کسری بودجه، نقدینگی و تورم میراث روحانی برای رئیسی(خبر ویژه)
به گزارش روزنامه فرهیختگان، اخیراً بانک مرکزی طی گزارشی از آمارهای جدید پولی کشور تا پایان اردیبهشت رونمایی کرد. براساس این گزارش میزان نقدینگی در پایان اردیبهشت ماه 1400 از رقم 3600 هزار میلیارد تومان فراتر رفته که رشد 3/6 درصد این متغیر را تنها در ماههای اردیبهشت و فروردین نشان میدهد. رشد نقدینگی بدون رشد پایه پولی امکان ندارد و بنابراین گزارش پایه پولی هم در دو ماهه ابتدای سال بیش از 6 درصد رشد داشته است. دادههای منتشر شده نشان میدهد پایه پولی در پایان اردیبهشت با 6 درصد افزایش نسبت به فروردین، به حجم بالغ بر 489 هزار میلیارد تومان رسیده که این رشد ماهانه در 14 ماه گذشته بیسابقه بوده است. کسری بالای بودجه و بیانضباطی دولت علت اصلی افزایش پایه پولی و در ادامه آن نقدینگی است. آمارها نشان میدهد از ابتدای فروردین تا به حال به صورت روزانه دو هزار میلیارد تومان نقدینگی خلق شده که قطعاً در فصلهای پیشرو به خصوص پاییز و زمستان بیشتر نیز خواهد شد. از طرف دیگر دولت در سال آینده بیش از 400 هزار میلیارد تومان کسری بودجه خواهد داشت که اگر همه اینها را کنار هم بگذاریم به رشد بیش از 35 درصدی نقدینگی و افزایش ماهانه دو تا سه درصدی پایه پولی تا پایان سال خواهیم رسید.
با توجه به میزان کسری بودجه و روند رشد نقدینگی در سالهای گذشته انتظار میرود که حجم نقدینگی تا پایان سال با رشد 30 درصدی به بیش از 4600 میلیارد تومان برسد که رکوردی عجیب در اقتصاد ایران خواهد بود. این در حالی است که فعالیت مخرب بانکها و وضعیت درآمدی دولت از حالت فعلی بدتر نشود والا میتوان در پایان سال از نقدینگی 5000 میلیارد تومانی و مجدداً رشد 40 درصدی نقدینگی صحبت کرد. به طور کلی رشد نقدینگی معلول چاپ پول توسط بانک مرکزی و همچنین فعالیت مخرب بانکها (افزایش تسهیلات بدون دریافت سپرده) بوده که رئیس بانک مرکزی عبدالناصر همتی به هر دو مورد اعتراف کرده بود. رشد بالای حجم نقدینگی در کشور و بیتوجهی در هدایت آن به بخش تولید مشکلات فراوانی را برای اقتصاد ایجاد کرده است. فعال شدن بازارهای سفتهبازی، رکود اقتصادی، تورم سنگین و در نهایت گرانی و کم ارزش شدن پول ملی نمونهای از تبعات منفی رشد بالای نقدینگی است.
براساس گزارش بانک مرکزی پایه پولی نیز گارد صعودی خود را حفظ کرده است. دادههای منتشر شده نشان میدهد که پایه پولی در پایان اردیبهشت با 6 درصد افزایش نسبت به فروردین، به حجم بالغ بر 489 هزار میلیارد تومان رسیده، به دیگر بیان در ماه مذکور بالغ بر 28 هزار میلیارد تومان پول توسط بانک مرکزی چاپ شده است. این رشد ماهانه در 14 ماه گذشته بیسابقه بوده، همچنین رشد نقطه به نقطه این متغیر پولی در اردیبهشت حدود 30/6 درصد است. به گفته بانک مرکزی افزایش چشمگیر پایه پولی در اردیبهشت ماه ناشی از افزایش سقف حساب تنخواهگردان خزانه براساس قانون بودجه سال 1400 بوده است.