رقم خوردن اتفاقات خوب با پایبندی به برنامه روزانه
هنگام برنامه‌ریزی حتماً به تیپ شخصیتی خود توجه داشته باشیم. اگر به طور ذاتی چارچوب مدار و منظم هستیم، می‌توانیم برنامه‌ریزی دقیق‌تر و منسجم‌تری داشته باشیم، اما اگر چندان منظم نیستیم یا در لحظه تصمیم‌گیری می‌کنیم، تیپ شخصیتی ما برای برنامهریزیهای روزانه یا زمان‌بندی‌های بسیار دقیق مناسب نیست. هیچ زمانی مسیر زندگی با پیش‌بینی‌های ما تطابق کامل ندارد. اگر برنامهریزیهای بسیار دقیق و انعطاف‌ناپذیری داشته باشیم، در مواجهه با اولین مانع به طور کامل از برنامه خود عقب می‌مانیم.
در نتیجه، در کنار یک برنامه انعطاف‌پذیر و قرار دادن زمانی برای پیش‌بینی چالش‌های احتمالی، نیاز داریم تا به شیوه‌های مختلف این چالش‌ها را پیش‌بینی کنیم.
برای این کار، می‌توانیم به تجربه خود در سال‌های گذشته رجوع کنیم. برای مثال، اگر همواره در فصل بهار با آلرژی فصلی مواجه هستیم، زمانی را برای کاهش سطح عملکرد ناشی از بیماری کنار بگذاریم. البته با وجود تمام این پیش‌بینی‌ها، باز هم چالش‌های پیش‌بینی نشده سد راه ما خواهند شد. در چنین مواقعی در نظر داشته باشیم که این مسئله کاملاً طبیعی است و تنها برای ما اتفاق نمی‌افتد. در نتیجه، تغییر احتمالی در برنامه‌ها را به عنوان یک شکست برآورد نکنیم و همواره سعی کنیم این تغییرات را به اهدافی معطوف کنیم که با اولویت کمتر هستند. همچنین، اهداف با اولویت بیشتر را در بازه‌های زمانی قرار دهیم که احتمال مواجهه با چالش‌های مختلف کمتر باشد.
سازگار کردن برنامه با اتفاقات جدید
مسلم مهدی‌کیا، کارمند شرکت پتروشیمی مبین، ۴۳ساله و ساکن قم به ما می‌گوید: «در سال 1404 قصد دارم ازدواج کنم. همچنین جهت تشکیل خانواده در جست‌وجوی یک خانه با رهن کامل هستم که در آن مستقر شوم. دنبال خرید ماشین هم خواهم بود.»
هر چقدر هم برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشیم، باز هم با حوادث پیش‌بینی نشده‌ای در طول سال مواجه می‌شویم. این مسئله در شرایط بی‌ثباتی‌های اقتصادی یا اجتماعی بسیار گسترده‌تر می‌شود. برای مواجهه بهتر با این چالش‌ها، نیاز داریم تا اهداف با اولویت بیشتر خود را در بازه‌های زمانی امن‌تر قرار دهیم و درعین‌حال، اگر برنامه زمانی ما در یک هفته به‌کلی تغییر کرد، فعالیت‌های مهم‌تر را با فعالیت‌های با اولویت پایین‌تر در هفته‌های آتی جایگزین کنیم. با این کار، به‌راحتی می‌توانیم با برنامه‌های خود پیش برویم و کمترین آسیب به برنامه‌ها وارد شود.
تصمیم بگیرید چه چیزی امروز برایتان از همه چیز مهم‌تر است. میثم قدیری یک مشاور توصیه دارد: «اهدافتان برای سال جدید را لحظه‌ای فراموش کنید. در عوض، تصمیم بگیرید امروز چه‌کار می‌خواهید انجام دهید؟
امروز چه چیزی برای شما از همه چیز مهم‌تر است؟
همین حالا چه چیزی شما را بیش از هر چیز به وجد می‌آورد؟
چه چیزی به شما قدرت می‌بخشد؟
چه چیزی باعث می‌شود احساس کامیابی و موفقیت پیدا کنید؟
پاسخ‌های معمول به این سؤال، آفرینش چیزی جدید، کمک به دیگران، فرد بهتری شدن و تلاش در جهت رشد فردی است، اما پاسخ شما هرچه که باشد، هر روز صبح سعی کنید آن را با خود مرور کنید. این ممکن است چیزی باشد که شما همه سال رویش کار کرده‌اید و یا موردی موقت باشد که فقط برای یک ماه، یک هفته یا یک روز در ذهن شماست. مدت آن مهم نیست، مهم این است که شما با همه وجودتان روی آن کار کنید و به فردا موکولش نکنید.»
وی در ادامه تأکید می‌کند: «حواس‌پرتی‌ها را کنار بگذارید و تمرکز کنید. پرسه در فضای مجازی را کنار بگذارید.
همچنین همه کارهای کوچکی که توجهتان را می‌گیرند؛ به‌هم‌ریختگی و نامرتبی اطرافتان را مرتب کنید (یا لااقل آنها را در یک‌گوشه جمع کنید تا بعداً به مرتب‌کردنشان بپردازید.) حالا، تمرکز کنید. حتی اگر شده فقط برای ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در ابتدا، اما ترجیحاً ۳۰ تا ۶۰ دقیقه روی همان کارهایی که برایتان مهم است، تمرکز کنید. می‌توانید به خود استراحت بدهید و در استراحت، ایمیل‌تان یا هرچه که می‌خواهید را چک کنید. اما بعد از آن، بر آنچه که بیش از هر چیز برایتان مهم است، تمرکز کنید و این کار را هرچقدر که می‌توانید ادامه دهید. این تمرکز را در فعالیت‌های مختلفتان تمرین کنید.»
ایجاد انگیزه برای پایبندی به برنامه
اگر بهترین برنامه‌ریزی ممکن را هم داشته باشیم، زمانی این برنامه‌ریزی ارزشمند است که در طول سال به آن عمل کنیم. به‌طوری که پایبندی به برنامه‌های ساده، بسیار مؤثرتر از انجام بی‌نظم و ناپیوسته برنامه‌های بلندپروازانه است. همچنین برای پایبندی به برنامه‌ها نیاز داریم تا سطح انگیزه و انرژی خود را در طول سال حفظ کنیم.
راهکارهایی برای حفظ سطح انرژی خود و دنبال کردن مستمر برنامه:
- قرار دادن تفریحات مناسب در برنامه: اگر بدانیم چه تفریحاتی بیشترین انرژی را در کمترین زمان برای ما فراهم می‌کند، می‌توانیم انگیزه و انرژی خود در طول سال حفظ کنیم، به این صورت که در طول هفته یا ماه به امید تفریحات بعدی، بانشاط و سرزندگی فعالیت کنیم.
- جلوگیری از هرگونه کمال‌گرایی: تدوین اهداف بلندپروازانه از همان ابتدا شکست قطعی را به همراه دارد. افراد کمال‌گرا نیز به‌صورت ناخودآگاه می‌دانند که در اجرای برنامه خود شکست خواهند خورد و این شکست‌ها انگیزه مورد نیاز برای پایبندی به برنامه کاری را از بین
می‌برد.
- اهداف روشن و قابل اندازه‌گیری: هر چقدر اهداف ما روشن‌تر و قابل اندازه‌گیری باشند، روند پیشرفت ما نیز روشن‌تر خواهد بود و مشاهده این روند، با احساس موفقیت و افزایش انگیزه همراه می‌شود.
- پاداش‌دادن به خود در هنگام کسب موفقیت: یکی از مهم‌ترین راه‌های کسب انگیزه، شناخت پاداش‌هایی است که ما را خوشحال می‌کند و به ما انرژی می‌دهد. این پاداش‌ها می‌تواند از رفتن به رستوران تا سفر طبیعت‌گردی باشد. اگر ذهن ما یاد بگیرد که بعد از هر موفقیت، پاداش خواهد گرفت، انگیزه بیشتری برای دستیابی به موفقیت‌های آتی خواهد داشت.
- در دیدرس قرار دادن فهرست اهداف: داشتن هدف به معنادار شدن زندگی کمک می‌کند و با احساس خوشایندی همراه است. با مشاهده مداوم فهرست اهداف، می‌توانیم دلیل تلاش‌های خود را ببینیم و مسیر پیشرفت خود را مشاهده کنیم. برای این کار، فهرست اهداف خود را بر روی میز تحریر یا کتابخانه بچسبانیم.
- ارتباط با افراد هدفمند: روابط اجتماعی اصلی‌ترین منبع کسب انگیزه و انرژی هستند. اگر مسیر زندگی افرادی که با آنها ارتباط داریم مبهم باشد و هدف خاصی برای سال خود نداشته باشند، ما نیز به مرور اهداف خود را فراموش می‌کنیم.
- ارزیابی میزان پیشرفت: همواره دفترچه‌ای داشته باشیم و اهدافی که در هر لحظه از سال به آنها رسیده‌ایم یا پیشرفتی که در رسیدن به اهداف کوتاه‌مدت یا بلندمدت داشته‌ایم را در آن ثبت کنیم. ارزیابی میزان پیشرفت در طول سال، یکی از بهترین شیوه‌های حفظ انگیزه و پایبندی به برنامه است.
خوشحالی را همین حالا پیدا کنید
خوشحالی احساسی نیست که تنها بعد از رسیدن به اهداف ما به دست می‌آید یا زمانی به دست می‌آید که به ثروت و داشته‌های به‌خصوصی رسیده باشیم. خوشحالی را به‌عنوان یک نقطه در آینده در نظر نگیرید.
خوشحالی در همین لحظه ممکن است. همیشه این را به‌خاطر بسپارید. زمانی که آن را به آینده موکول می‌کنید، بدانید در آینده هم به آن نمی‌رسید، اما اگر یاد بگیرید در همین لحظه خوشحال باشید، این احساس در زندگی‌تان ماندگارتر می‌شود.
اکرم رحمانی، کارشناس روان‌شناسی توضیح می‌دهد: «زمانی که شما کاری را انجام می‌دهید که به آن علاقه‌مندید که برایتان از کارهای دیگر مهم‌تر است و ارزش زمان و توجه شما را دارد، از اینکه می‌توانید این کار را انجام دهید خوشحال باشید. شما کار مورد علاقه‌تان را انجام می‌دهید و این موهبتی گران‌بهاست.»
وی در ادامه می‌افزاید: «هر روز خودتان را از نو بسازید. هر روز، ما از نو به دنیا می‌آییم. بیایید هر روز زندگی و خودمان را از نو بسازیم؛ بنابراین کارهای را انجام دهید که برایتان ارزشمندند. این ممکن است همان کاری باشد که دیروز هم انجام داده‌اید، یا شاید هم نه. فرقی نمی‌کند. امروز مهم است و همین لحظه. پس همین حالا خوشحال و پُر علاقه باشید.
این شروع جدید هر روز به شما هدیه داده می‌شود، نه صرفاً اول فروردین و از آن نهایت استفاده را ببرید.»
چگونه در زندگی نظم و ساختار ایجاد کنیم؟
اگر در تلاش برای رسیدن به اهداف سال جدید خود شکست خوردید، بدانید که تنها نیستید. برای اغلب ما رها کردن انگیزه‌های آنی و متعهد ماندن به برنامه‌های طولانی‌مدت، کار بسیار دشواری است.
نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که همیشه می‌توانید با درس گرفتن از اشتباهات گذشته، از نو شروع کنید.
نیازی نیست برای شروع مجدد همیشه منتظر نو شدن سال باشید. می‌توانید بعد از روز تولدتان یا بعد از تعطیلات آخر هفته را، نقطه شروع دوباره در نظر بگیرید.
بنابراین، اگر در رسیدن به اهداف سال نو خود موفق نبودید، می‌توانید از فردا، شنبه، بعد از روز تولد یا هر زمان دیگری که برای شما معنی دارد، دوباره شروع کنید.
در نهایت، با خودتان مهربان باشید و همان رفتاری را با خود داشته باشید که با عزیزترین فرد زندگی‌تان دارید. اگر فردی که خیلی دوستش دارید در رسیدن به اهدافش شکست خورده باشد، او را سرزنش می‌کنید یا کمک می‌کنید تا با احساس خوب بیشتری مجدداً تلاش کند؟ یادتان باشد، شما باید بیش از هر فرد دیگری، خودتان را دوست داشته و مشوق خود باشید.
علی مقیسه، ۴۶ساله ساکن تهران در این باره به گزارشگر کیهان می‌گوید: «قصدم عوض کردن خانه است. خانه فعلی را می‌خواهم بفروشم و بزرگ‌تر بخرم. بچه‌هایم را هم به کلاس آموزشی زبان بفرستم.»
داشتن نظم اصلی‌ترین مؤلفه برای پیشرفت در زندگی و رسیدن به اهداف است. مهم‌ترین راهکارها برای داشتن زندگی ساختارمند و منظم، ایجاد عادت‌های کارآمد نظیر داشتن برنامهریزیهای واقع‌بینانه به همراه اوقات فراغت، درنظرگرفتن تمام جنبه‌های زندگی مثل زمانی برای تفریح، ارتباط با دوستان و اعضای خانواده، جلوگیری از سخت‌گیری‌های کمال‌گرایانه مثل ۱۲ ساعت در روز کار کردن و... است.
اصلی‌ترین راهکار ارتقای کیفیت و رضایت از زندگی، داشتن هدفی مبتنی بر ارزش‌های شخصی و برنامه‌ریزی برای تمام بخش‌های زندگی است. مفیدترین عاداتی که می‌توانیم در برنامهریزیهای خود داشته باشیم را پیشنهاد می‌دهیم: ارتباط با افراد مثبت‌اندیش، برنامه‌ریزی برای انجام کارهای عقب‌افتاده، گرفتن بازخورد افراد متخصص، برنامه‌ریزی برای مسافرت، ورود نکردن به انواع شایعات و حواشی، تمرین مهارت «نه» گفتن و تقویت قاطعیت.