کسری بودجه ۶۵ میلیارد دلاری عربستان و قول سرمایه‌گذاری ۱٠٠٠میلیارد دلاری در آمریکا
سرویس خارجی-
رویترز به نقل از منابع رسمی در ریاض می‌گوید: عربستان امسال با کسری بودجه 65میلیارد دلاری رو‌به‌روست و سال 2026 نیز این کسری ادامه خواهد یافت. اما در سفر ولیعهد سعودی به آمریکا، ترامپ و بن‌سلمان از امضای قراردادهایی به ارزش 600میلیارد دلار خبر دادند که ممکن است، به 1000میلیارد دلار نیز برسد!
در شرایطی که محمد بن‌سلمان، حاکم دفاکتو سعودی، با لبخندی مطمئن در اجلاس‌های بین‌المللی از سرمایه‌گذاری‌های عظیم ۶۰۰میلیارد دلاری و حتی 1تریلیون دلاری در اقتصاد آمریکا سخن می‌گوید- وعده‌ای که قرار است روابط دو کشور را به سطحی «استراتژیک» برساند و از فناوری تا ورزش، همه‌چیز را دربر گیرد- واقعیت تلخ‌تر از آن است؛ این وعده‌ها بیشتر شبیه چک‌های بی‌پشتوانه‌ای از جیب خالی یک پادشاه نفتی به نظر می‌رسند. آن‌طور که «رویترز» نوشته است، طبق گزارش وزارت دارایی عربستان در ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۵ (۸ مهر ۱۴۰۴)، این کشور با کسری بودجه‌ای هنگفت ۲۴۵میلیارد ریال سعودی (معادل ۶۵.۳۳میلیارد دلار) در سال ۲۰۲۵ (۱۴۰۴) روبه‌رو است، که بیش از دو برابر پیش‌بینی قبلی ۱۰۱میلیارد ریال است و معادل ۵.۳درصد تولید ناخالص داخلی‌اش می‌شود، و برای ۲۰۲۶ (۱۴۰۵) هم ۱۶۵میلیارد ریال (۴۴میلیارد دلار) یا ۳.۳درصد GDP در نظر گرفته شده است؛ این کسری عظیم، که ریشه در سقوط قیمت نفت و هزینه‌های نجومی پروژه‌های «چشم‌انداز ۲۰۳۰» دارد- از شهر نئوم خیالی (که حالا به پروژه‌ای شکست‌خورده می‌ماند) تا خرید باشگاه‌های فوتبال اروپایی- نه‌تنها ذخایر ارزی ریاض را به سرعت تحلیل می‌برد، بلکه نشان می‌دهد چگونه رژیمی که منتقدانش را قطعه‌قطعه می‌کند، حالا برای حفظ ظاهرِ «قدرت اقتصادی» خود، با جیب خالی به سراغ واشنگتن می‌رود و وعده‌هایی می‌دهد که احتمالاً به قرض‌های بیشتر از همان آمریکا یا چاپ پول بی‌پشتوانه ختم شود، در حالی که مردم سعودی زیر بار مالیات‌های جدید و تورم له می‌شوند و غرب، تشنه به نفت و متحد ضدایرانی، چشم بر این فریبکاری می‌بندد. این وسط مشخص نیست کدام طرف سر دیگری کلاه گذاشته؟!
روح خاشقجی در کنفرانس خبری!
اما بشنوید از کنفرانس خبری این دو که، طرح مسئله جمال خاشقجی، فضای آن را تغییر داد. گویی روح «خاشقجی» بار دیگر در کنفرانس خبری رئیس‌جمهور آمریکا و ولیعهد سعودی احضار شد! «دونالد ترامپ» در اظهاراتی عجیب «بن‌سلمان» را از قتل خبرنگار مشهور عربستانی تبرئه کرد و تمام این کوشش برای آن بود که قول سرمایه‌گذاری ۱٠٠٠میلیاردی در آمریکا را از بن‌سلمان بگیرد، آن هم در شرایطی که سعودی گرفتار کسری بودجه ۶۵میلیارد دلاری است. در اکتبر ۲۰۱۸ (۱۰ مهر ۱۳۹۷)، «جمال خاشقجی»، روزنامه‌نگار سرشناس سعودی و منتقد جسور «محمد بن‌سلمان»، برای دریافت مدارک ازدواجش وارد کنسولگری عربستان در اسلامبول شد و دیگر هرگز بیرون نیامد. آن‌چه بعداً از طریق سازمان اطلاعات ترکیه فاش شد، داستانی تکان‌دهنده بود: یک تیم ۱۵ نفره که از ریاض با دو جت خصوصی آمده بودند، فقط چند دقیقه پس از ورود خاشقجی او را خفه کردند، بدنش را با اره استخوان‌بُر تکه‌تکه کردند و در چاه حیاط کنسولگری یا اسید از بین بردند. این قتل وحشیانه که خود بن‌سلمان در مکالمه خصوصی با برادرش آن را به «قربانی کردن گوسفند» تشبیه کرده بود، ابتدا با انکار مضحک ریاض همراه شد (گفتند: «خاشقجی از در پشتی خارج شده!») اما وقتی ماجرا در جهان پیچید، موجی از خشم و انزجار به پا خاست. روابط عربستان با آمریکا، ترکیه، آلمان و بسیاری کشورهای اروپایی به پایین‌ترین سطح دهه‌های اخیر سقوط کرد؛ کنگره آمریکا فروش تسلیحات به ریاض را متوقف کرد، شرکت‌های بزرگ از کنفرانس «داوس صحرا» کنار کشیدند و برای نخستین‌بار نام ولیعهد سعودی به عنوان آمر اصلی قتل در گزارش‌های رسمی سازمان سیا آمد. اما همان‌طور که خون روی دیوارهای کنسولگری خشک شد، حافظه جهانی هم کم‌کم رنگ باخت؛ با بالا گرفتن قیمت نفت، جنگ اوکراین و نیاز غرب به متحد عربی در برابر ایران، همان‌هایی که روزی بن‌سلمان را «پاریا» یا همان «منفور و مطرود» می‌خواندند، دوباره او را به آغوش کشیدند. امروز، کمتر کسی متذکر می‌شود که همان مردی که دستور داد یک روزنامه‌نگار را در خاک کشور دیگری قطعه‌قطعه کنند، حالا در اجلاس‌های گروه 20 کنار رهبران غربی می‌نشیند، لبخند می‌زند و با جیب خالی وعده می‌دهد. پرونده خاشقجی هم مانند بسیاری پرونده‌های دیگر، قربانی معامله‌های کثیف نفت و ژئوپلیتیک شد و در آرشیو تاریخ به خاک سپرده شد.
خاشقجی در نشست ترامپ- بن‌سلمان!
گویی دوباره روح سرگردان خاشقجی، پس از مدت‌ها، پیدا شده است! ترامپ در نشست پُرسروصدای خود با بن‌سلمان، در کاخ‌سفید، با بیان این‌که به ولیعهد عربستان سعودی «بسیار افتخار می‌کند»، از او «از نظر حقوق بشر» هم تمجید کرد! و مراتب احترام خود را به پدرش تقدیم کرد. ترامپ در مقابل دوربین‌ها در دفتر ریاست‌جمهوری کاخ‌سفید گفت: «آن‌چه او انجام داده از نظر حقوق بشر و هر امر دیگری باورنکردنی است.» رئیس‌جمهوری آمریکا درباره قتل جمال خاشقجی و نقش ولیعهد سعودی در این زمینه با تمجید از او گفت: «اتفاقاتی افتاد که محمد بن‌سلمان از آنها بی‌خبر بود!» ترامپ در پاسخ به خبرنگاران گفت که ولیعهد عربستان «کار فوق‌العاده‌ای» انجام داده و او هیچ‌چیزی در مورد [قتل] نمی‌دانست. ترامپ تصریح کرد که خاشقجی «بسیار جنجالی» بود و بسیاری از مردم از آن آقایی که شما درباره‌اش صحبت می‌کنید خوششان نمی‌آمد، چه خوشتان بیاد چه نیاید، اتفاق افتاده است، اما او [ولیعهد عربستان] چیزی در مورد آن نمی‌دانست. جالب توجه است که ولیعهد عربستان نیز قتل این روزنامه‌نگار را «دردناک برای عربستان سعودی» و «اشتباهی بزرگ» خواند.
اما سفیدشویی بن‌سلمان برای چیست؟
در بخشی دیگر از این نشست سخنانی ردوبدل شد که چرایی سفیدشویی بن‌سلمان را توضیح می‌دهد. محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی، به خبرنگاران گفت که سرمایه‌گذاری ۶۰۰میلیارد دلاری که پیش‌تر توسط رئیس‌جمهور ترامپ تایید شده بود، به یک تریلیون دلار افزایش خواهد یافت.» ترامپ پرسید: «شما اکنون به من می‌گویید که ۶۰۰میلیارد دلار، یک‌تریلیون دلار خواهد شد؟» محمد بن‌سلمان پاسخ داد: «قطعاً!» ولیعهد عربستان اضافه کرد: «ما به آینده‌ای مشترک با آمریکا اعتقاد داریم. افزایش سرمایه‌گذاری‌های ریاض در آمریکا به حدود یک‌تریلیون دلار را اعلام خواهیم کرد. ما در حال ایجاد فرصت‌های واقعی در هوش مصنوعی هستیم و به نیمه‌هادی‌ها نیاز داریم. می‌خواهیم از رشد مداوم تولید ناخالص داخلی خود اطمینان حاصل کنیم و در نتیجه کمبود نیروی کار را از طریق هوش مصنوعی برطرف کنیم.» این سخنان نشان می‌دهد که ترامپ تنها می‌کوشد تا با تبرئه بن‌سلمان دامن شریک مالی خود را از خون خبرنگار عربستانی پاک کند!