Research@kayhan.ir
د: دولت تدبیر و امید، رجعت تدریجی سکولارها
در طول دوران روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، مجدداً حجم هشدارها و دستورالعملهای رهبری در حوزة فرهنگ افزایش یافته است.
در دولت تازه استقرار یافتة تدبیر و امید، متأسفانه شاهد رجعت بسیاری از افراد آزمایش پس‌داده در دولتهای سازندگی و اصلاحات هستیم، چه در رأس وزارتخانه و چه در بدنة دولت و لذا مجدداً فرصت برای تاختن بر پیکرة فرهنگ عمومی و ایجاد رخنه در سپر فکری و روحی جامعه برای فرصت‌طلبان فراهم گردید. هشدارهای رهبر فرزانة انقلاب در زمینه فرهنگ به دولتمردان که قلّة آن را در حکم معظّم‌ٌ‌له به شورایعالی انقلاب فرهنگی شاهد هستیم (26/7/1393) و پرهیز دادن آنان از تغییر مسیر فرهنگ جامعه و ایجاد رخنه در آن که به تزلزل هویت ملت و جوانان منتهی خواهد شد، نشانه این رجعت است.
حاشیه‌سازی‌هایی که منجر به جدایی و انشقاق ملت از یکدیگر و بی‌اعتمادی به نظام و مسئولین می‌شود، چه در حوزة فرهنگ و چه در حوزة سیاست و اقتصاد، مجدداً ذهنها و روانها را مورد هجمه قرار داده است. برخی روزنامه‌ها،به هنجارشکنی روی آورده و به‌طور آشکار خط و روش دشمنان را تبلیغ و درون‌سازی می‌کنند.
تأکیدهای رهبری و محورهایی که مورد تصریح قرار داده‌اند نشان می‌دهد که جریان سکولار فرهنگی مجدداً با دولت تدبیر و امید، جان گرفته و با توان بیشتری به عرصة فرهنگ وارد شده است. اظهار نگرانی و دغدغه رهبری و دستورالعملی که به شورای انقلاب- که نیمی از آن شخصیتهای حقیقی و نیم دیگر شخصیتهای حقوقی یعنی مسئولین دولتی نظام به ویژه از دولت هستند- صادر فرمودند، گواه این موضوع است. چند نگاه انحرافی عامل دغدغه‌های رهبری است:
1- طرح مجدد «دین دولتی» و «فرهنگ دولتی» رهبری را به واکنش وا می‌دارد. معظمٌ‌له عنوان می‌کنند که با طرح این دیدگاه به دنبال محدود و تخریب کردن نقش نظارتی دولت هستند؛ در حالی که دولت باید توان خودش را صرف ترویج فضایل و جلوگیری از موانع رشد آنها کند.(۲۹) و تأکید می‌فرمایند که نظارت دولت هیچ منافاتی با آزادی ضابطه‌مند ندارد. وظیفه شرعی و قانونی دولت این است. در حالی که برخی مسئولین از عدم وظیفه دولت در بردن مردم به بهشت سخن می‌گفتند.
2- طرح ضرورت سپردن فعالیتهای فرهنگی به دست مردم با نگاه افراطی آن که کوتاه کردن دست حکومت در فرهنگ و ولنگاری و هرج و مرج در فرهنگ و هویت دینی جامعه بود، نگاه غیر مسئولانه دیگری است که رهبری به آن اشاره داشتند: ضرورت ورود دولت و حکومت در مسائل فرهنگی، همچنان که در مسائل اقتصادی متصوّر و تأکید می‌شود، به معنای سلب فعالیت مردم نیست. دولت در جاهایی که این فعالیتها دارای آسیبهای اجتماعی است باید وارد بشود نه اینکه بگوید من دخالت نمی‌کنم.(۳۰)
3- نگاه برخی دولتمردان به آزادی فرهنگی که مترادف با رهاسازی و عدم هدایت حکومت در فرهنگ والیگارشی فرهنگی است، رهبری را به طرح این مسأله با تأکید وا می‌دارد: بعضی در دستگاههای دولتی، غیرمسئولانه حرف می زنند و ادعای غربی‌ها در مورد آزادی فرهنگی را تکرار می‌کنند، در حالی که غربیها روی رسم و ارزشهای فرهنگی خودشان اصرار و مقاومت بیشتری نشان می‌دهند.
4- احساس نگرانی رهبری از ناحیه این نقطه نظرات و دیدگاههای دولتمردان، ایشان را به طرح پایه‌های این نگرانی می‌کشاند و تصریح می‌کنند که نگرانند. نگران رخنه‌هایی هستند که از رفتارها و اظهار نظرهای غیر مسئولانه ناشی می‌شود. رخنه‌هایی که مثل رخنه‌های اقتصاد نیستند که با سبد کالا و یارانه بسته شود. تقویت جناح مؤمن توسط دولت و مسئولین فرهنگی، توصیه اکید رهبری در بستن رخنه‌هاست.(۳۱)
5- از همه مهم‌تر، ابلاغیه رهبری به شورای عالی انقلاب فرهنگی در حکم آغاز دوره جدید فعالیت این شورا بود که درآن محورهای مهمی در راستای نگرانی خود از تضعیف فرهنگ دینی جامعه و رواج فرهنگ غربی از سوی معارضان فرهنگ دینی، را اعلام فرمودند: مهندسی فرهنگ کشور، ارتقاء کمی و کیفی محصولات فرهنگی، فهم و تثبیت و انفاد ماهیت فرهنگی انقلاب اسلامی، شناخت آسیبها و تهدید و راهکارهای مناسب آن، پایش مستمر از فعالیتهای فرهنگی و... در کنار تأکید بر امیدوار کردن دلبستگان فرهنگ دینی و انقلابی و در مقابل نگران و ناامید کردن معارضان این فرهنگ، از جمله تأکیدات رهبری است.(۳۲) اجازه نقد دولت در زمینه‌های فرهنگی با رعایت انصاف و منطق و نیز ضرورت حمایت دولت از جبهه فرهنگی انقلاب و حرکتهای خود جوش مردمی، راهکارهایی است که رهبری برای کاستن از رخنه و وادادگی مدیران فرهنگی و غیرآنها، طرح
فرمودند.(۳۳)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۲۹ - دیدار با اعضای شورایعالی انقلاب فرهنگی، 19/9/1392.
۳۰ - دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری، 15/12/1393.
۳۱ - دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری، 15/12/1392.
۳۲ - حکم آغاز دوره جدید شورایعالی انقلاب فرهنگی، 19/9/1392.
۳۳ - بیانات در حرم مطهر رضوی، 1/1/1393.