عزیزالله محمدی(امتدادجو)

 

 همزمانی اولین سالگرد عملیات طوفان الاقصی و چهاردهمین سالگرد راه‌اندازی سکوی اینستاگرام که مصادف با ایام انجام عملیات وعده صادق2 است؛ تحولات و روایتهای تقابل جبهه مقاومت و رژیم سفاک صهیونیستی را در این سکوی پرمخاطب جهانی افزایش داده و مخاطبین را به تولید محتوا و یا روایت‌های متفاوت وادار کرده که بر اساس روایت‌های رسمی ‌از دو طرف شکل می‌گیرد.

شبکه اجتماعی اینستاگرام ۱۴ سال پیش در تاریخ ۶ اکتبر ۲۰۱۰ راه‌اندازی شد. «کوین سیستروم» و «مایک کرایگر» اینستاگرام را توسعه دادند و ابتدا آن را برای سیستم‌عامل iOS منتشر کردند. اینستاگرام در ماه‌های اول راه‌اندازی توانست میلیون‌ها کاربر جذب کند.

متا سال ۲۰۱۲ با پرداخت یک‌میلیارد دلار صاحب اینستاگرام شد و سال ۲۰۱۸، توسعه‌دهندگان این شبکه اجتماعی از متا جدا شدند و درحال‌حاضر اینستاگرام با همه نقاط ضعف و قوت و مثبت و منفی که دارد یکی از پرمخاطب‌ترین شبکه‌های اجتماعی جهان است.

روایت «وعده صادق1» و «وعده صادق 2» دارای تفاوت‌های فاحش روایی و محتوایی بودند. فارغ از نتایج و دستاوردهای نظامی و عملیاتی تا حدودی می‌توان گفت در وعده صادق1 آنگونه که باید از رسانه و کارکرد آن استفاده نشد و روایت نتایج آن به دست رسانه‌های غربی، عربی و عبری و رسانه‌های معاند فارسی زبان افتاد.

روایت این رسانه‌ها از وعده صادق1 مصادره به نفع و تغییر معادله در نتایج بود که به رغم واکنش کوبنده و طراحی‌های صورت گرفته عملیات از سوی ایران، وارونه سازی خبر با استفاده از تصاویر جانبی در دستور کار این رسانه‌ها قرار گرفت و خیلی زود در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی هم مورد استقبال قرار گرفت و بازتاب پیدا کرد.

روایت این رسانه‌ها بر اساس چند تصویر منتخب بود که مخزن‌های سوخت موشک‌ها در محل‌ های مختلف افتاده بودند و یا از بعضی از پهپادهایی که پدافند چندملیتی و چند لایه آنها را منهدم کرده بودند و با این تصاویر تلاش داشتند تا عدم موفقیت این عملیات و نقطه مقابل آن یعنی توان پدافندی رژیم صهیونیستی و سایر کشورهای همسو را برجسته کنند و نمایش بدهند.

در حالی که ایران یک عملیات بی‌نظیر، شجاعانه، خلاق و بر مبنای جسارت و توان نظامی را برای تنبیه و پاسخ به اقدام رژیم صهیونیستی در حمله به کنسولگری خود را انجام داد؛ اما! دستش از تصاویر اصابت موشکها و پهپادها تا حدودی خالی ماند و خط خبری رسانه‌های دشمن، به انکار و ایجاد شبهه در شبکه‌های اجتماعی و ماهواره‌ای رو آورد.

این شبکه‌ها با جهت‌دهی دریافتی از تحلیل‌های جعلی کارشناسان خود به مخاطب، در برخی موارد حتی آنها را وادار کردند به درست کردن طنزهای تحقیرآمیز با این مفهوم که موشک‌ها و پهپادها به بیابان خوردند و یا سامانه‌های پدافندی در انهدام آنها موفق بودند. 

مسلم است که در این عملیات فارغ از ابعاد فنی و طراحی‌های صورت گرفته، انتقال پیام اراده ایران برای زدن اسرائیل در اولویت بود و این پیام به همه آنهائی که باید می‌رسید، رسید. و نقطه قابل توجه این بود که این اولین حمله گسترده به سرزمینهای اشغالی از سوی یک کشور دیگر بعد از جنگ با اعراب بود که در آن زمان نیز اعراب در موضع تدافعی بودند و نه تهاجمی.

ایران در واقع در این عملیات از مسافتی بسیار دور و با سلاح‌های متفاوت، شکلی از نبرد نظامی را به کار گرفت که رکوردشکن در تاریخ شد. تهاجم گسترده پهپادی از نقاط جغرافیایی مختلف و ترکیب آن با موشک‌های متفاوت، به این عملیات وجهه و شخصیت تاریخی بی‌نظیری داد؛ اما رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی غربی، این عملیات را فارغ از ماهیت اصلی آن بازتاب دادند. به همین دلیل هم شاید می‌شد به گونه‌ای دیگر پیوست رسانه‌ای برای این عملیات در نظر گرفت و سناریوی رسانه‌ای را نیز مکمل بر وعده صادق1 همانند وعده صادق2 به پیش برد.

عملیات غرورآفرین وعده صادق2 که در اوج هوشمندی و با در نظر گرفتن جوانب و با اقتدار و قدرت انجام شد کاملا مشخص بود که دارای پیوست رسانه‌ای بوده و نتایج آن با وجود چند روزی که از انجام آن گذشته و با وجود سانسورهای اینستاگرام و... کماکان با تولید محتواهای داخلی و خارجی و با بازدیدهای بی‌شمار در گونه‌های مختلف مورد توجه است. بیشترین محتوای این سکو در این روزها به رغم وعده صادق1 اختصاص به نتایج عظیم و شکوهمند وعده صادق2 دارد که با سناریوهای مختلفی چون طنز و یا تبیین و تفسیر به مخاطبین عرضه می‌شود و واکنش‌های بسیار جالب،همراه با ابراز لطف و محبت و ارادت به ایران نیز از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی دیده می‌شود.

ضعف رسانه‌ای وعده صادق1 عدم دسترسی به تصاویر محل اصابت موشک‌ها و پهپادها بود که این بار با یک عملیات استشهادی که در مرکز تلاویو حدود یک ساعت قبل از شروع عملیات وعده صادق2 انجام شد این ضعف توسط خود رسانه‌های اسرائیلی برطرف شد و گویا این موضوع عملیات استشهادی و هم زمانی آن با وعده صادق2 در یک پیوست رسانه‌ای قرار داشتند تا رسانه‌های اسرائیلی خود تبدیل به عنصر منتقل‌کننده تصاویر موشک باران و اصابت آنها از اسرائیل باشند.

شبکه خبر، همزمان با پوشش خبر عملیات استشهادی با استفاده از تصاویر شبکه‌های اسرائیلی مخاطبین را مستقیم متصل به آسمان تلاویو کرده بود که به یک باره مخاطب در پس زمینه تصاویر عملیات استشهادی موشک‌های ایرانی را دید که مثل شهاب از آسمان تلاویو عبور می‌کنند و یا به مراکز تعین شده اصابت می‌کنند.

اقدام بهنگام شبکه‌های تلویزیونی ایران در پوشش انجام عملیات وعده صادق با استفاده از تصاویر دریافتی از تلاویو و برقراری ارتباط مستقیم با کارشناسان داخلی و خارجی به صورت گسترده و پخش برنامه‌های تحلیلی در همان دقایق اول بسیار حائز اهمیت بود که توانست روایت صحیح را به فضای مجازی و همین طور سایر شبکه‌های تلویزیونی منتقل کند.

کاملا مشخص بود که در محل‌های اصابت موشک به نقاط تعین شده نیز از قبل افرادی حضور پیدا کرده بودند تا تصاویر اصابت موشک‌ها را ضبط و بلافاصله در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارند و همین تصاویر در همان دقایق و ساعات اولیه مبنای روایت نتایج عملیات شد و اجازه نداد که به رغم روایت صورت گرفته از عملیات وعده صادق1 این عملیات دستخوش تغییر در روایت شده و نتایج آن وارونه و یا تحریف شده به دست مخاطبین و حتی اهالی سرزمین‌های اشغالی برسد.

تکثر تصاویر دریافتی از عبور و اصابت موشک‌ها در سرزمین‌های اشغالی که از زوایای مختلف ضبط و منتشر شده بود چنان زیاد بود که مخاطب لحظه به لحظه با تصاویر جدید در فضای مجازی رو به رو می‌شد و می‌توانست دامنه احساسات خود را به هر سوی که خود می‌خواهد منتقل کند. مسلم است دوست و دشمن هر کدام با حسی متفاوت نسبت به هم در دریافت این تصاویر ظاهر می‌شوند.

ساخت کلیپ‌های چند ثانیه‌ای و حداکثر یک دقیقه‌ای با پیوند دادن تصاویر اصابت موشک‌ها به اهداف معین در سرزمین‌های اشغالی با رویکردهای مختلف از جمله (تمسخر گنبد آهنین، شادی مردم غزه به ویژه کودکان، نماد سازی از موشک‌ها، مقایسه ایران با کشورهای مرتجع عربی، توصیف روحیه جبهه مقاومت، تمسخر نتانیاهو و پناهگاه‌های رژیم صهیونیستی، رجز خوانی، توصیف شجاعات رهبر انقلاب اسلامی و نیروهای نظامی‌ایران و...) از چنان گستردگی در اینستاگرام و سایر سکوی‌ها برخوردار است که این اتفاق را می‌توانیم به عنوان یک تجربه بسیار عالی از نگاه رسانه‌ای و ترکیبی داشتن به عملیات‌های نظامی‌بدانیم و قطعا آن را به فال نیک می‌گیریم که همواره نگاه طراحان عملیات‌های نظامی و سایر موارد حتما باید پیش از انجام هر گونه اقدامی به پیوست رسانه‌ای نیز توجه داشته باشند تا پس از انجام عملیات، تنویرافکارعمومی به درستی و به تناسب عملیات صورت بگیرد.