کربلا منتظر ماست بیا تا برویم
حسن رضایی - بخش نخست
همه چیز از دهم محرم سال 61 هجری شروع شد؛ خوب است این را کسی به آمریکایی‌ها بگوید! آمریکا و غرب، همواره در شناخت ماهیت انقلاب اسلامی و مردم ایران دچار سوءتفاهم و کج‌فهمی بوده اند؛ چه در دی‌ماه سال 1356 که جیمی کارتر به ایران آمد و ایران تحت حکومت محمدرضا پهلوی را «جزیره ثبات» نامید تا همین اشتباه، در نهایت، باعث تک دوره‌ای شدن ریاست جمهوری‌اش شود، چه حالا که فکر کرده‌اند پس از حمله نظامی به ایران، مردم ریشه‌دار این کشور سترگ، به پیشواز این قاتلان روسیاه، گل افشانی می‌کنند! ریشه این مردم اما همه در
یک جاست! در عاشورای سال 1361 هجری! بر این اساس، پر بیراه نیست اگر بگوییم؛ امروز اگر کسی بخواهد تاریخ نوین منطقه غرب آسیا و تحولات چند دهه اخیر آن در فردای سر بر آوردن انقلاب اسلامی ملت ایران را فهم کند، بدون خواندن داستان کربلا و ماجرای روز دهم محرم‌الحرام سال 61 هجری راه به جایی نمی‌برد. و چه خوب و دقیق گفته است شهید سیدمرتضی آوینی که «هر كس مي خواهد ما را بشناسد داستان كربلا را بخواند!»
داستان کربلا را اما چرا باید دشمن هم بخواند؟ شهید آوینی پاسخ می‌دهد: «و کربلا را تو مپندار که شهری است در میان شهرها و نامی است در میان نام‌ها. نه، کربلا حرم حق است و هیچ‌کس را جز یاران امام حسین(ع) راهی به سوی حقیقت نیست. کربلا، ما را نیز در خیل کربلاییان بپذیر. ما می‌آییم تا بر خاک تو بوسه زنیم و آن‌گاه روانۀ دیار قدس شویم!» واقعیت این است که دشمن در تمامیت خود به عنوان تمدنی متوحش و مسلح به تمام تکنیک‌ها و سلاح‌های مدرن، آن‌چنان که از کربلا می‌ترسد، شاید از هیچ‌چیز دیگر هراس نداشته باشد. چرا؟! پاسخ روشن است؛ کربلا و عاشورا، میدان عوض شدن معادلات مرسوم دنیای مادی است و انقلاب اسلامی به عنوان مولود این فرهنگ، آمده است تا با همان نرم‌افزار، معادلات را تغییر دهد. ریچارد نیکسون رئیس‌جمهور اسبق آمریکا در کتاب پیروزی بدون جنگ می‌نویسد: «در جهان اسلام از مغرب (مراکش) تا اندونزی در شرق بنیادگرایی اسلامی جای کمونیسم را به عنوان وسیله اصلی دگرگون‌سازی قهرآمیز گرفته است. تغییر در جهان سوم آغاز شده است و بادهای آن به مرحله طوفان رسیده است. ما قادر نیستیم آن را متوقف کنیم. نظریه‌پردازان غربی معتقدند که آرام ساختن طوفان اسلامی تنها در سایه استحاله جمهوری اسلامی ایران یا شکست انقلاب اسلامی میسر است!»
اربعین گفتنی نیست؛ باید تجربه کرد
دشمن در راه مبارزه با انقلاب اسلامی و ملت ایران به عنوان حاملان فرهنگ عاشورا، تاکنون از هیچ روش و حربه‌ای فروگذار نکرده است؛ از جنگ تا تحریم اقتصادی، از ترور تا جنگ رسانه‌ای، از کودتا تا خرابکاری و هزاران راه دیگری که آمریکا و غرب همه را در چرخش مداوم طاس‌های شیطنت و رذالت خود علیه ملت شریف ایران به کار برده‌اند. ایران یاران اباعبدالله(ع) اما همچنان استوار ایستاده است. در سال‌های اخیر اما بخشی از تلاش دشمن صرف مبارزه با یکی از مهم‌ترین شعائر حسینی شده است؛ رستاخیز اربعین! ما در گزارش پیش‌رو سعی خواهیم کرد تا با نگاهی به ماهیت این پدیده بی‌نظیر و حیرت‌انگیز، برخی اقدامات خباثت‌آلود دشمن در راه مبارزه با آن را نیز مرور کنیم.
حسین آقا، مسافری است که سه سال پشت‌سرهم، همراه خانواده به سفر اربعین رفته است. او که تا اندازه‌ای شاعرمسلک است و به گفته خودش روزانه تا غزلی از حضرت حافظ نخواند، روزش شب نمی‌شود، به گزارشگر کیهان می‌گوید: «اربعین و ما ادراک ما اربعین!» وی می‌افزاید: «تفاوت شاعرها با بقیه مردم این است که آنها چیزهایی را توصیف می‌کنند و می‌گویند که دیگران نمی‌توانند به آن صورت و با آن ظرافت‌ها بیان کنند. یعنی نه اینکه بقیه این مسائل را ندیده‌اند یا لزوماً نفهمیده‌اند، نه، شاعرها توانایی بیان چیزهایی را دارند که دیگران نمی‌توانند بیان کنند. وگرنه به قول دوستان، حداقل در مورد مردم ایران این صادق است که تقریباً همه شاعرند؛ یعنی ظرافت‌ها را خوب می‌فهمند.»
این مسافر اربعین حسینی(ع) در ادامه به گزارشگر کیهان می‌گوید: «اربعین به نظرم حتماً از این نوع پدیده‌هاست و خیلی جای شعر و شاعری دارد. منتها، یکی از واقعیات دیگر در مورد این پدیده این است که خیلی بزرگ است. یعنی عظمت رویداد را نمی‌شود وصف کرد؛ لذا بعید است شعر و هر هنر دیگری بتواند این عظمت را به قلم، دوربین و توصیف بیاورد؛ لذا است که من می‌گویم اربعین و ما ادراک ما اربعین! بعضاً بزرگ‌ترها در مورد مسئله‌ای می‌گویند وقتی بزرگ شدی، می‌فهمی! منظور این است که فرد باید برای فهم آن واقعیت، خودش شخصاً آن را تجربه کند و گفتن دیگران حق مطلب را ادا نمی‌کند. این مسئله اربعین حسینی(ع) واقعاً از این جنس است. یعنی شما فکر نکنید که می‌شود اینها را در روزنامه گفت یا در تلویزیون به تصویر کشید. اصلاً حق مطلب ادا نمی‌شود. باید رفت و دید. عظمت پدیده آن‌قدر زیاد است که نمی‌شود گفت. شما باید سخاوت میزبانان زوار حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و حجم و عظمت این سخاوت را خودت ببینی و لمس کنی. باید در آن فضا زندگی کنی و با این آدم‌ها از نزدیک تعامل داشته باشی. بعد می‌بینی هر کدام یک دنیا هستند، بعد شما چطور می‌خواهی کل این عظمت را توصیف کنی؟ خب معلوم است که نمی‌شود. اینها پدیده‌های توصیفی نیست، باید تجربه کرد.»
عظمت‌های پدیده اربعین به روایت آمار
وقتی از عظمت پدیده اربعین حرف می‌زنیم؛ اما منظورمان چیست؟ بین‌المللی‌ترین رویداد مذهبی دنیا، زائرانی از حدود 80 کشور جهان دارد و طولانی‌ترین راهپیمایی مسالمت‌آمیز جهان به شمار می‌رود. به صورتی که مجموع مسیرهای اصلی سفر زائران به کربلا بیش از ۶۴۰ کیلومتر طول دارد و این میزان راهپیمایی در مجموع، خودش یک رکورد جهانی است. این در حالی است که بزرگ‌ترین مراسم اطعام رایگان در دنیا، طی کنگره عظیم پیاده‌روی اربعین رخ می‌دهد و سالانه چندصد میلیون وعده غذای رایگان بین زائران حضرت اباعبدالله الحسین(ع) توزیع می‌شود. رکورد جهانی بیشترین میزان کار داوطلبانه در یک رویداد را نیز می‌توان به این کنگره عظیم نسبت داد. این در حالی است که مراسم اربعین را باید متکثرترین آیین مذهبی جهان نیز دانست. مراسمی که شیعه و سنی و مسیحی و کلیمی و زرتشتی و ایزدی و... همه در کنار هم در این راهپیمایی عظیم حضور دارند. همه اینها در حالی است که مراسم اربعین طی تمام سال‌های پس از سقوط صدام در سایه تهدیدهای مکرر گروه‌های تروریستی مانند داعش برگزار شده و در یک شرایط امنیتی عادی انجام نمی‌شود. علاوه بر این، شلوغ‌ترین نماز جماعت جهان در روز اربعین و پیرامون حرم‌های مطهر اباعبدالله(ع) و ابوالفضل العباس(ع) خوانده می‌شود؛ نماز عاشقان اهل‌بیت(ع) شلوغ‌ترین نماز جماعت دنیاست. این نماز باشکوه از صفوف نمازگزاران مسلمان از کشورهای مختلف تشکیل می‌شود و گاهی صفوف آن به کیلومترها آن‌طرف‌تر کشیده می‌شود. متکثرترین آیین مذهبی جهان، بزرگ‌ترین مجمع کار داوطلبانه در دنیا، بزرگ‌ترین نماز جماعت جهان، بزرگ‌ترین مراسم اطعام در دنیا، طولانی‌ترین راهپیمایی جهان و یکی از بزرگ‌ترین گردهمایی‌های سالانه جهان با متوسط جمعیت 20 میلیون نفر در هر سال، اما یک رکورد تلخ دیگر هم دارد و آن اینکه با بزرگ‌ترین بایکوت رسانه‌ای از سوی رسانه‌های جریان اصلی غرب در سطح دنیا مواجه می‌شود. این واقعیت تلخ البته نباید برای مخاطب ایرانی، چندان عجیب به نظر برسد؛ چرا که جنگ اخیر غزه و نسل‌کشی آشکار مردم فلسطین که با همراهی و همکاری کامل دولت‌های مدعی حقوق بشر در دنیای غرب انجام می‌شود، وجدان تمام آحاد جامعه جهانی را نسبت به ادعاهای تمدن غربی از جمله شعار آزادی رسانه و آزادی بیان غربی‌ها بدبین کرده است. نمود روشن این واقعیت را می‌توان در نوع تعامل رسانه‌های جریان اصلی غرب با پدیده عظیم و شگفت‌انگیز اربعین به نظاره نشست. مسئله بایکوت رسانه‌ای اربعین از سوی غربی‌ها در حالی است که چنین رویکردی با ابتدائیات کار رسانه‌ای حرفه‌ای در تناقض است.
چرا رسانه‌های غربی اربعین را سانسور می‌کنند؟
یک کارشناس مسائل رسانه در همین زمینه می‌گوید: «يوهان گالتونگ و مري روگ که از چهره‌های برجسته در پژوهش‌های ارتباطي به شمار می‌آیند و شايد بتوان آنان را طلایه‌داران بحث ارزش‌های خبري شمرد، در سال 1965 مقاله‌ای با عنوان «ساختار اخبار داخلی» چاپ كردند و طي آن به بررسي نحوه ارائه بحرانهاي كنگو، كوبا و قبرس در چهار روزنامه نروژي پرداختند. در اين مقاله كه در نشريه پژوهشهاي صلح به چاپ رسيده بود، آنها دوازده ارزش خبري را برای انتخاب یک رویداد به عنوان خبر مطرح کردند که هنوز هم در مباحث علمی و دانشگاهی به آنها استناد می‌شود. در نگاه این دو، ارزش‌هایی مانند فراگیری، شهرت، برخورد و تضاد، استثناها و شگفتی‌ها، زمان و تازگی رویداد، بزرگی و فراوانی، فقدان ابهام، استمرار، ارجاع به ملل برگزیده و ارجاع به افراد برگزیده، از جمله مهم‌ترین عناصری است که به یک خبر ارزش می‌دهند. رویداد بی‌نظیر پیاده‌روی اربعین تقریباً تمام این عناصر را در بالاترین سطح آن داراست، ولیکن با بایکوت خبری سنگین از سوی رسانه‌های غربی مواجه می‌شود!»
ریشه چنین برخوردی با مسئله اربعین و نوع بازنمایی رسانه‌ای آن از سوی غربی‌ها را اما باید در ترس آنها از پیام حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و مسئله عاشورا دانست. پیامی که طبعاً با خوی استکباری و تمامیت‌خواهانه آنها برای سلطه بر ملت‌های جهان در تضاد آشکار است. این در حالی است که همین رسانه‌ها در بازتاب رسانه‌ای مسائلی بسیار کوچک و کم‌اهمیت‌تر که در جهت منافع آنها یا تخریب وجهه قیام حسینی(ع) باشد، سر از پا نمی‌شناسند! فهم درست این مسئله، برای شناخت تمدن وحشی غرب، به عنوان دشمن شماره یک منافع ملت‌ها در دنیای کنونی، اهمیت ویژه‌ای دارد. رهبر فرزانه انقلاب، جایی در همین زمینه می‌فرمایند: «اگر کسى خیال کند که اسم اسلام موجب می‌شود که با جمهورى اسلامى مخالف باشند، نه، اسم اسلام و ظواهر اسلامى و تشریفات اسلامى هیچ‌کس را به مخالفت وادار نمی‌کند. امام یک وقتی در یکى از صحبت‌هایشان می‌فرمودند: وقتى که انگلیس‌ها در دهه دوم قرن بیستم - هزار و نهصد و خرده‌اى - آمدند وارد عراق شدند و مسلّط شدند، بعد آن فرمانده نظامى انگلیسى دید یک‌نفری فریادى بلند کرده، دارد صدایى می‌زند، دستپاچه شد - روى مناره یک کسى اذان می‌گفت - پرسید این سروصدایی که هست چیست؟ گفتند اذان می‌گوید. گفت علیه ما است؟ یکى گفت نه؛ گفت خب، هرچه می‌خواهد بگوید. اذانى که علیه او نباشد، «الله‌اکبر»ى که او را کوچک نکند، خب هرچه می‌خواهد بگوید، بگوید. مسئله اسم اسلام و تشریفات اسلامى نیست.» بر این اساس، می‌توان فهمید که اربعین در نگاه دشمن، نه یک راهپیمایی مذهبی معمولی که یک رزمایش سیاسی پرقدرت علیه منافع راهبردی اوست.