کیهان بررسی می‌کند
مسابقه اسرائیل و ترکیه بر سر اشغالگری بیشتر در سوریه
سرویس خارجی-
تنش‌ها بین ترکیه و رژیم صهیونیستی در سوریه در دوره اخیر افزایش یافته است و هر کدام به دنبال تسلط و نفوذ بیشتر در این کشور هستند. این مسئله موضوع مقاله تارنمای آمریکایی 1945 قرار گرفته است.
در میانه همین ماه بود که در همین صفحه خواندید که رقابت ژئوپلیتیکی میان ترکیه و رژیم آپارتاید اسرائیل در سوریه، به ویژه پس از سقوط دمشق در آذر ۱۴۰۳ (دسامبر ۲۰۲۴)، به‌طور فزاینده‌ای تشدید شده است. ترکیه با حمایت از دولت جدید سوریه به رهبری «احمد الشرع» یا همان «ابومحمد الجولانی»، به دنبال حفظ تمامیت ارضی این کشور و مقابله با تجزیه‌طلبی است البته برای باز کردن دست نفوذ خود از آستین تروریست‌های حاکم؛ در حالی که رژیم آپارتاید اسرائیل با انجام حملات هوائی و ایجاد مناطق حائل در جنوب سوریه، در تلاش برای تضعیف دولت مرکزی و جلوگیری از نفوذ ترکیه در منطقه است. این رقابت‌ها نه‌‌تنها به درگیری‌های نظامی، بلکه به تنش‌های دیپلماتیک و امنیتی نیز منجر شده است. سوریه به میدان رقابت و درگیری‌های نیابتی میان قدرت‌های منطقه‌ای تبدیل شده است. تحلیلگران هشدار داده‌اند که ترکیه و رژیم اسرائیل در مسیر خطرناکی در سوریه قرار دارند، جایی که دیدگاه‌های استراتژیک متضاد و حضور نظامی در حال گسترش، تنش‌ها را به‌طور چشمگیری افزایش داده است. آمریکا در این رقابت ژئوپلیتیکی نقش پیچیده‌ای ایفا می‌کند.
گزارش خواندنی جریده آمریکایی
حالا تارنمای آمریکایی «۱۹۴۵» در این مورد مقاله‌ای را منتشر کرده است. «تد گالن کارپنتر»، نویسنده این مقاله، معتقد است که تنش‌ها بین متحدان آمریکا یعنی ترکیه و اسرائیل در سوریه پس از رفتن بشار اسد رئیس‌جمهور سابق سوریه در دسامبر ۲۰۲۴ و تسلط «ابومحمد الجولانی»، سرکرده هیئت تحریرالشام، بر دمشق در حال افزایش است. وی اشاره می‌کند به اینکه این تنش‌ها بین این دو متحد نزدیک آمریکا در حال افزایش است، زیرا هر یک از آنها اهداف کاملاً متضادی را در سوریه دنبال می‌کنند. ریشه‌های بحران در این واقعیت نهفته است که هم تل‌آویو و هم ترکیه سیاست توسعه‌طلبانه تهاجمی را دنبال می‌کنند و واشنگتن تاکنون تلاش چندانی برای مهار این جاه‌طلبی‌ها نکرده است. ترکیه و رژیم صهیونیستی دهه‌هاست که در فهرست نزدیک‌ترین متحدان واشنگتن قرار دارند.
با حمایت مشتاقانه واشنگتن، ترکیه در سال ۱۹۵۲ به ناتو پیوست و رهبران آمریکا آن را نگهبان اصلی جبهه جنوب‌شرقی این ائتلاف در طول جنگ سرد و پس از آن می‌دانستند. ایالات‌متحده و تل‌آویو از زمان تأسیس رژیم جعلی اسرائیل در سال ۱۹۴۸ «رابطه ویژه‌ای» داشته‌اند و اهداف سیاست خارجی آنها در طول دهه‌ها به طور فزاینده‌ای همگون شده است. واشنگتن به تل‌آویو دسترسی به بسیاری از پیشرفته‌ترین سلاح‌های زرادخانه آمریکا را داده است. اما تنش‌ها بین این دو متحد نزدیک آمریکا در حال افزایش است، به خصوص که هر یک اهداف کاملاً متضادی را در سوریه دنبال می‌کنند. در اواخر ۲۰۲۴، یک ائتلاف شورشی و تروریستی به رهبری هیئت تحریرالشام، به حکومت بشار اسد که خانواده‌اش پنج دهه بر سوریه حکومت کرده بودند، پایان داد.
ترکیه به عنوان قدرت نظامی مسلط در سوریه ظهور کرده است. از سال ۲۰۱۹، هیئت تحریرالشام استان ادلب در شمال‌غربی سوریه را تحت کنترل خود درآورده است و آنکارا با ایجاد یک منطقه حائل در شمال سوریه که از آن در برابر نیروهای اسد محافظت می‌کرد، به طور غیرمستقیم از آن حمایت کرده است. اکنون، ترکیه خواهان نفوذ بیشتر در سوریه است. اما تل‌آویو نیز آرزوی نفوذ بیشتر در سوریه را دارد و اعتماد ندارد که آنکارا از خلأ فعلی برای حمایت از موج جدیدی از نیروهای شورشی وابسته به خود سوءاستفاده نکند. رهبران اسرائیلی سقوط اسد را یک دستاورد استراتژیک می‌دانستند و اکنون با ایجاد مناطق حائل و حوزه‌های نفوذ غیررسمی در جنوب سوریه، برای بهره‌برداری از نبود او شتاب می‌کنند. اسرائیل به ویژه نگران حضور ترکیه در این کشور است و می‌ترسد که آنکارا سوریه را به سمت پذیرش نیروهای ضد اسرائیلی سوق دهد.
کاروان جدید نظامیان اسرائیل
خبر دیگر نیز آن‌که کاروان نظامیان رژیم اسرائیل شامل ۶ خودرو و نیروهای نظامی وارد مناطقی از استان قنیطره سوریه شده و در نزدیکی روستای جباتا الخشب مستقر شدند. جمعه گذشته نیز یک کاروان نظامی ارتش اسرائیل متشکل از ۶ تانک از گذرگاه قنیطره به سمت روستای «عدنانیه» در حومه مرکزی قنیطره پیشروی کردند.
رسانه‌های سوری اعلام کردند که یک گشت نظامی ارتش رژیم اسرائیل به همراه چندین وسیله نقلیه، بدون هیچ درگیری به روستای «رویحینه» در حومه مرکزی قنیطره پیشروی کردند. این اخبار در شرایطی منتشر می‌شود که وزیر دفاع دولت موقت سوریه (بخوانید حکومت تروریست‌ها!) اعلام کرده که تمامی واحدهای نظامی در وزارت دفاع این کشور ادغام شدند؛ افسوس که این تقویت نظامی و... هیچ کارکردی در برابر اشغالگری ندارد! چنان‌که تروریست‌ها و آمریکایی‌ها بارها گفته‌اند «حاکمان جدید سوریه هیچ دشمنی با اسرائیل ندارند»، پس لابد مشکلی هم با اشغالگری آنان ندارند!
الی کوهن چه می‌شود؟!
گفتیم که چندی پیش، رسانه‌های صهیونیست مدعی شدند که رژیم جدید سوریه تمایل خود برای استرداد جسد این جاسوس اسرائیلی را رد نمی‌کنند، اما به نظر می‌رسد در حال حاضر هیچ‌کس از محل دقیق دفن کوهن اطلاعی ندارد. نشریه «الاخبار» لبنان در گزارشی اعلام کرده بود که الجولانی موافقت خود را با استرداد بقایای جسد «الی کوهن»، جاسوس مشهور اسرائیلی، به تل‌آویو پس از ۶۰ سال در چارچوب یک توافق امنیتی محرمانه با اسرائیل و آمریکا ابراز داشته است. حالا برخی منابع مدعی شده‌اند در جریان عملیاتی محرمانه از سوی موساد، حدود ۲۵۰۰ سند، تصویر و اشیای شخصی متعلق به این مأمور معدوم موساد به اسرائیل منتقل شدند.
در پایان گفتنی است، در سیاست بین‌الملل، کشورها اغلب بر سر منابع، امنیت، یا نفوذ رقابت می‌کنند؛ اما وقتی موضوع، سوریه پس از فروپاشی دولت مرکزی باشد، رقابت دیگر بر سر آینده نیست، بلکه بر سر تصاحب آنچه از گذشته باقی مانده است، صورت می‌گیرد. ترکیه و رژیم اسرائیل امروز نه در حال ساختن نظم نوین در سوریه‌اند، بلکه در رقابتی آشکار، بر سر اینکه چه کسی سهم بیشتری از آشوب و فروپاشی به دست آورد، با یکدیگر چنگ می‌اندازند. این یک رقابت کلاسیک نیست؛ این، «مسابقه‌ای بر سر خاکستر» است. رژیم صهیونیستی، همان‌گونه که از ابتدای بحران سوریه در سال ۲۰۱۱ دنبال می‌کرد، به‌جای حفظ تمامیت ارضی سوریه یا حتی تقویت یک ساختار متمرکز، همواره به دنبال ایجاد مناطق حائل، تکه‌تکه‌سازی سرزمین، و مهار محور مقاومت بوده است. در این راستا، تجزیه سوریه برای تل‌آویو نه تهدید، بلکه فرصتی استراتژیک بوده است؛ فرصتی برای شکستن پیوندهای مقاومت. اما آنچه این‌بار معادله را پیچیده‌تر کرده، نقش ترکیه به عنوان یک اشغالگر مدعی نجات‌بخشی است. ترکیه با حمایت از گروه‌های تروریستی که سابقه‌ای تاریک در خشونت فرقه‌ای دارند، امروز در جایگاه قدرت حامی دولت موقت در دمشق ایستاده است. رقابت ترکیه و اسرائیل در این میدان، رقابتی برای صلح، بازسازی یا احیای حاکمیت نیست، بلکه رقابتی است بر سر اشغالگری مدرن، تقسیم حوزه‌های نفوذ، و تثبیت قدرت به شیوه‌ای که از لحاظ حقوقی غیررسمی، اما از نظر میدانی قطعی و محکم است.