اکونومیست: روزهای خوب اقتصادی برای ایران در پیش است(خبر ویژه)
«اگرچه تحریم‌ها گسترده و با دقت اعمال شدند، اما در معرض نشت قرار داشته‌اند. ایران توانسته صادرات نفت خود را افزایش دهد».
نشریه اکونومیست در تحلیلی به بررسی علل تاب‌آوری اقتصاد ایران در برابر تحریم‌ها پرداخت و نوشت: همزمان با بسته شدن یک در، در دیگری باز می‌شود. در دو هفته گذشته فشار جهانی بر روسیه به طرز چشمگیری افزایش یافته. این در حالی است که ایران می‌خواهد تا حدی از شر تحریم‌ها خلاص شود. در سال ۲۰۱۸ میلادی، آمریکا از توافق هسته‌ای چندجانبه با ایران خارج شد.
تجربه ایران آموزنده است. در یک دهه گذشته آن کشور تحت فشار تحریم‌ها دچار رکود و تورم شده اما سقوط نکرده است. این تا حد زیادی بدان خاطر است که تولیدکنندگان ایرانی از خود انعطاف پذیری نشان داده‌اند.
تحریم‌های آمریکا از سال ۱۹۷۹ میلادی آغاز شدند زمانی که
«جیمی کارتر» رئیس‌جمهور اسبق آمریکا واردات نفت از ایران را ممنوع کرد و دارایی‌های آن کشور در آمریکا را مسدود نمود.
برای تحت فشار قرار دادن ایران به منظور محدود کردن برنامه هسته‌ای‌اش، موجی از تحریم‌های بین‌المللی بین سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۲ میلادی علیه تهران اعمال شدند و به طور پیوسته تشدید شده‌اند. صادرات نفت و بانک‌های ایران هدف قرار گرفتند. از آن زمان، یک رژیم تحریمی با درجات مختلفی از شدت و ضعف علیه ایران برقرار شده است.
صادرات نفت ایران از ۲.۵ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۱ میلادی به ۱.۱ میلیون بشکه در سال ۲۰۱۴ میلادی کاهش یافت. سه توضیح برای دلیل تاب‌آوری اقتصاد ایران وجود دارد. نخست آنکه اگرچه تحریم‌ها گسترده و با دقت اعمال شدند، اما در معرض نشت قرار داشته‌اند. ایران توانسته فروش نفت خود را افزایش دهد. بخش عمده آن به چین صادر می‌شود که در قالب نفت مالزی، عمان یا امارات متحده عربی صادر شده است. شکستن تحریم‌ها خطرناک است، اما برخی از پالایشگاه‌های خصوصی جهان حاضر هستند در ازای تخفیف در قیمت، این ریسک را بپذیرند. هم چنین، دلار تنها ارز مورد کاربرد نیست: ایران معاملات را با یوان چین و درهم امارات نیز انجام می‌دهد.
دومین منبع تاب‌آوری، تنوع صادرات است. ایران دارای طیف وسیعی از صنایع تولیدی است. برخی از صنایع بزرگتر مانند استخراج معادن و فلزات از دسترسی به انرژی ارزان و قابل اعتماد سود می‌برند. علاوه‌بر این، ایران با چندین کشور پرجمعیت از جمله پاکستان و ترکیه مرز زمینی دارد و تجارت می‌کند.
عامل سوم جایگزینی واردات است. این وضعیت، برای تولید کنندگانی که به بازار داخلی ۸۳ میلیونی ایران خدمات ارائه می‌کنند این وضعیت به مثابه یک موهبت بوده است. یکی از کسبه در ایران می‌گوید: «در تهران خرید کنید. لباس، اسباب بازی و لوازم خانگی ایرانی را پیدا خواهید کرد». او می‌گوید:
«اگر شاخص جهانی خودکفایی وجود داشت ایران در رتبه بالایی قرار می‌گرفت».. آنان به بهترین شکل ممکن خود را با شرایط تغییر یافته وفق می‌دهند. برای ایرانیان، اکنون چشم‌انداز واقعی روزهای بهتری در پیش است.