بیست و نهمین «شب شاعر» برگزار شد
«ژولیده نیشابوری» تخلصی که آیتالله طالقانی به شاعر داد
بیست و نهمین «شب شاعر» پاسداشت شاعر فقید اهل بیت مرحوم محمدحسن فرحبخشیان متخلص به ژولیده نیشابوری عصر 26مهر با حضور چهرههای فرهنگی در سازمان هنری رسانهای اوج برگزار شد.
درخواست ژولیده از حضرت رضا(ع) برای عنایت شاعرانه
حجتالاسلام پژمانفر رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در این مراسم گفت: مرحوم ژولیده نیشابوری ارادت به اهلبیت(ع) داشت اما او ارادت خاصی به حضرت رضا(ع) داشت که من این را به چشم دیده بودم و در خاطرم هست که فرموده بود از عنایات حضرت رضا(ع) بوده که توانسته شعر بگوید.
وی افزود: اگر اشتباه نکنم از زبان مرحوم ژولیده شنیدم که میگفت به یکی از مداحان سه مرتبه گفتم که این شعرت را به من بده اما او شعر را نداد و من رو کردم به حرم علیبن موسیالرضا(ع) و گفتم آقا خودتان عنایتی کنید تا بتوانم برایتان شعر بگویم که همانجا یک مصرع و چند روز بعد مصرع دوم و بعد از آن تا پایان عمر همینطور شعر آمد و آمد.
رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در پایان سخنانش گفت: ویژگی ممتاز ژولیده این بود که از خودش چیزی نمیدانست و در اشعارش خودش را نمیدید و فقط اهل بیت(ع) را دید و همینطور توانست این میزان شعر در مدح اهلبیت(ع) بسراید.
ژولیده یکی از پرچمداران شعر هیئت بود
رضا اسماعیلی با اشاره به جایگاه ژولیده نیشابوری در ادبیات دینی و آئینی گفت: او نامی معتبر در ادبیات دینی و آئینی است. در ادبیات آئینی ما دو دسته شاعر داریم که دسته اول به صورت ذاتی و فطری به این عرصه ورود کردهاند که از جنس مردم هستند و مرحوم ژولیده از این جنس است.
وی افزود: معرفت و بصیرت اسلامی موجب شده بود شاعرانی مانند ژولیده از شاعران هم عصر خود جلوتر باشد. اتفاقاً تحصیلات دانشگاهی خود حجابی است که مانع ادامه مسیر رشد شاعر میشود. ژولیده نیشابوری در مسیر خدمت به خاندان اهل بیت(ع) شعر میسرود و همان هدفی که امام حسین(ع) در قیامش دنبال میکرد در اشعار او دیده میشود.
اسماعیلی در پایان گفت: ژولیده نیشابوری یکی از پرچمداران شعر هیئت به معنای درست بود.
از شعر گفتن برای اهل بیت(ع) به سبک اشعار سخیف
تا بیاطلاعی از مقاتل
حسین اسرافیلی در بخش دیگری از این مراسم با اشاره به آسیبهای شعر آئینی گفت: در اشعار آئینی ما با آسیبهایی روبرو هستیم که یکی از آنها در زبان است. یعنی شاعر با همان زبانی که برای دوستش شعر میگوید برای امام حسین(ع) نیز شعر میسراید. یا دیده میشود شاعری که هیچ مطالعهای در تاریخ و مقاتل نداشته و برای اهل بیت(ع) شعر سروده است اما بسیاری از شعرا از اهل بیت(ع) گفتهاند که خوب هم گفتهاند که اتفاقاً مداح و نوحهخوان نیز نبودهاند.
وی افزود: عمدتاً کسانی که در این حوزه شعر میگویند از زبان سادهای بهره میبرند و استدلال میکنند که ما برای مردم شعر میگوییم. در حالی که باید به آنها گفت با این کارتان ذوق مخاطب را پایین میآورید. مرحوم ژولیده نیشابوری یکی از کسانی است که به خوبی در این زمینه شعر گفته در حالی که فخامت و فاخر بودن زبان و در کنار آن استنادات تاریخی را نیز مورد توجه قرار داده است.
ژولیده بر صدق خود افزود
مهدی مظاهری از شاعران آئینی در این مراسم گفت: شعر آئینی شعری است که در مسیر سلوک معنا دارد و شاعر آئینی پیش از شاعر بودن سالک است. در این سلوک مخاطب خیلی جایی ندارد و شاعر در جوش و خروش شاعرانه توجهی به این مسائل نمیکند.
ژولیده با وصل کردن خود به اهل بیت(ع) خود را مزین کرد
مجتبی رحماندوست در بیست و نهمین شب شاعر گفت: انسان به میزان تعلقش به ارزشهای متعالی انسان است و هرقدر از آنها دور شود از انسان بودن دور شده است. انسانی که بیشتر از نیم قرن با زبان شعر با اهلبیت(ع) محشور بوده در واقع خودش را به مظاهر زیبایی چسبانده است.
وی افزود: هنر میآید تا پدیدهها را تزیین کند ولی در رابطه با معدن زیباییهایی مانند اهل بیت(ع) باید گفت که هنر خود را با ایشان تزیین میکند و ژولیده نیشابوری خود را با وصل کردن به معدن پایانناپذیری مانند اهل بیت مزین کرده است.
ماجرای عیادت حاجمنصور ارضی
از ژولیده نیشابوری
جواد حیدری در این مراسم با اشاره به خاطرهای از عیادت مرحوم ژولیده همراه با حاجمنصور ارضی گفت: در آخرین روزهای عمر ژولیده نیشابوری به دیدار او رفتیم که دیدم او در همان بستر بیماری مجموعهای غزل در استقبال از غزلیات حافظ را سروده و در یک دیوان جمع کرده است. او دائم در مسیر امام حسین(ع) بوده است.
در این مراسم مستندی که در مصاحبه با خانواده، نزدیکان و دوستان ژولیده نیشابوری تولیده شده بود نیز پخش شد که در آن به ماجرای تخلص «ژولیده نیشابوری» اشاره شد که ظاهرا پیشنهاد آیتالله طالقانی به این شاعر برگزیده شده بود. در پایان این مراسم از خانواده مرحوم ژولیده نیشابوری تقدیر و تجلیل به عمل آمد.
سرودههایی از ژولیده نیشابوری
دلت را خانه ما کن، مصفا کردنش با من
به ما درد خود افشا کن، مداوا کردنش با من
اگر گم کردهای ای دل،کلید استجابت را
بیا یک لحظه با ما باش، پیدا کردنش با من
بیفشان قطره اشکی که من هستم خریدارش
بیاور قطرهای اخلاص، دریا کردنش با من
اگر درها به رویت بسته شد، دل بر مکن، بازآ
دراین خانه دقالباب کن، وا کردنش با من
به ما گو حاجت خود را، اجابت کردنش با من
طلب کن آنچه میخواهی، مهیا کردنش با من
بیا قبل از وقوع مرگ روشن کن حسابت را
بیاور نیک و بد را، جمع و منها کردنش با من
چو خوردی روزی امروز ما را شکر نعمت کن
غم فردا مخور، تامین فردا کردنش با من
به قرآن آیه رحمت فراوان است ای انسان
بخوان این آیه را، تفسیر و معنا کردنش با من
اگر عمری گنه کردی، مشو نومید از رحمت
تو نام توبه را بنویس، امضا کردنش با من
چشم
چشمها از هیبت چشمم، به پیچ و تاب بود
محو چشمم، چشمها و چشم من بر آب بود
چشم گفتم، چشم دادم، چشم پوشیدم، ز آب
من سراپا چشم و چشمم جانب ارباب بود