مطبوعات روزهای پیروزی را روایت میکنند (ویژهنامه دهه فجر)
سیدروحالله امین آبادی
مرور روزهای پر فراز و نشیب انقلاب به روایت مطبوعات آن روزها جذابیت ویژه خودش را دارد ، روزنامه کیهان که از 14 آبان 1357 به همراه دیگر جراید سراسری اعتصابی طولانی مدت را شروع کرده بود از 16 دی ماه همین سال انتشار خود را از سر گرفت . مرور صفحات اول کیهان در روزهای پیروزی می تواند نکات شنیده نشده فراوانی را در اختیار علاقمندان قرار دهد .
پایان یک اعتصاب
شانزدهم دی ماه سال ۱۳۵۷ روزنامه های تهران که تحریریه های آنها ، از ۱۴ آبان دست به اعتصاب زده بودند انتشار خود را از سر گرفتند. اعتصاب ۶۲ روزه روزنامه نگاران ایران که طولانی ترین اعتصاب مطبوعاتی در تاریخ جهان بوده است به نام اعتراض به ادامه سرکوب مردم ، روی کار آوردن یک دولت نظامی در تهران ( به نخست وزیری ژنرال ازهاری) و نیز به حمایت از انقلاب اسلامی صورت گرفته بود.
در روز 16 دی ماه 1357 روزنامه های کیهان ، اطلاعات و آیندگان پس از 61 روز اعتصاب کار خود را آغاز کردند .
امام خمینی در همین روز در پیامی تاکید کردند « از اعتصاب کنندگان محترم مطبوعات که زیر بار سانسور دیکتاتورى نرفتند، تشکر مىکنم. و اکنون که دولت غیر قانونى جدید مدعى برداشتن سانسور است، آقایان به کار ادامه دهند و از اعتصاب بیرون آیند تا تکلیف ملت با دولت غیر قانونى معلوم شود. مقتضى است سایر اعتصاب کنندگان محترم به اعتصاب خود ادامه دهند، که امید است پیروزى نزدیک باشد»
کیهان در شماره روز نخست خود پس از پایان اعتصاب ضمن انتشار پیام امام خمینی به همین مناسبت اعلام کرد «در دو ماه گذشته که روزنامه ها به علت سانسور منتشر نشدند هزاران نفر در تظاهرات سراسر کشور کشته و مجروح شدند »
تلاش غرب برای حفظ یک مهره
کیهان در شماره دوشنبه 18 دی ماه 1357 گزارش مطبوعات و رادیوهای خارجی درباره ایران را بازتاب داد . تیتر این گزارش نشان از تلاش دولت های غربی برای حفظ رژیم ایران داشت .
کیهان البته در این شماره گزارش متناقضی نیز داشت و آن این که به نقل از روزنامه فرانسوی فرانس سوار تیتر زده بود «مخالفت رهبران اروپا با حمایت آمریکا از شاه »
چه این تیتر را مبنای عمل قرار دهیم یا تیتر قبل که نشان از تلاش غربی ها برای حفظ رژیم شاه داشت ، شاه خود در مصاحبهای که یک روز پیش از این در 17 دی 1357 منتشر شد اعلام کرده بود « در صورت سقوط من غرب ضرر خواهد کرد»
خبرگزاری فرانسه در گزارشی در این زمینه آورده بود « شاه ایران در مصاحبه ای با هفته نامه آبزرور گفت بدون من اروپا در کمتر از سه ماه خواهد مرد » در این مصاحبه که در روز 16 نوامبر- 25 آبان در تهران انجام شده شاه ایران اعلام داشته است که بدون او ایران تجزیه و سپس زیر پرچم سرخ بار دیگر یکپارچه خواهد شد .»
در این مصاحبه شاه گفته بود من فکر میکنم نفتی که از دیگر کشورها می آید از تنگه هرمز نخواهد گذشت و شما اروپایی ها در عرض سه ماه ، کمتر از سه ماه خواهید مرد.»
شاه عمر خود را در خدمت به غرب و منافع آن سپری کرده بود و طبیعی است که در لحظات آخر بخواهد این خدمات را به غرب یادآوری کند و لاف بزند که اگر نباشم شما نیز نخواهید بود و کیست که نداند این لاف زدنهای در حال سقوط کسی را تکان نمی دهد و اگر غرب می توانست او را نجات می داد! گفتنی است سران غرب در اواسط دیماه همین سال در گودالوپ جمع شده بودند تا بتوانند شاه را نجات دهند ولی در نهایت به این نتیجه رسیدند که نمی توانند و از زبان تهدید استفاده کردند .
نماینده کارتر در این راستا به امام خمینی هشدار داد که باید از بختیار حمایت کنند و امام در پاسخ ضمن بازداشتن آمریکا از مداخله در امور ایران اعلام کردند « به کارتر بگوئید از خمینی راجع به آمریکاییهایی که در ایران هستند خیلی سوال شده که باید با آنها چه کرد، ولی من هنوز دستوری نداده ام ، امید است که کار به آنجا نکشد که راجع به آنها فتوای خودم را صادر کنم.»
بازی با مهره های سوخته !
بختیار فکر می کرد با این سیاست بازیها می تواند جلوی انقلاب اسلامی ملت ایران را سد کند ، او به این فکر نمی کرد که اگر این بازیها جواب می داد پیش از او شریف امامی موفق شده بود و دیگر نیازی به حضور او برای بقای سلطنت نبود . شهید اعلام کردن کشتههای مبارزات ملت ایران علیه رژیم طاغوت، انحلال ساواک ، اعاده حیثیت از زندانیان سیاسی بعد از 28 مرداد و نیز قطع فروش نفت به اسرائیل و رژیم نژاد پرست آفریقای جنوبی همگی برای فریب ملت ایران مطرح شده بود .
رهبر سازی برای ایران پس از انقلاب !
روزنامه ها در روزهای منتهی به انقلاب بر اساس ماموریتی که دریافت کرده بودند دست به شخصیت سازی برای روزهای مبادا میزدند. در این برنامه شخصیت های منتسب به جبهه ملی از جمله کریم سنجابی در صفحات یک روزنامه هایی مانند کیهان جا خوش کرده بودند. در این ایام تقریبا روزی نبود که اسامی افرادی چون کریم سنجابی در صفحات نخست روزنامه ها دیده نشود . آمریکا بر روی این افراد حساب ویژه ای باز کرده بود .
اسناد به دست آمده از لانه جاسوسی آمریکا نیز موید این نکته است. مصباح زاده مدیر موسسه کیهان در این برهه در تماس مستقیم با سفیر آمریکا بود. در یکی از این اسناد که به روزهای پایانی عمر رژیم پهلوی مربوط میشود آمده است «...سناتور مصباحزاده به هنگام بحث درباره ضعف سیاسی جبهه ملی به ما گفته بود، در صورتی که از او خواسته شود، کیهان میتواند در عرض چند هفته از رهبران جبهه ملی «قهرمان ملی» بسازد...» در ادامه همین سند تصریح شده است «... به مدد روزنامه کیهان اقداماتی در دست است تا از طریق دستکاری در افکار عمومی، جبهه ملی بتواند با زیرکی، رهبری مخالفان را از دست [امام] خمینی بیرون آورد.»
تشکیل شورای انقلاب به فرمان امام
22 دی ماه 1357 شورای انقلاب به فرمان امام خمینی به طور علنی تشکیل شد. امام خمینى چند ماه قبل از پیروزى انقلاب اسلامى فرمان تشکیل شوراى انقلاب را صادر کرده بودند ولی تشکیل علنی و رسمی آن به 22 دی ماه این سال مربوط می شود .
بنیانگذار انقلاب در این روز طی اطلاعیهای، اعضای شورای انقلاب اسلامی را تعیین و وظایف آن را برای مردم تشریح کردند . ایشان در این پیام تاکید کردند «به موجب حق شرعى و بر اساس رأى اعتماد اکثریت قاطع مردم ایران که نسبت به این جانب ابراز شده است، در جهت تحقق اهداف اسلامى ملت، شورایى به نام «شوراى انقلاب اسلامى» مرکب از افراد با صلاحیت و مسلمان و متعهد و مورد وثوق موقتاً تعیین شده و شروع به کار خواهند کرد. اعضاى این شورا در اولین فرصت مناسب معرفى خواهند شد. این شورا موظف به انجام امور معین و مشخصى شده است؛ از آن جمله مأموریت دارد تا شرایط تأسیس دولت انتقالى را مورد بررسى و مطالعه قرار داده و مقدمات اولیه آن را فراهم سازد. دولت موقت در اولین فرصت که مناسب و صلاح دانسته شود به ملت معرفى و شروع به کار خواهد نمود.» (صحیفه امام، ج5، ص: 426)