جنب و جوش زائران حسینی در آستانه راهپیمایی بزرگ اربعین-بخش پایانی
نزدیک اربعین دل جامانده‌ها گرفت
رضا الماسی
کمتر از یک هفته تا اربعین حسینی زمان باقی است و رفته رفته انبوه جمعیت مشتاقان زیارت امام حسین علیه‌السلام از اقصی نقاط جهان خود را به کربلا رسانده و می‌رسانند تا به نیابت از جامانده‌های این سفر معنوی دل را شست‌وشو بدهند. رشادتهای سردار شهید حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس که امنیت امروز زائران اربعین مدیون رشادتهای آنهاست هیچ‌گاه از حافظه تاریخی سرزمین عراق و ایران و سوریه و محور مقاومت پاک نخواهد شد.
مرزهای مشترک کشورمان با کشور عراق مملو از جمعیت است و مسئولان ستاد مرکزی اربعین به مردم توصیه می‌کنند؛ اگر قصد زیارت اعتاب مقدسه را دارند زودتر خود را به یکی از مرزها رسانده و کار را به روزهای پایانی منتهی به اربعین موکول نکنند.
اسکان 70 هزار زائر اربعین در حرم علوی
مقصد اول بسیاری از زائران ایرانی که وارد کشور عراق می‌شوند، نجف است. صحن حضرت زهرا سلام الله علیها در جوار حرم علوی با وجود اینکه هنوز به طور کامل تجهیز و تکمیل نشده است، از سال‌های گذشته محلی برای اسکان زائران اربعین بوده و امسال هم با توجه به خیل عظیم عاشقان حسینی، این صحن برای پذیرایی از زائران اربعین آماده شده است.
البته بر اساس تصمیم متولیان حرم علوی، امسال صحن حضرت زهرا سلام‌الله علیها آماده میزبانی از زائران انفرادی اربعین است و هیچ قسمتی از این صحن برای زائران گروهی پیش‌بینی نشده است. این صحن با مساحت ۱۰۰ هزار مترمربع در بخش زیارتی امسال به طور کامل در اختیار زائران قرار می‌گیرد و همه بخش‌های این صحن به جز کتابخانه و بخش اداری برای مدیریت در اختیار ستاد باز‌سازی عتبات است. مساحت این صحن در بخش زیارتی و غیرزیارتی ۲۲۰ هزار مترمربع است.
به گفته یوسف افضلی، دبیر کمیته اسکان و تغذیه ستاد اربعین، امسال بیش از ۷۰ هزار نفر ظرفیت برای اسکان زائران اربعین در صحن حضرت زهرا سلام الله علیها پیش‌بینی شده است و از روزهای گذشته جمعی از زائران اربعین در جوار حرم امام علی علیه‌السلام اسکان داده شدند که به مرور زمان و با افزایش تعداد زائران اربعین، بخش‌های بیشتری از این صحن به روی زائران بازگشایی خواهد شد.
صحن حضرت زهرا سلام الله علیها در سه طبقه ساخته شده که در طبقات مختلف این صحن امکان اسکان زائران فراهم است. همچنین این صحن حدود یک هزار چشمه سرویس بهداشتی دارد که تعداد قابل توجهی از آنها اربعین امسال در اختیار زائران قرار خواهد گرفت.
اسکان زائران کربلا
در صحن حضرت زینب سلام الله علیها
امسال در کربلا نیز صحن حضرت زینب سلام الله علیها میزبان زائران اربعین می‌باشد. محمدرضا بنی‌اسدی‌راد، رئیس‌ستاد توسعه و باز‌سازی عتبات عالیات کربلا در این‌باره می‌گوید: «براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته، عملیات عمرانی و فعالیت کارگاه صحن حضرت زینب(س) متوقف شده و پذیرش زائران از روز چهارشنبه ۱۶ شهریور (۱۰صفر) آغاز شده است. در موکب‌های مستقر در محل کارگاه ظرفیت اسکان بیش از ۳۵ هزار زائر وجود دارد.»
او می‌افزاید: «برای مجموعه صحن حضرت زینب (س)، بیش از ۸۰۰ چشمه سرویس بهداشتی پیش‌بینی شده است که از این تعداد حدود ۲۵۰ چشمه برای استفاده زائران در ایام اربعین آماده شده است. طبق برنامه، عملیات عمرانی کارگاه چند روز پس از پایان اربعین حسینی و برچیده شدن موکب‌ها دوباره از سر گرفته خواهد شد. فاز نخست طرح توسعه حرم مطهر حسینی مزین به‌نام صحن حضرت زینب (س) در محدوده بین خیابان باب قبله،
خیابان شهدا و خیابان جمهوری واقع شده که براساس شواهد تاریخی، همان مکان واقعه عاشوراست.»
مشایه اربعین
بخشی از راز و رمز اربعین حسینی(ع) شاید در همین «مشایه» (پیاده‌روی زائران) نهفته است؛ بدون برنامه‌ریزی قبلی، زائر در طول مسیر با افراد مختلف برخورد می‌کند و با آنها دمخور می‌شود؛ تا به خود می‌آید می‌بیند در عالم حسین بن علی(ع)، آب شده است و جاری.
پیاده‌روی در مسیر 80 کیلومتری نجف تا کربلا از جمله برنامه‌هایی است که بسیاری از زائران اربعین مشتاقانه در آن حضور پیدا می‌کنند. لازم است قبل از حرکت در این مسیر آمادگی‌های لازم از همراه داشتن وسایل مورد نیاز تا آمادگی جسمانی را مد نظر قرار داد تا در مسیر مشکلات مانع از ادامه حرکت نشود.
یکی از موضوعات مهمی که همه زائران برای پیاده قدم برداشتن در مسیر اربعین باید توجه کنند، آمادگی جسمانی است تا در مسافت ۸۰ کیلومتری نجف تا کربلا آن هم با توجه به گرمای هوا دچار مشکل نشوند. برای ایجاد این آمادگی می‌توانید به توصیه‌هایی که در ادامه گزارش می‌آید توجه نمایید؛
1- در طول مسیر پیاده‌روی منظم و آرام را تمرین کنید. برای اینکه میزان توانمندی خود را ارزیابی کنید، توجه داشته باشید که میزان ضربان نبض باید روی ۱۲۰ تا ۱۳۰ بار در هر دقیقه باشد.
2- با توجه به طولانی بودن مسیر و نیاز به انعطاف‌پذیری عضلات، حرکت‌های ژیمناستیکی انجام دهید تا در پیاده‌روی طولانی‌مدت، گرفتگی عضلات مانع ادامه حرکت شما نشود.
3- حتما قبل از سفر کفش مناسب تهیه کنید. البته توصیه می‌شود که از کفش نو استفاده نکنید و کفش سبک و روزانه خود را در مسیر بپوشید.
4- وعده‌های غذایی را در زمان مقرر میل کنید و برای داشتن آمادگی جسمانی از مصرف آبلیموی تازه غافل نشوید. روزانه به صورت ناشتا یک لیوان آبلیمو، عسل، آب ولرم و مقداری زنجبیل مصرف کنید.
5- با توجه به گرمای هوا و لزوم حفظ سلامت، از خوردن غذای تند و سرخ کردنی بپرهیزید و میوه و سبزی را در وعده‌های غذایی بگنجانید. همچنین غذاهایی که آب بدن را کاهش می‌دهند، مصرف نکنید.
6- مصرف شیرینی را به حداقل برسانید. البته برای جلوگیری از افت فشار مقداری شکلات به همراه داشته باشید.
7- مشکلات معده و گوارشی را قبل از سفر برطرف کنید و داروهای مورد نیاز را به همراه داشته باشید.
توصیه‌هایی به بانوان زائر اربعین
هر ساله جمعی از زائران اربعین را بانوان تشکیل می‌دهند که امسال پیش‌بینی شده بیش از ۳۵ درصد زائران اربعین کشورمان را بانوان تشکیل دهند.
بر همین اساس، تعداد موکب‌های ایرانی ویژه بانوان در اربعین سال جاری افزایش یافته؛ به طوری که حدود 200 موکب ایرانی در شهرهای مختلف عراق در خدمت بانوان است.
در سفر اربعین با وجود برقراری امنیت در این کشور، بانوان باید به برخی نکات توجه داشته باشند تا در مسیر زیارت دچار مشکل نشوند که در ادامه به این نکات اشاره می‌کنیم؛
1- بانوان به صورت خانوادگی و همراه با محارم خود یا در قالب گروه‌های کوچک به زیارت اربعین بروند.
2- در عراق امنیت برقرار است، اما از حرکت در مسیرهای خارج از مسیر اصلی، خلوت یا حتی شلوغ بپرهیزید.
3- به تنهایی به منازل عراقی‌ها به ویژه دور از مسیر اصلی نروید و ترجیحاً در موکب‌های مسیر بیتوته کنید.
4- از استقرار بیش از یک روز در موکب‌ها پرهیز کنید تا سایر زائران هم امکان استراحت داشته باشند.
5- از آرایش کردن بپرهیزید و حتی اگر قرار است از ضدآفتاب استفاده کنید، در موکب‌ها و انظار عمومی اقدام به زدن کرم ضدآفتاب نکنید.
6- عراقی‌ها از چادر مشکی استفاده می‌کنند و چندان علاقه‌ای به استفاده از چادر رنگی به ویژه رنگ روشن ندارند. بنابراین، در طول مسیر چادر مشکی داشته باشید.
7- محل و زمان قرار با سایر هم‌کاروانی‌های خود را قبل از رفتن به موکب مشخص کنید.
8- هر غذایی برای شما می‌آورند، حتی مقدار‌اندکی هم شده مصرف کنید و از بانوان عراقی تشکر و به منظور قدردانی از زحمات‌شان، به کودکان هدیه بدهید.
9- وسایل مورد نیاز برای سفر خود را به همراه داشته باشید و توقع ارائه هر نوع خدمتی از سوی عراقی‌ها نداشته باشید. همچنین از همراه داشتن زیورآلات و طلا خودداری کنید.
10- در موکب‌های ایرانی مستقر در عراق امکانات لازم برای بانوان پیش‌بینی شده است. بنابراین، علاوه‌بر اینکه امکان استراحت و استقرار در این موکب‌ها وجود دارد، می‌توانید از امکانات ارائه شده در آنها همچون اتاق کودک و مادر، توزیع اقلام بهداشتی و حتی خدمات درمانی و طب سنتی استفاده کنید.
100 موکب ویژه بانوان در پیاده‌روی اربعین
ستاد باز‌سازی عتبات مسئول کمیته اسکان و تغذیه ستاد اربعین است که در کنار هماهنگی موکب‌ها، فعالیت آنها را در حوزه‌های مختلف مدیریت می‌کند.
امسال سه هزار موکب اربعینی برای خدمت به زائران اعلام آمادگی کرده‌اند که یک هزار و ۲۰۰ موکب در ایران و یک هزار و ۸۰۰ موکب در عراق حضور دارند که بیشتر موکب‌ها در نجف و کربلا و فاصله بین آن مستقر هستند. 100 موکب از مواکب مسیر نجف تا کربلا به بانوان اختصاص دارد.
در این بین برخی از موکب‌های اربعینی مستقر در شهرهای زیارتی عراق و مسیر زائران اربعین را موکب‌های بانوان تشکیل می‌دهند که این موکب‌ها توسط بانوان اداره می‌شود و در آن به بانوان خدمات مختلفی ارائه خواهد شد؛ به طوری که در کنار اسکان و تغذیه بانوان، برنامه‌های فرهنگی متنوعی نیز پیش‌بینی شده است.
این موکب‌ها از ۱۶ تا ۲۹ شهریورماه در ایران و عراق فعال هستند که برای مشاهده لیست موکب‌های ویژه بانوان و نشانی برخی از آنها می‌توانید به سایت ستاد اربعین مراجعه‌نمایید.
محل استقرار آمبولانس‌های هلال احمر ایران
در پیاده‌روی اربعین
مرکز پزشکی حج و زیارت هلال احمر هر زمانی که زائران ایرانی در عتبات حضور داشته باشند، فعال شده و به زائران خدمت‌رسانی می‌کنند.
موقعیت استقرار آمبولانس‌های هلال احمر در مسیر پیاده‌روی اربعین به قرار زیر می‌باشد؛
در هر کدام از مرزهای خروجی مهران، خسروی، شلمچه و چذابه پنج آمبولانس و در مرزهای باشماق و تمرچین به‌اندازه نیاز زائران آمبولانس قرار دارد.
هلال احمر در مسیر زیارت اربعین و شهرهای زیارتی مراکز درمانی و خدمات اورژانسی مختلفی پیش‌بینی کرده است که در نجف اشرف علاوه‌بر درمانگاه صحن حضرت زهرا سلام الله علیها در اطراف حرم حسینی، درمانگاه پارکینگ طبقاتی، درمانگاه ام‌القری، درمانگاه النباء، درمانگاه مرقد حکیم نیز آماده خدمت به زائران حسینی است. همچنین در بیمارستان‌های حکیم و امام علی علیه‌السلام نیز آمبولانس‌های هلال احمر مستقر هستند.
بیشتر زائران در مسیر نجف تا کربلا پیاده‌روی می‌کنند که امسال در عمودهای ۱۱۲، ۲۴۴، ۲۸۵، ۲۲۰، ۳۹۵، ۴۹۴، ۵۷۲، ۵۷۸، ۷۹۸، ۹۵۳، ۱۰۳۱، ۱۰۸۰، ۱۰۹۲، ۱۱۲۰ و ۱۲۲۳ آمبولانس‌های مرکز پزشکی حج و زیارت هلال احمر حضور دارند و به زائران اربعین خدمت می‌کنند.
در شهر کربلا نیز آمبولانس‌ها در درمانگاه باب طویریج و بیمارستان‌های الحسین علیه‌السلام و ابومهدی المهندس مستقر شده‌‌اند.
در شهرهای سامرا و کاظمین نیز خدمات درمانی و حتی آمبولانس‌هایی در اطراف حرم‌ها قرار دارند تا به زائران خدمات ارائه دهند.
برای رفتن به زیارت اربعین باید به قوانین کشور عراق به عنوان میزبان، توجه کرد که یکی از این موارد همراه نداشتن داروهای ممنوعه است؛ به طوری که شاید استامینوفن کدئین در کشور ما دارویی عادی و در دسترس تلقی شود، اما در عراق به دلیل داشتن کدئین در این دارو، همراه داشتن آن ممنوع است و در صورت مشاهده با زائر برخورد می‌شود.
بر همین اساس، مسئولان هلال احمر از زائران می‌خواهند از همراه داشتن داروهای حاوی مورفین، متادون، دیازپام، هیدرومورفون، مپریدین هیدروکلراید خودداری کنند. علاوه‌بر این، داروهای مصرفی تخصصی به ویژه داروهای اعصاب و روان را با نسخه پزشک معالج همراه داشته باشند.