دیپلماسی لبخند و شهادت دیپلمات ها
حملات تروریستی علیه سفارت کشورمان در لبنان و دیپلماتهای ایرانی در یمن که طی یک ماه گذشته و در بازه زمانی کوتاهی به وقوع پیوست اند، میتواند پیش درآمد حملات مشابه علیه منافع جمهوری اسلامی ایران در کشورهای ناامن عربی طی ماههای آینده باشد.
حملات تروریستی علیه سفارت کشورمان در لبنان و دیپلماتهای ایرانی در یمن که طی یک ماه گذشته و در بازه زمانی کوتاهی به وقوع پیوست اند، میتواند پیش درآمد حملات مشابه علیه منافع جمهوری اسلامی ایران در کشورهای ناامن عربی طی ماههای آینده باشد.
این خطر از آن جهت باید جدی گرفته شود که اولا ظهور شاخههای القاعده در یکی دوسال اخیر در منطقه حالت قارچ گونه داشته و ثانیا، پیوستگی عملیات تروریستی علیه منافع جمهوری اسلامی در منطقه نشان میدهد که القاعده از حمایت دستگاههای اطلاعاتی چند کشور عربی بهره برده است.
اکنون هم کشورهایی که مقابل جبهه مقاومت ضد اسرائیلی ایستاده اند، به همراه آمریکا و رژیم صهیونیستی که دشمن طبیعی ایران اسلامی محسوب میشوند، به قدر کافی انگیزه دارند تا از طریق حمله به سفارتخانه ها و دیپلماتهای کشورمان عقده گشایی کنند.
لذا، باتوجه به شرایط حساس جاری، نباید دست روی دست گذاشت و شاهد تکرار وقایع ناگوار ترور دیپلمات ها بود و تنها پس از واقعه به فکر علاج افتاد که نوعا راه به جایی هم نمیبرد، چون تروریست ها معمولا سرنخ و رد پایی از خود بر جای نمیگذارند.
به نظر میرسد رعایت نکردن اصول امنیتی و نداشتن دقت عمل دیپلماتهای کشورمان در منطقه خاورمیانه میتواند از جمله عوامل اتفاقات ناگوار اخیر باشد و نفوذ عوامل تروریست در سفارتخانه ها نیز حاصل همین بی دقتی هاست. این نکته را میتوان از گزارش وزارت خارجه کشورمان در مورد عملیات تروریستی لبنان دریافت؛ این گزارش از دستگیری «جمال» دفتردار سفارت ایران در بیروت خبر داده و نقش این عامل نفوذی را در انفجار مقابل سفارت ایران آشکارکرده است.
در هر صورت دولت یازدهم که به نظر کارشناسان، حداکثر ظرفیت خود را به حوزه سیاست خارجی اختصاص داده و دیپلماسی لبخند را در پیش گرفته است، باید راهکارهایی را برای حفظ جان شهروندان ایرانی به خصوص دیپلمات ها در نظر بگیرد.
از آنجا که برخی کشورها توانایی تامین امنیت دیپلماتهای ایرانی را ندارند، لازم است وزارت خارجه اقدامات لازم را به فوریت انجام داده و حفظ جان دیپلماتها را در اولویت قرار دهد. وقتی کشوری نمیتواند امنیت دیپلمات ما را تامین کند، وزارت امور خارجه نیز باید در اعزام دیپلمات، کاردار و یا رایزن فرهنگی به این مناطق تمهیداتی را اتخاذ کند.
هرچند پیگیریهای وزارت خارجه پس از وقوع حملات تروریستی مذکور قابل تقدیر است، ولی مسئولان وزارت خارجه باید پاسخگو باشند واین را بدانند که هر لحظه غفلت از تکفیری ها، ممکن است منجر به فاجعه دیگری شود.
درست است که لبخند و تعامل بخشی از هنر سیاست خارجی است اما حفظ منافع جمهوری اسلامی و تامین امنیت شهروندان ایرانی به خصوص دیپلمات ها به نظر عرصه مهم تری برای هنرنمایی دستگاه دیپلماسی است که در این مورد خاص، برخورد قاطعانه با دولتهایی که این اتفاقات در حیطه جغرافیای آنها روی داده، اجتناب ناپذیر است. به هر حال پیگیری موضوع شهادت دیپلماتهای ایرانی در مجامع بینالمللی از جمله اقداماتی است که دولت باید درصدد انجام آن باشد.
دستگاه دیپلماسی ما به همان اندازه که بحق در خصوص بهبود مناسبات و تقویت روابط در سطح منطقهای ازخود اشتیاق نشان میدهد، در مقابل باید با هرگونه تعرض نسبت به منافع کشورمان در خارج قاطعانه برخورد کند.
امیر خدادادهمدانی
این خطر از آن جهت باید جدی گرفته شود که اولا ظهور شاخههای القاعده در یکی دوسال اخیر در منطقه حالت قارچ گونه داشته و ثانیا، پیوستگی عملیات تروریستی علیه منافع جمهوری اسلامی در منطقه نشان میدهد که القاعده از حمایت دستگاههای اطلاعاتی چند کشور عربی بهره برده است.
اکنون هم کشورهایی که مقابل جبهه مقاومت ضد اسرائیلی ایستاده اند، به همراه آمریکا و رژیم صهیونیستی که دشمن طبیعی ایران اسلامی محسوب میشوند، به قدر کافی انگیزه دارند تا از طریق حمله به سفارتخانه ها و دیپلماتهای کشورمان عقده گشایی کنند.
لذا، باتوجه به شرایط حساس جاری، نباید دست روی دست گذاشت و شاهد تکرار وقایع ناگوار ترور دیپلمات ها بود و تنها پس از واقعه به فکر علاج افتاد که نوعا راه به جایی هم نمیبرد، چون تروریست ها معمولا سرنخ و رد پایی از خود بر جای نمیگذارند.
به نظر میرسد رعایت نکردن اصول امنیتی و نداشتن دقت عمل دیپلماتهای کشورمان در منطقه خاورمیانه میتواند از جمله عوامل اتفاقات ناگوار اخیر باشد و نفوذ عوامل تروریست در سفارتخانه ها نیز حاصل همین بی دقتی هاست. این نکته را میتوان از گزارش وزارت خارجه کشورمان در مورد عملیات تروریستی لبنان دریافت؛ این گزارش از دستگیری «جمال» دفتردار سفارت ایران در بیروت خبر داده و نقش این عامل نفوذی را در انفجار مقابل سفارت ایران آشکارکرده است.
در هر صورت دولت یازدهم که به نظر کارشناسان، حداکثر ظرفیت خود را به حوزه سیاست خارجی اختصاص داده و دیپلماسی لبخند را در پیش گرفته است، باید راهکارهایی را برای حفظ جان شهروندان ایرانی به خصوص دیپلمات ها در نظر بگیرد.
از آنجا که برخی کشورها توانایی تامین امنیت دیپلماتهای ایرانی را ندارند، لازم است وزارت خارجه اقدامات لازم را به فوریت انجام داده و حفظ جان دیپلماتها را در اولویت قرار دهد. وقتی کشوری نمیتواند امنیت دیپلمات ما را تامین کند، وزارت امور خارجه نیز باید در اعزام دیپلمات، کاردار و یا رایزن فرهنگی به این مناطق تمهیداتی را اتخاذ کند.
هرچند پیگیریهای وزارت خارجه پس از وقوع حملات تروریستی مذکور قابل تقدیر است، ولی مسئولان وزارت خارجه باید پاسخگو باشند واین را بدانند که هر لحظه غفلت از تکفیری ها، ممکن است منجر به فاجعه دیگری شود.
درست است که لبخند و تعامل بخشی از هنر سیاست خارجی است اما حفظ منافع جمهوری اسلامی و تامین امنیت شهروندان ایرانی به خصوص دیپلمات ها به نظر عرصه مهم تری برای هنرنمایی دستگاه دیپلماسی است که در این مورد خاص، برخورد قاطعانه با دولتهایی که این اتفاقات در حیطه جغرافیای آنها روی داده، اجتناب ناپذیر است. به هر حال پیگیری موضوع شهادت دیپلماتهای ایرانی در مجامع بینالمللی از جمله اقداماتی است که دولت باید درصدد انجام آن باشد.
دستگاه دیپلماسی ما به همان اندازه که بحق در خصوص بهبود مناسبات و تقویت روابط در سطح منطقهای ازخود اشتیاق نشان میدهد، در مقابل باید با هرگونه تعرض نسبت به منافع کشورمان در خارج قاطعانه برخورد کند.
امیر خدادادهمدانی