه در این مورد حسین صمصامی، سرپرست اسبق وزارت اقتصاد گفته بود: دولت هزینههای خودش را محاسبه کرده است. از آن طرف درآمدهای مالیاتی و سایر درآمدهایش را محاسبه کرده تا متوجه شود که کسری درآمدهایش چقدر است؟ براساس آن کسری، نرخ دلار را هم تعیین میکند.
به عبارت دیگر با توجه به اینکه عرضه ارز در انحصار دولت بوده و درآمدهای ارزی نیز نسبت به نرخ ارز حساسیتی ندارد، صمصامی نیز در این باره معتقد است: این بازار بازاری است که خود دولت نرخ آن را تعیین میکند. دولت هر وقت که خواست و عرضه را کم کرد دلار بالا میرود. بنابراین بحث یکسانسازی نرخ ارز هم به این مسئله اضافه شده که قیمت دلار بالاتر برود.
به هر شکل وضعیت کنونی بازار ارز نیازمند رسیدگی و توجه بیشتری میباشد چراکه وضعیت بازار مهمی مانند ارز، اهمیتی بیشتر از جبران کسری بودجه و افزایش درآمد دارد، چه اینکه پایین آمدن ارزش پول ملی و تورمی که متعاقب افزایش نرخ ارز رخ خواهد داد، میتواند لطمات جبرانناپذیری را به اقتصاد و معیشت مردم وارد کند.