کشتی «مادلین» تجلی وجدان بیدار بشری (نگاه)
مترجم: سیدمحمد امین‌آبادی
در دل شب، قایق‌های تندروی اسرائیلی، کشتی «مادلین» را محاصره کردند. پهپادها بر فراز آن به پرواز درآمدند. ماده‌ای سفید و نامعلوم روی عرشه پاشیده شد. سپس، در آب‌های بین‌المللی، نیروهای ارتش رژیم صهیونیستی به کشتی یورش بردند. مسافران یکی‌یکی دستگیر و با خود برده شدند. 12غیرنظامی بی‌سلاح، از برزیل تا سوئد بازداشت شدند. هیچ سلاحی در کشتی نبود. تنها غذا، دارو و وجدان بار کشتی بود. ماموریت «مادلین» ساده اما ژرف و عمیق بود. ماموریت مادلین رساندن کمک و ابراز همبستگی با مردمی که در غزه از گرسنگی می‌میرند، بود. در میانه محاصره غزه به دست اسرائیل، تنها قدرت سخن می‌گوید، اخلاق در سکوت فرو می‌رود، و حتی دریای آزاد نیز دیگر امن نیست.
مادلین تنها یک کشتی نبود. پیامی بود که بر روی موج‌ها حک شده بود. نام این کشتی به افتخار «مادلین کُلاب»، نخستین و تنها زن ماهیگیر غزه، انتخاب شده بود. او در 13 سالگی جای پدرش را گرفت و به‌تنهائی به دنیایی آکنده از محاصره و تهدید قدم گذاشت. او بعدها صاحب یک کسب‌وکار کوچک شد، دیگران را استخدام کرد و تورهای قایق‌سواری زیر سایه‌بانی بنفش برگزار کرد و در جایی که امید کمیاب بود، آینده‌ای برای خود ساخت. او یک بار گفته بود: «من شجاع و با اراده هستم.»
«مادلین» در ادامه مسیر و تاریخی به راه افتاد که پیش از آن آغشته به خون شده بود. در سال ۲۰۱۰، نیروهای اسرائیلی به کشتی «ماوی مرمره» یورش بردند و 9 نفر را کشتند. ناوگان‌های دیگر نیز در این مسیر بازداشت، متوقف و تحقیر شده‌اند. با این‌حال، همچنان به راه خود ادامه داده‌اند. حضور سرنشینان مادلین خود بیانیه‌ای بود:« فلسطین دیگر صرفاً مسئله یک منطقه نیست بلکه به وجدان جهان بدل شده است». در میان مسافران، «گرتا تونبرگ» نیز حضور داشت؛ فعال محیط‌زیستی که زمانی محبوب پیشروهای غربی بود و اکنون به‌خاطر سکوت‌نکردن در مقابل جنایت‌های اسرائیل در غزه مورد حمله قرار می‌گیرد. او از عرشه مادلین اعلام کرد: «وقتی دولت‌های همدست ما با اسرائیل از اقدام سر باز می‌زنند، این وظیفه ماست که پا پیش بگذاریم.»
«گرتا» به‌عنوان تهدیدی برای نظام حاکم تصویر شده و رسانه‌های جریان اصلی، او را به خاطر ایستادن در کنار غزه، بخشی از «نخبگان به ظاهر آگاه» معرفی کرده‌اند تا وجهه‌اش را مخدوش کنند. حتی «لیندسی گراهام»، سناتور آمریکایی، به این هم‌آوایی زشت پیوست و با تمسخر گفت: «امیدوارم گرتا و دوستانش شنا بلد باشند!». او با لذتی پنهان، غرق شدن یک زن جوان و همراهان غیرنظامی‌اش را در آب‌های آزاد به سخره گرفت. پاسخ گرتا اما آرام و استوار بود: «ما خیلی خوب شنا می‌کنیم». هیچ چیز فروپاشی اخلاقی رژیم اسرائیل را بهتر از واکنش آن به این قایق کوچک غیرنظامی نشان نمی‌دهد.«یسرائیل کاتز» وزیر دفاع اسرائیل، «گرتا تونبرگ» را «تبلیغات‌چی یهودی‌ستیز حماس» نامید و به ارتش دستور داد برای متوقف کردن مادلین از «هر وسیله لازم» استفاده کند که تهدید آشکار توسل به نیروی نظامی علیه غیرنظامیان قایقی بود که به نام یک زن ماهیگیر نام‌گذاری شده بود.
در یکی از ویدیوهای مشمئزکننده، کودکان اسرائیلی تونبرگ را تهدید می‌کردند: «می‌آییم دنبالت!» حتی «یوری گلر» شعبده باز معروف صهیونیست‌ها نیز به این جنون پیوست و مدعی شد که از راه دور «حفاظت روانی» برای نیروهای اسرائیلی فرستاده و به «گرتا» هشدار داد قدرت ذهن او را دست‌کم نگیرد. در هر زمان دیگری، این کارها پوچ و مضحک به نظر می‌رسید اما امروز این اقدامات نشان از یک بیماری دارد. این صدای یک دموکراسی مطمئن به خود نیست. این صدای یک رژیم مهاجرنشین و شهرک‌نشین است که به آستانه توهمات خود رسیده و در حال سقوط است.
اما در میان این هیاهو، صدایی از وضوح اخلاقی شنیده شد. «گابور ماته»، متخصص برجسته جهانی در زمینه «تروما»، پیامی را از لهستان برای ناوگان ارسال کرد؛ او در این پیام خطاب به مسافران کشتی مادلین گفت: «امروز شما در برابر یکی از خون‌ریزترین نظامی‌های جهان ایستاده‌اید، نظامی که از سوی همه قدرت‌های بزرگ دنیا حمایت می‌شود. شما تمام بشریت را همراه خود دارید... همه انسان‌هایی که دل‌هایشان باز است، به عدالت ایمان دارند، به آزادی باور دارند و از کاری که انجام می‌دهید حمایت می‌کنند، تحت تأثیر قرار می‌گیرند و شما را به شدت تحسین می‌کنند.»
قایق «مادلین» نه از «طنجه»، «لاذقیه» یا «اسکندریه»، بلکه از ایتالیا حرکت کرده بود سکوت شدیدی از سواحل عربی مدیترانه به گوش می‌رسد. مصر از آن سوی آب تنها نظاره‌گر است. گردشگران با ویدئوها و تبریک‌های عید عبور قایق را جشن می‌گیرند، اما هیچ‌کس سوار آن نمی‌شود. به نظر می‌رسد غزه برای یک جوان سوئدی نزدیک‌تر از همسایگان واقعی‌اش است... مصر گذرگاه رفح را بسته و با سربازان خود از آن محافظت می‌کند، در حالی که فلسطینی‌ها چند متر آن طرف‌تر گرسنگی می‌کشند. فلسطین دیگر دغدغه دولت‌ها نیست، به‌ویژه آن‌هایی که به دست دیکتاتورها اداره می‌شوند. این موضوع دغدغه آزادگان و کسانی است که وجدان دارند و کسانی که حاضر نیستند در برابر سکوت، استبداد یا ناامیدی سر خم کنند.
«مادلین» یک اتفاق خارق‌العاده یا غیرمنتظره نیست، بلکه نمونه‌ای قابل تکرار و پیروی است که نشان می‌دهد اگر انسان‌ها شجاعت و اراده داشته باشند، چه کارهای بزرگی می‌توانند انجام دهند. اگر «مادلین» تنها نبود چه اتفاقی می‌افتاد؟ اگر هزاران قایق از هر بندر مدیترانه به راه می‌افتاد؟ اگر ماهیگیران، دریانوردان، دانشجویان و والدین به پا می‌خاستند و می‌گفتند که ما اجازه نمی‌دهیم به نام ما و در زمان ما این ظلم و بی‌عدالتی علیه مردم غزه اتفاق بیفتد؟ اگر دریا به نمادی از وجدان آگاه بشریت تبدیل می‌شد چه اتفاقی می‌افتاد؟
«دانکرک» را به خاطر بیاورید. در سال ۱۹۴۰، قایق‌های غیرنظامی از «کانال مانش» عبور کردند تا سربازان متفقین گرفتار را نجات دهند. نه دستوری بود، نه اجازه‌ای؛ فقط شجاعت بود و تاریخ این را به یاد می‌سپارد. اگر غزه هم «دانکرک» خودش را داشت چه می‌شد؟ اگر مردم در همه‌جا حاضر به تماشا کردن نبودند در حالی که مردمی در حال گرسنگی، قتل‌عام و نابودی هستند چه اتفاقی می‌افتاد؟ و این را هم به یاد داشته باشید: روز یکشنبه ۵۸ سال از حمله اسرائیل به ناوشکن اطلاعاتی آمریکا،در آب‌های بین‌المللی گذشت. جت‌های جنگنده و قایق‌های تندروی اسرائیلی ۳۴ نفر از خدمه را کشتند و ۱۷۱ نفر را زخمی کردند. اگرچه اسرائیل گفت که این یک اشتباه بود، اما برخی هنوز بر این باور هستند که این کار عمدی بوده است. امروز همان دریایی که با خون آمریکایی‌ها توسط صهیونیست‌ها رنگین شده بود، مادلین را می‌پذیرد؛ قایقی از غیرنظامیان مسلح که حامل غذاست و باز هم اسرائیل، که همیشه زیر حمایت آمریکا است، تهدید به استفاده از زور می‌کند. اسرائیل با دلگرمی به بی‌عملی جهانی این جنگ را پیش می‌برد. قوانین بین‌المللی را لگدمال می‌کند، پناهندگان را در چادرها به آتش می‌کشد، کودکان را گرسنه نگه می‌دارد، بیمارستان‌ها را بمباران می‌کند، مدارس را ویران می‌سازد، کادر درمان را می‌کشد و کودکانی را که در جست و جوی تکه نانی هستند هدف قرار می‌دهد و اطمینان دارد که هیچ یک از این جنایت‌ها تبعاتی برای آن ندارد. او بمب‌های آمریکایی، وتوی آمریکا، اروپای همدست، رژیم‌های عربی خاموش و نخبگان فلسطینی ساکت بی‌اراده در تشکیلات خودگردان را همراه خود دارد. اما ما مردم، بی‌قدرت نیستیم. محکوم نیستیم که فقط تماشاچی باشیم. سرنوشت ما این نیست که در جهانی زندگی کنیم که قوی‌ها ضعیف‌ها را می‌بلعند و بقیه فقط به آن نگاه می‌کنند و رد می‌شوند.
آنچه در خطر است، تنها بقای یک ملت نیست؛ بلکه جهت‌گیری اخلاقی تمدن است. آیا جهانی می‌خواهیم که در آن قانون بی‌معناست؟ که نسل‌کشی با عنوان «دفاع از خود» بازتعریف می‌شود؟ که گرسنگی دادن، به راهبرد نظامی بدل شده، و حقیقت، باری است بر دوش گوینده‌اش؟«مادلین» مثل یک آینه جهانی را به ما نشان می‌دهد آن‌گونه که هست و آن‌گونه که می‌تواند باشد. آزادی‌بخشی، هدیه‌ای از سوی قدرتمندان نیست؛ پروژه‌ای است از سوی بی‌قدرتان.
همان‌گونه که «ریما حسن»، سیاستمدار فرانسوی و یکی از حاضران در قایق مادلین نوشت: «ما فکر می‌کنیم که در حال آزادسازی فلسطین هستیم. اما این فلسطین است که ما را آزاد می‌کند. من همدستی استعمار غرب با اسرائیل را محکوم می‌کنم. من ترسویی جهان عرب را محکوم می‌کنم. من فساد نخبگان فلسطینی را محکوم می‌کنم. و در کنار انسان‌های مقاوم و نافرمان و کسانی که نظم ناعادلانه این جهان را نمی‌پذیرند، می‌ایستم» سپس او نقل قولی از «العربی بن‌مهدی» مبارز الجزایری آورد که گفته بود: «انقلاب را به خیابان بیندازید مردم آن را برخواهند داشت.» و امروز، این انقلاب به دریا افکنده شده است. آیا ما به دنبالش خواهیم رفت؟
منبع: میدل ایست آی