7 عادت مخرب زندگیهای زناشویی
شاید زیاد دیده یا شنیده باشیم ازدواجهایی که کاملاً عاقلانه و عاشقانه صورت گرفته اما بعد از مدتی زوجین دچار اختلاف و مشکلات زیاد شده تا جایی که کار افراد به دادگاه یا مراکز مشاوره نیز باز میشود. دلیل این اتفاق بزرگ میتواند رعایت نکردن جزییات کوچک در زندگی باشد.
«همسرم اصلا مرا درک نمیکند»، «قدرت تحمل و شنیدن حرف ندارد»، «مدام مرا برای اشتباهاتم سرزنش میکند و اجازه نمیدهد مسیرهای جدید را در زندگی انتخاب کنم»، «هیچ وقت نشده جلوی خانوادهاش از من تعریف کند، همیشه گله و شکایت دارد»، «مدام از من پول میخواهد انگار من دستگاه پول چاپ کن هستم!».
اینها جملاتی هستند که شاید زیاد از زوجینی که با هم اختلاف دارند شنیده باشیم، حال یا شنیدیم یا خودمان از آنها بارها استفاده کردهایم. همه این گله و شکایتها نشان از حرفهای نزدهای دارد که در قالب ناراحتی و تکه و کنایه مطرح میشود و در نهایت کار زوجین را یا به دادگاه و حل اختلاف و یا اگر عاقل باشند به مراکز مشاوره میرساند.
خداوند در آیه 21 سوره روم، به اصل وجود عشق و احساس محبت متقابل بین زن و شوهر اشاره فرموده است؛ «از نشانههای خداوند این است که از نوع خودتان، همسرانی برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و میانتان دوستی و رحمت نهاد.»
در این گزارش خبرگزاری فارس، برخی از عادتهای اشتباه زوجین شامل عیبجویی، سرزنش، نق زدن، شکوه و گلایه، تنبیه، تهدید و دادن حق حساب یا باج برای تحت کنترل درآوردن دیگری مرور شده و در کنار آن مهارت مهرورزی شامل گوش سپردن، حمایت، تشویق، احترام، اعتماد، پذیرش و گفت وگوی همیشگی بر سر اختلافات در مباحث مختلف زندگی بهصورت خلاصه توضیح داده شده است.
1- عیب جویی نکنیم!
مهمترین و رایجترین دلیل گله و شکوه و شکایت زوجین از یکدیگر عیبجویی است یعنی به جای اینکه حرفمان را رک و راست به همسرمان بزنیم، ناراحتیهایمان را در قالب عیب جویی بیان میکنیم و طرف مقابل را از جهت شخصیتی تخریب میکنیم. خانمها و آقایان هر دو باید بدانند که انسان بیعیب روی زمین وجود ندارد و ممکن است هر مرد یا زنی عیبی داشته باشد، پس عیب جویی نکنیم بلکه نکات خوب همسرمان هر چند که کوچک هم باشد، مطرح و تحسین کنیم.
غلط- «آقا: تو که مدام این غذاها را بسوزان، نشد یک شام بدون سوختنی ما بخوریم! خانم: تو هم مدام از دستپخت من ایراد بگیر، اصلا من دیگر غذا درست نمیکنم!».
صحیح- «آقا: عزیزم من بهخاطر زحمتهایت تشکر میکنم، همین که کنار تو غذا میخورم برایم لذتبخش است. خانم: من هم از اینکه غذایم سوخته ناراحت هستم سعی میکنم از فردا با تمرکز بیشتری غذا درست کنم تا غذای خوشمزهتری داشته باشیم».
بنابراین تعریف و تمجید حتی اگر بر اساس موردی هم هست که ما را ناراحت کرده، میتواند آن عیب و ایراد را رفع کند.
حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) میفرمایند: «فدارها علی کل حال و احسن الصحبهًْ لها فیصفو عیشک- همیشه با همسرت مدارا کن و با او به نیکی همنشینی کن تا زندگیت باصفا شود.»
2- سرزنش کردن را کنار بگذاریم
هدف ما بهعنوان یک زن یا شوهر خوب باید این باشد که حساب بانکی عاطفی همسرمان را همیشه پر نگه داریم البته منظور ما پول نیست. ما از حساب بانکی عاطفی حرف میزنیم، هر کسی یک حساب بانک عاطفی دارد که شامل یک کلمه مهربانانه، یک ژست خوب و یک نگاه پر از مهر است که با سرزنش و بیاحترامی قطعا خالی میشود.
هرگز از کلمات نیش دار، منفی، توهینآمیز و سرزشکننده استفاده نکنید. اگر زبان عشق همسر شما کلمات است پس مواظب سخنان خود باشید و جملاتی را پیدا کنید که وی با شنیدن آنها خوشحال میشود. بنابراین به جای سرزنش کردن و گفتن جملاتی مثل «چرا همیشه یادت میرود آشغالها رو بیرون ببری» یا «تو آدم حواس پرتی هستی» برای همسرتان یادداشتهایی روی در کابینت بگذارید و بنویسید: «عزیزم زباله را فراموش نکنی، خیلی دوست دارم»، یا اینکه روزانه پیامکهای دوست داشتنی برایش بفرستید و با خودتان عهد کنید که در طول هفته حداقل چهار بار از همسرتان تعریف کنید.
3- نقزدن نداریم!
نقزدن و گلایه کردن از ابزارهای منفی کنترل و آزارگرایانه زوجین محسوب میشود و باعث ناخوشنودی در زندگی است. اینکه طرف مقابل هم در برابر این رفتار مقابله به مثل میکند و در نتیجه چرخه معیوب ادامه پیدا میکند.
شما اگر همسرتان را خیلی هم دوست داشته باشید، اما غر زدن و نق زدن و ایراد گرفتن را هر روز ادامه بدهید، روز به روز همسرتان از شما دور و دورتر میشود و مقدار علاقهتان هم به یکدیگر کمتر میشود. اما یک راهحل این است که خودمان تلاش کنیم آگاهانه رفتارمان را تغییر دهیم، در این صورت علاقه نیز دوباره افزایش خواهد یافت.
غلط- «خانم: چرا منو آخر هفتهها بیرون نمیبری، من مدام باید تو خونه باشم و بشورم و بسابم و خسته بشم دیگه حوصله هیچ کاری ندارم، آقا:کی به من گفتی بیرون ببرمت هر وقت گفتی بردمت دیگه چرا نق میزنی؟
صحیح- «خانم: عزیزم منو آخر هفتهها بیرون ببر یک برنامه هم برا آخر این هفته ریختم که البته امیدوارم خوشت بیاد. آقا: چه خوب اتفاقا تو فکرش بودم تو هم اگه دوست داری حتما میریم.»
4- شکوه و گلایه همسرمان را فراری میدهد
توجه داشته باشید که مردها با آمدن به منزل نیاز به یک محیط امن و آرام دارند و بهتر است صحبتها و ناراحتیهایمان را در زمانی غیراز ورود آنها به منزل شروع کنیم تا باعث ناراحتی و تنش در خانه برای اعضا نشود. بنابراین شکوه و گلایه راجع به اینکه درآمد همسرمان کم است و نمیتوانیم خرج و مخارج و خرید را تقبل کنیم میتواند خیلی دوستانه و مهربانانه در یک محیط آرام صورت بگیرد و به جای اینکه به زبان شکایت از این باشد که «این چه کاری است که تو داری هیچ درآمدی ندارد»، میتواند به این صورت باشد که «عزیزم بهنظرت کار بهتری هم میتوان انجام داد در این شرایط که درآمدمان را بالاتر ببرد؟»
مواظب باشیم که کاری نکنیم همسرمان از خانه فراری باشد، حتی برای خرید یک نان هم تشکر کنیم. راجع به خانواده یکدیگر شکوه و گلایه نکنیم و بهتر است که با زبان خوش ناراحتیهایمان را بیان کنیم تا به دل همسرمان هم بنشیند. یک زن و یک مرد به تحسین هم نیاز دارند نه اینکه مدام از هم شکوه و شکایت و گلایه بشنوند.
5- هرگز به فکر تنبیه کردن همسرمان نباشیم
تنبیه جنبههای مختلفی دارد از فیزیکی تا قطع کردن ارتباطات عاطفی، از جنبه فیزیکی تنبیه موقع عصبانیت که بگذریم و همه میدانند کاملاً تقبیح شده و اشتباه است و دیگر هیچگاه زندگیهای زناشویی را به روز اول باز نمیگرداند، پیامبر عزیز خدا صلیالله علیه و آله میفرمایند:
«فای رجل لطم امراته لطمه، امرالله عزوجل مالک خازن النیران فیلطمه علی حر وجهه سبعین لطمه فی نار جهنم- هر کس بهصورت زنش سیلی بزند، خداوند به آتشبان جهنم دستور میدهد تا در آتش جهنم هفتاد سیلی بر صورت او بزند»، برخی افراد هم هستند که موقع ناراحتی یا عصبانیت طرف مقابلشان را با رفتارهای منفی یا قهر کردن تنبیه میکنند و احساس میکنند که این روش جواب میدهد در حالی که اینطور نیست.
کارشناسان زوج درمانی میگویند که با پاسخ ندادن به طرف مقابل، این حس را به او میدهید که در حال تنبیه کردن او هستید و این باعث میشود که طرف مقابلتان نتواند حرفهایش را راحت با شما در میان بگذارد و تکرار این مسائل فاصله بزرگی میان زن و شوهر در پی میآورد به جای این کار بچهگانه به همسر خود بگویید که «من هنوز ناراحت هستم و نتوانستهام همانند تو به این زودی همه چیز را فراموش کنم به من چند ساعتی فرصت بده تا بتوانم آرام شوم سپس درباره موضوع با هم حرف خواهیم زد.»
6- دادن حق حساب یا باج برای کنترل یکدیگر ممنوع!
باج گیری عاطفی و گرفتن حق حساب برای کنترل یکدیگر، مشروط کردن خوشرویی و سواستفاده از اعتماد همسر ابدی نیست. روزی بالاخره تمام میشود و از آن به بعد عشق نمیتواند معجزه کند. باج گیری عاطفی یعنی اینکه ما در همسرمان نقاط ضعف یا حساسی میشناسیم که موقع ناراحتی یا هر زمان دیگری از آنها استفاده میکنیم و باعث خشم و ناراحتی او میشویم.
فرض کنید که شما و همسرتان بحثی کردهاید و به دنبال آن همسر شما برای آزار دادنتان طی یک تماس تلفنی همه مسائل را برای مادرش تعریف میکند و شما هم ناراحت میشوید اما سکوت میکنید دفعه بعد هم این اتفاق میافتد و شما برای کنار آمدن با زندگیتان سکوت میکنید در حالی که این یک روال شده که همسرتان از این طریق از شما حق السکوت بگیرد در حالی که این نقش مخربی در زندگی زناشویی ایفا میکند در اینطور موارد بهتر است با همسرتان صحبت کنید و از او بخواهید دست از این رفتار نادرست بردارد چرا که بهتر است مشکلاتتان را خودتان دوتایی حل کنید تا پای کسی دیگر به میان نیاید. در واقع سازش ما در اینطور مواقع پاداشی است که باج گیر دریافت میکند.
7- تهدید کردن آرامش را از بین میبرد
هر یک از ما در زندگی زناشویی میبایست در کنار همسرمان احساس پذیرفته شدن و امنیت داشته باشیم که وقتی حرفی در دلمان است یا مشکلی برایمان پیش میآید، بدونترس از عصبانی یا تهدید و برخورد بد او ماجرا را با او در میان بگذاریم. کلمه «اگر» در زندگی ما نقش اساسی را بازی میکند. آیا مدام برای همسرمان خط و نشان میکشیم و جملاتی از این دست با چاشنی تهدید به زبان میآوریم؟
- اگر تا این ساعت خانه نباشی...
- اگر فلان خرج را برای خانه نکنی...
- اگر امروز به این مهمانی نرویم...
- اگر با فلانی صمیمی شوی...
حتی اگر چنین چیزهایی را به شوخی هم بگوییم گرچه ما را به خواستهمان میرساند در نهایت به زیان ارتباطتان تمام میشود. شما اجازه ندارید برای تغییر دادن رفتار دیگری، به مقابله به مثل تهدیدش کنید یا او را از برخوردی که با خانوادهاش خواهید کرد، بترسانید.
به جای جملات تهدیدآمیز بهتر است مهرورزی را در کلاممان جاری کنیم. مثلا بگوییم:«عزیزم ما برای خانه وسایلی لازم داریم که باید تهیه کنیم. عزیزم ارتباط با فلان فرد برای زندگی ما مناسب نیست به دلائل مختلف که برایت توضیح میدهم و بعد تو نظرت را بگو».
بنابراین اگر این نشانهها را در زندگیمان میبینیم بدانیم که در خطر هستیم و بهتر است به فکر حل مسئله مهم زندگیمان باشیم و یا کتابهایی تهیه کنیم و درباره روابط مناسب همسران مطالعه داشته باشیم.