عبادت زوری و تحمیلی اثر معکوس دارد! (سلوک عارفانه)
عبادت را نباید بر روح تحمیل کرد، بلکه باید آن را با نرمش بر روح وارد نمود، یعنی از میل و حالش باید استفاده کرد. امام علی(ع) در حکمت 304 میفرماید: «ان للقلوب اقبالا و ادبارا، فاذا اقبلت، فاحملوها علی النوافل» وقتی که دیدید دل نشاط دارد، حال دارد، اقبال دارد، آنوقت وادارش کنید نافله را هم بخواند، چون حالش را دارد، «و اذا ادبرت، فاقتصروا بها علیالفرائض» وقتی میبینید که میل ندارد، به همان فرائض اکتفا کنید. عبادت را هم به او تحمیل نکنید... عبادت هم اگر بر روح انسان جنبه زور و تحمیل داشته باشد، علاوه بر اینکه اثر نیک نمیبخشد، اثر سوء نیز میبخشد. (1)
____________
1- تربیت و رشد اسلامی، شهید مرتضی مطهری(ره)، بینش مطهر، ج 13، ص 21