عجله به معنای انجام عملی پیش از زمان و موعد آن است. عجله همانند کندن میوه نارس از درخت است که نه تنها مفید نیست، بلکه زیان‌بار از نظر مالی و طبی است.
از نظر قرآن، مردمان گرایش خَلقی به عجله دارند(انبیاء، آیه 37)؛ یعنی مقتضای خلقت انسان عجله است و وجود خاکی و زمینی او موجب می‌شود که گرایش به عجله در او باشد. بنابراین، لازم است این عجله را همانند گرایش خلقی انسان به شهوت و غضب مهار کرد و اجازه داد تا عقلانیت همان‌طوری که شهوت و غضب را مهار می‌کند، عجول بودن را مدیریت کند و اجازه ندهد تا پیش از موعد چیزی، اقدام به کاری کند. خدا می‌فرماید: یکی از عوامل اقدامات بد انسان به جای نیکی کردن، همین وجود عجله در اوست. لذا قبل از نیکی دنبال بدی می‌رود.(رعد، آیه 6)
به هر حال، عجله کار خوبی نیست و انسان می‌بایست این خصلت عجول بودن را مهار و مدیریت کند؛ زیرا تبعات و آثار بدی را به‌دنبال دارد.
از آیات قرآن به دست می‌آید که حضرت موسی(ع) با «عجله» در رفتن به «میقات» بستری برای «فتنه» امت خویش فراهم آورد. خدا می‌فرماید: اى موسى چه چیز تو را دور از قوم خودت به عجله واداشته است؟ گفت: اینان در پى من هستند؛ و من اى پروردگارم، به سویت‏ عجله کردم تا خشنود شوى. فرمود: در حقیقت ما قوم تو را پس از عزیمت تو به سوی خودمان آزمودیم و سامرى، آنها را گمراه ساخت. (طه، آیات 83  تا 85)
حضرت موسی(ع) با همین شیوه (عجول بودن) در برابرعالم لدنی(حضرت خضر) قرار می‌گیرد و با آنکه وعده می‌دهد تا پایان سفر سکوت کند، اما به سبب مخالف‌یابی اعمال سه‌گانه با شریعت الهی، عجولانه پرسش بلکه حتی اعتراض می‌کند و به تعهدات خویش ملتزم نمی‌ماند.(کهف، آیات 65 تا 85)
خدا به پیامبرش(حضرت محمد(ص)) بارها خاطرنشان می‌کند که «عجله» خوب نیست و در ابلاغ و تلاوت آیه پیش از آنکه دستور قرائت از سوی خدا صادر شود نباید عجله کند؛ بلکه بماند تا در زمان مشخص آن را ابلاغ کند؛ زیرا همه قرآن به‌صورت جمله واحده و انزال دفعی یک‌بار بر قلب آن حضرت نازل شده بود(شعراء، آیات 192 تا 193)؛ ولی ایشان مأمور بود تا آیات قرآن را در زمانی که جبرئیل(ع) از سوی خدا مشخص می‌کند، ابلاغ کند؛ زیرا ابلاغ دانسته‌ها قبل از زمان و اوانش، عجله است.(طه، آیه 114؛ قیامت، آیات 16 تا 19؛ بقره، آیه 97)
از نگاه قرآن، اینکه انسان بخواهد چیزهایی را که برای آخرت است در دنیا به دست آورد، از مصادیق عجله و خلاف عقلانیت است؛ زیرا این‌گونه آخرت از دست می‌رود.(قیامت، آیات 20 و 21)
پیامبر(ص) نیز نمی‌بایست برای عذاب کافران و دشمنان «عجله» داشته باشد، زیرا زمان عذاب خواهد رسید هر چند که آخرت باشد.(مریم، آیات 84 تا 86) پس پیامبر(ص) نیز همانند دیگر پیامبران اولواالعزم باید صبور باشد و خواستار تعجیل نباشد(احقاف، آیه  35)؛ زیرا حکمت و مشیت الهی اقتضا دارد که هر چیزی در زمان خودش اتفاق افتد.
خدا حتی به پیامبر(ص) می‌فرماید: به کسانی که خواهان تعجیل در عذاب کافران هستند، بگوید که اگر امر در دست من بود، این کار را می‌کردم، ولی مشیت الهی چنین قرار نگرفته است و کار به دست خودش است.(انعام، آیات 57 و 58) البته خدا به پیامبرش می‌فرماید که به دشمنان بگوید که شاید به برخی از آنچه نسبت بدان عجله دارید گرفتار شوید.(نمل، آیه 72) هر چند که مقتضای رحمت الهی این است که رحمتش بر غضبش پیشی می‌گیرد و انسان‌ها را زود گرفتار عذاب نمی‌کند.(نمل، آیه 73)
حسن عظیم‌پور