اقتصاد ایران یک دهم اقتصاد آلمان است اما اوج بار

ثبت شده مصرف برق در ایران از همین شاخص در آلمان پیشی گرفته است.

به گزارش خبرگزاری فارس؛ مصرف برق در تابستان ۱۴۰۳ به رکورد تاریخی ۸۰ هزار مگاوات بسیار نزدیک شد و حدنصاب اوج‌بار نسبت به رکورد سال گذشته بیشتر از ۵۰ بار شکسته شد. 

مرداد ۱۴۰۳ سخت‌ترین دوران صنعت برق از ابتدای ورود الکتریسیته به ایران بود و نیروگاه‌ها برای تأمین نهایت انرژی بسیار تحت فشار قرار گرفتند اما اوج بار ثبت شده مصرف برق در ایران از کشور نظیر آلمان با اقتصادی ۱۰ برابر بزرگ‌تر از کشور نیز پیشی گرفت.

اوج بار ثبت شده در کشور آلمان در به‌روزترین آمار 78 هزار و 700 مگاوات ساعت بود اما ایران رکورد 79 هزار و 900 مگاوات ساعت را به ثبت رساند.

این در حالی است که حداقل اوج بار ثبت شده در ایران حدود 46 هزار و 400 مگاوات ساعت است اما حداقل اوج بار ثبت شده در آلمان به 66 هزار و 100 مگاوات ساعت می‌رسد. 

به عبارت بهتر دامنه نوسان اوج بار در آلمان عددی معادل

12 هزار و 600 مگاوات است که نسبت به اوج بار ثبت شده ۱۶ درصد دامنه نوسان از خود نشان می‌دهد. اما در ایران دامنه نوسان اوج بار به 33 هزار و 500 مگاوات رسیده و دامنه نوسان نسبت به اوج بار ۴۲ درصد است.

جمع‌بندی همه گزاره‌های فوق در یک جمله می‌شود اینکه آلمانی‌ها برای تأمین انرژی برق مورد نیاز خود نمودار اوج‌بار خطی از خود بر جای می‌گذارند اما در ایران نمودار با یک قله مواجه است که تفاوت زیادی با مصرف در سایر فصول سال دارد.

مهم‌ترین دلیل ثبت قله مصرف برق که عموماً در فصل تابستان رقم می‌خورد بار وسایل سرمایشی است.

 در این راستا مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل توانیر می‌گوید که «وسایل سرمایشی نزدیک به ۳۰ هزار مگاوات از مصرف برق در تابستان را به خود اختصاص می‌دهند و همین مسئله سبب شده تا شبکه تحت فشار شدید قرار گیرد.»

«سیما غفاری» کارشناس انرژی هم معتقد است که ارزش پایین انرژی در ایران سبب شده تا برای ایجاد رفاه کاذب یعنی صرفاً خنک‌کردن فضای منزل با حداکثر توان، فشار زیادی به شبکه برق کشور وارد شود.

وی افزود: من به این رفاه کاذب می‌گویم زیرا برق عاملی برای تأمین انرژی تولید است اما وقتی این کالا باارزش واقعی خود عرضه نمی‌شود، شاهد این خواهیم بود که به جای تامین مالی تولید، افزایش درآمد سرانه و رسیدن به یک اقتصاد پویا، صرفاً از این کالای راهبردی برای سرمایش منزل استفاده می‌کنیم.

گفتنی است صنعت برق مسائل مهمی دارد که شناخت آن مهم‌ترین قدم حل مشکل است. صرف محدودکردن مسائل برق به ناترازی و سپس تجویز الگوی نیروگاه‌سازی نمی‌تواند مشکل انرژی ایران را حل کند.

 البته قطعاً نیروگاه‌سازی جزء مهمی از پاسخ به مسئله برق است اما همه آن نیست. واکاوی این مسئله که چرا آلمان با اقتصادی ۱۰ برابر بزرگ‌تر از ایران یک اوج بار نسبتاً خطی را پشت سر می‌گذارد در نحوه بهره‌برداری از ظرفیت صنعت برق نهفته است.

 در آلمان توزیع انرژِی و ایجاد تناسب بین عرضه و تقاضا از طریق سازوکار بازار بر خط انجام می‌پذیرد و قیمت برق نیز نوسانات قابل‌توجهی دارد.

سپردن برق به بازار  سبب شده تا مصرف‌کنندگان هزینه انرژی را به‌عنوان یک عامل تولید ببینید و در زمانی حداکثر تولید را داشته باشند که قیمت برق حداقل است.

 همین مسئله سبب می‌شود تا انرژی در این کشور به‌صورت یک‌نواختی مصرف شود اما جای خالی سازوکار بازار برق در ایران سبب شده تا هم مردم و هم صنایع از انرژی تلقی ارزان‌ بودن و بی‌نهایت بودن داشته باشند و آن را در عامل‌های هزینه‌ای خود درج نکنند.

معنای دیگر این حرف، این است که تفاوتی ندارد یک کارخانه سیمان ظهر روز کاری در نیمه مرداد کار کند یا نیمه‌شب. در هر دو حالت هزینه ثابتی برای انرژی می‌پردازد و برای کاهش هزینه نیروی انسانی نیز تمایل به کار در اوج روز دارد. در این شرایط است که اوج بار رکورد می‌شکند و پدیده‌ای تحت عنوان ناترازی برق شکل می‌گیرد.

 افزایش ۵ برابری استفاده از کولرهای گازی در شمال غرب کشور!

به گزارش وزارت نیرو، میزان تقاضای مصرف برق کشور در فصل جاری با ثبت رکوردهای جدید به مرز ۸۰ هزار مگاوات رسید و به عنوان نمونه ۱۷ مردادماه به حد نصاب بی‌سابقه ۷۹ هزار و ۸۷۲ مگاوات رسید، رقم بزرگی که هفت‌هزار و ۱۵۷ مگاوات (حدود ۱۰ درصد) از میزان تقاضای برق مدت مشابه سال قبل بیشتر بود.

در ارتباط با دلایل و زمینه‌های بروز این شرایط دشوار برای صنعت برق کشور «مصطفی رجبی مشهدی» مدیرعامل شرکت مادرتخصصی توانیر از ناترازی اقتصادی به عنوان مهم‌ترین دلیل ناترازی تولید و مصرف برق نام ‌برد و گفت: تعرفه برق به گونه‌ای است که بخش‌های خانگی و مولد کشور با تعرفه یارانه‌ای از برق استفاده می‌کنند و به همین دلیل درآمد صنعت برق تکافوی سرمایه‌گذاری مورد نیاز را نمی‌دهد.

سخنگوی صنعت برق با اشاره به این که در قانون پیش‌بینی شده که مابه التفاوت قیمت تمام شده و نرخ فروخته شده به مشترکان، توسط دولت و از اسناد خزانه‌ در بازه سالیانه به صنعت برق اختصاص یابد، گفت: در حقیقت ارزانی برق موجب افزایش بی‌رویه مصرف و بالا رفتن تقاضای نامتعارف برق شده است.

وی تاکید کرد: براساس داده کاوی انجام شده، در سال ۹۹ فقط دو درصد از مشترکان خانگی شمال غرب کشور از کولر گازی استفاده می‌کردند، اما این میزان اکنون به ۱۰ درصد رسیده که به معنی رشد پنج برابری است و همین موضوع به رشد ۱۶ درصدی مصرف برق در این منطقه منجر شده است.

رجبی مشهدی در عین حال خاطرنشان‌کرد: در سه استان بوشهر، هرمزگان و خوزستان امسال شاهد رشد حدود یک‌هزار مگاواتی مصرف برق بودیم که این میزان معادل تولید برق نیروگاه هسته‌ای بوشهر است. این در حالی است که نمی‌توان در مدت یک سال نیروگاهی به بزرگی نیروگاه بوشهر ساخت.

وی درخصوص غیربهینه بودن مصرف در کشور نیز با اشاره به اینکه مصرف برق برخی کولرهای وارداتی غیراستاندارد و تا دو برابر کولرهای گازی استاندارد است، اظهار داشت: اکنون مصرف برق سرمایشی کشور به ۳۵ هزار مگاوات رسیده که به اندازه مصرف برق کشوری مانند مصر است.