دلارزدایی در تجارت خارجی چین یوآن از دلار سبقت گرفت
یوان در یک رخداد تاریخی از دلار آمریکا پیشی گرفته و به پرکاربردترین ارز در معاملات فرامرزی چین تبدیل شده است.
به گزارش خبرگزاری فارس؛ برای اولین بار، در معاملات فرامرزی چین و پرداخت‌ها و دریافت‌های بین‌المللی، استفاده از یوآن از دلار آمریکا پیشی گرفته و به ارز اصلی تبدیل شده است. سهم یوآن از تقریباً صفر در سال ۲۰۱۰ به حدود ۵۳ درصد در تبادلات جهانی رسیده که رشد انفجاری محسوب می‌شود.
چین سال‌هاست به طور ساختاری در حال گسترش استفاده از یوآن در تجارت بین‌الملل است. ایجاد «مبادلات ارزی مبادله‌ای» (Currency Swap Lines)
با ده‌ها کشور، به شرکای تجاری اجازه می‌دهد مستقیم با یوآن معامله کنند. تحریم‌های مالی آمریکا علیه روسیه (پس از جنگ اوکراین) و تهدید مشابه برای چین، به پکن هشدار داد که وابستگی به سیستم مالی دلاری ریسک بزرگی است. این موضوع، انگیزه‌ای قوی برای غیردلاری‌سازی (De-dollarization) ایجاد کرد.
چین؛ پیشگام غیردلاری‌سازی در جهان
گفتنی است، به گزارش نورنیوز، دو سال پس از عبور تاریخی یوآن از دلار در مارس ۲۰۲۳، اکنون آمارهای ۲۰۲۵ نشان می‌دهد این روند نه موقتی بلکه پایدار و ساختاری بوده است. سهم یوآن در تسویه پرداخت‌ها و دریافت‌های بین‌المللی چین در محدوده ۵۱ تا ۵۳ درصد تثبیت شده و دلار با حدود ۴۳ درصد در جایگاه دوم قرار دارد.
این تحول، چین را به پیشگام اصلی فرآیند جهانی «غیردلاری‌سازی» بدل کرده است. در حالی‌که در ایران فقط شعار دلارزدایی داده می‌شود؛ چین در حال اقدام است. از سال ۲۰۱۰ که سهم یوآن در تجارت فرامرزی تقریباً صفر بود تا امروز، پکن با راهبردی منظم و چندوجهی مسیر بین‌المللی‌سازی پول ملی خود را پیموده است.
راه‌اندازی شبکه گسترده مبادلات ارزی دوجانبه (Currency Swap Lines) با بیش از ۴۰ کشور، توسعه سامانه پرداخت بین‌المللی CIPS به‌عنوان جایگزین سوئیفت، و گسترش استفاده از یوآن در قراردادهای انرژی و کالاهای استراتژیک، سه ستون اصلی این سیاست محسوب می‌شوند.
تحریم‌های مالی غرب علیه روسیه در سال ۲۰۲۲ و تهدید مشابه علیه چین، به پکن نشان داد که وابستگی به نظام دلاری، آسیب‌پذیری راهبردی ایجاد می‌کند. در واکنش، چین تلاش کرد تسویه حساب‌های تجاری خود با شرکای اصلی همچون روسیه، عربستان، برزیل و اندونزی را با یوآن انجام دهد.
این اقدام ضمن تقویت ثبات ارزی، نفوذ مالی پکن را در آسیا و جنوب جهانی افزایش داده است. تداوم روند فعلی نشان می‌دهد که دوران سلطه مطلق دلار پایان یافته و نظم پولی آینده، چندقطبی‌تر و متوازن‌تر خواهد بود؛ نظمی که در آن «یوان چینی» سهمی پایدار یافته است.
ورود یوآن به بازار نفت
به عنوان مثال منابع آگاه خبر داده‌اند؛ بزرگ‌ترین پالایشگاه هند، یعنی شرکت دولتی «ایندین اویل»، به تازگی برای دو تا سه محموله نفت روسیه، پرداخت‌ها را با ارز چین انجام داده است. منابع آگاه افزودند که تاجران قیمت نفت روسیه را به دلار تعیین می‌کنند تا با سقف قیمتی اتحادیه اروپا مطابقت داشته باشد اما پرداخت معادل آن را به یوآن چین می‌خواهند. هند از زمان تحریم نفت روسیه توسط کشورهای غربی، بزرگ‌ترین واردکننده نفت دریابرد تخفیف‌دار روسیه شده است.
منابع آگاه می‌گویند پرداخت با یوآن، دسترسی پالایشگاه‌های دولتی هند به نفت روسیه را افزایش می‌دهد، زیرا برخی تاجران پرداخت با سایر ارزها را نمی‌پذیرند. پس از پرداخت‌های نفتی هند به روسیه با یوآن، بلومبرگ در گزارشی دیگر هم اعلام کرده که دهلی‌نو می‌خواهد نفت بیشتری از روسیه خریداری کند. به گفته منابع آگاه، روسیه به پالایشگاه‌های هندی به ازای هر بشکه نفت اورال نسبت به نفت برنت دو تا سه دلار تخفیف داده است.
براساس آمارهای شرکت تحلیلی کپلر، پیش‌بینی می‌شود، صادرات نفت روسیه به هند در ماه اکتبر(مهرماه) شش درصد افزایش یابد و به‌طور متوسط حدود یک و هفت دهم میلیون بشکه در روز برسد.
این افزایش درحالی پیش‌بینی شده است که واشنگتن تعرفه 50 درصدی بر کالاهای هندی اعمال کرده است که شامل جریمه 25 درصدی به‌طور خاص مرتبط با خرید نفت روسیه توسط هند است.