3 کشور اروپایی ثابت کردند دیپلماسی با آنان ثمربخش نیست

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در نشست هفتگی با خبرنگاران اظهار داشت: تفاهم قاهره دیگر کارایی ندارد و قابل اجرا شدن نیست به دلیل شرایطی که طرف‌های غربی ایجاد کردند و به نوعی بر این موضوع تحمیل کردند.
اسماعیل بقایی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی روز دوشنبه ۱۴ مهرماه در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی پرداخت.
وی در این نشست خبری با اشاره به ادامه نسل‌کشی در فلسطین اشغالی گفت: علی‌رغم ادعاها درباره توقف جنگ و برقراری صلح مطرح شده کماکان فلسطینی‌های بیگناه در معرض کشتار هستند و هم به دلیل قحطی تحمیلی بر غزه بر اساس آمارهای معتبر در دو سال گذشته قریب به ۸۰ هزار انسان بیگناه در غزه کشته یا مفقود شدند. حداقل دو برابر این مجروح و ناقص شدند و کل غزه تبدیل به تلی از خاک شده است ولی شورای امنیت و سایر نهادهای بین‌المللی به دلیل فشارهای آمریکا از هرگونه اقدام برای توقف نسل‌کشی درمانده است.
به دبیرکل سازمان ملل متذکر شدیم
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی گفت: قائل به این نیستیم که شورای امنیت تصمیمی گرفته است. اقدام سه کشور اروپایی برای بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی صورت گرفت و ما این موضوع را به تفصیل به دبیرکل سازمان ملل متذکر شدیم. معتقدیم مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ باید در موعد مقرر ۱۸ اکتبر خاتمه یابد و موضوع هسته‌ای ایران از دستور کار خارج شود.
وی ادامه داد: کاری که سه کشور اروپایی از لحاظ رویه‌ای ایراد دارد از لحاظ حقوقی نیز ایراد دارد و مشخص نیست چه چیزی را برگرداندند.
بقایی بیان کرد: اقدامی که انجام دادند بیش از اینکه منطبق بر محاسبه عقلانی باشد اقدامی از روی لجاجت و در راستای اجرای درخواست آمریکا و بدون در نظر گرفتن منافع و مصالح سه کشور اروپایی بود.
 اقدام سه کشور
 هیچ تعهدی بر دولت‌های عضو سازمان ملل بار نمی‌کند
وی گفت:‌ اقدام دبیرخانه سازمان ملل در صدور اطلاعیه‌های مربوط به تحریم‌ها هیچ وجاحت قانونی ندارد و منطقی نیست. این موضع ایران مورد حمایت روسیه و چین است و روسیه غیرقانونی این اقدام را به صراحت گوشزد کرده است. انتقاد و اعتراض خود را نسبت به عملکرد دبیرخانه اعلام کردیم و اقدام سه کشور اروپایی هیچ تعهدی را بر دولت‌های عضو سازمان ملل بار نمی‌کند و انتظار داریم کشورها در راستای صیانت از اصول منشور ملل متحد از تبعیت از این اقدام سه کشور اروپایی که تحمیل بر ساختار شورای امنیت است خودداری کنند.
 فعلا برنامه‌ای برای مذاکره نداریم
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس درباره اینکه آیا در آینده نزدیک برنامه‌ای برای مذاکره با سه کشور اروپایی در سطح وزیر و یا معاونان وجود دارد؟ اظهار داشت: فعلا برنامه‌ای برای مذاکره نداریم. در این مرحله متمرکز هستیم بر بررسی آثار و تبعات ناشی از اقدام سه کشور اروپایی و آمریکا و البته طبیعی است دیپلماسی به مفهوم تداوم تماس‌ها و رایزنی‌ها ادامه داشته باشد. هر گاه احساس کنیم دیپلماسی می‌تواند ثمربخش باشد، حتما بر اساس مصالح و منافع کشور تصمیم‌گیری خواهیم کرد.اما چیزی که اروپایی‌ها ثابت کردند این است که دیپلماسی به این شکل، دست‌کم با این سه کشور اروپایی، ثمربخش نیست.
 ۵۳ ایرانی تاکنون بازگشته‌اند
وی درباره بازگشت تعدادی از اتباع ایرانی از آمریکا بیان کرد: در این مورد آنچه رخ داد برخورد تبعیض‌آمیز هیئت حاکمه آمریکا با ایرانیان بود. به دلایل مختلف تعدادی از ایرانیان خواستند از آمریکا خارج شوند برخی چند دهه در آمریکا اقامت داشتند. ما به عنوان دولت ایران همیشه استقبال کردیم که هر وقت هموطنان اراده کنند به وطنشان برگردند. این یک حق است و ورود اتباع ایرانی به کشورشان آزاد است.
بقایی افزود: نمی‌توان گفت یک تفاهمی حاصل شد. محدودیت‌هایی را بر این ایرانیان اعمال کردند و برخوردهای بسیار ناشایستی با آنها انجام شد که از لحاظ حقوق بین‌الملل نقض تعهدات آمریکا محسوب می‌شود. ۵۳ نفر از این تعداد کسانی که در معرض محدودیت‌های آمریکا بودند برگشتند.
وی گفت: مواضع ما از سوی اداره کنسولی اعلام کرده و گفتیم رفتار دولت آمریکا با این اتباع ناشایست بوده است، ولی در عین حال آغوش وطن به روی ایرانیان که در خارج از کشور زندگی می‌کنند همیشه باز است.
 نهادهایی که در ابلاغیه آمده دارایی و حسابی در ترکیه ندارند
این دیپلمات ارشد ایرانی درباره اقدام ترکیه درخصوص صدور ابلاغیه برای اعمال مفاد قطعنامه‌های لغو شده شورای امنیت گفت: این اقدام به نظر ما اقدام غیرضروری و به نوعی از لحاظ استدلال‌هایی که گفتم غیرقانونی تلقی می‌شود به دلیل اینکه مبناها و پیش فرض‌هایی که برای اقدام سه کشور اروپایی در بازگرداندن قطعنامه‌های خاتمه یافته شورای امنیت وجود دارد، غیرقانونی است. وی افزود:‌ درخواست ما از همه کشورها به ویژه همسایه و دوست این است که از اثردهی به تصمیمی که یک تصمیم غیرقانونی و بدون رعایت رویه‌های قانونی شورای امنیت بوده خودداری کنند.
بقایی متذکر شد: این نهادها و شرکت‌هایی که در این ابلاغیه از آنها نام برده شده هیچ کدام در ترکیه دارایی و یا بعضا حسابی نداشتند. سخنگوی سازمان انرژی اتمی موضع روشنی گرفت و صراحتا گفت هیچ دارایی از این حساب‌ها توقیف نشده است.
 هیچ بازرسی از آژانس در ایران نداریم
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤال دیگری بیان کرد: در حال حاضر هیچ بازرسی از آژانس در ایران نداریم و آخرین بازرسی‌ها حداقل ۱۰ روز قبل از نیروگاه بوشهر انجام شد در چارچوب قرارداد مربوطه به روسیه برای اینکه باید کارهای فنی مربوطه انجام شد. اینکه در آینده چه کار می‌کنیم باید توسط مرجع صالح که در این خصوص شورای عالی امنیت ملی است تصمیم‌گیری شود.
وی گفت: تفاهم قاهره الان دیگر کارایی ندارد و قابل اجرا شدن نیست به دلیل شرایطی که طرف‌های غربی ایجاد کردند و به نوعی بر این موضوع تحمیل کردند.
 عملکرد دولت‌های آمریکا
بقایی گفت: در اینکه از تجارب گذشته درس بگیریم یک امر قطعی است و به صورت مستمر روندهایی که منجر به تحولات امروز شد را آسیب‌شناسی می‌کنیم به طور خاص درباره موضوع هسته‌ای ایران. اینکه از 2015 و قبل از آن نوعی تقسیم کار بین بخش‌های مختلف هیئت حاکمه آمریکا بوده یک تحلیل است. وی افزود: برای ما آنچه مهم است عملکرد دولت‌های آمریکاست. دولت جمهوریخواه در ۲۰۱۸ بدون هیچ دلیل موجهی و صرفا به دلیل اینکه عملکرد دولت قبلی را نمی‌پسندید از برجام خارج شد ولی این به نظر ما ظاهر ماجرا بود و عامل اصلی اقدام آمریکا در این تصمیم غیرقانونی و بی‌اعتبارکننده آمریکا، رژیم صهیونیستی بود که از ابتدا تلاش داشت موضوع هسته‌ای ایران را به عنوان مسئله در سطح بین‌المللی مطرح کند. موضوعی که به اعتراف گروسی هیچ‌گاه از ماهیت صلح‌آمیز خود انحراف نداشته است.
 نمی‌توانیم الان از تفاهم قاهره 
به عنوان مبنای همکاری ایران و آژانس صحبت کنیم
وی همچنین در پاسخ به سؤالی درباره روند همکاری با آژانس عنوان کرد: ما عضو ان.پی.تی هستیم. موافقتنامه پادمان داریم. اما درباره تفاهمی که با آژانس انجام شد و همان زمان وزیر اعلام کرد در صورت بروز هرگونه اقدام خصمانه به شمول اسنپ‌بک علیه ایران، این تفاهم غیرقبال اجرا خواهد بود و ما در الان در این مرحله هستیم و نمی‌توانیم الان از تفاهم قاهره به عنوان مبنای همکاری ایران و آژانس صحبت کنیم و مسئولیت آن مستقیم بر عهده سه کشور اروپایی است که به نوعی از فردای انعقاد تفاهم ایران و آژانس در این مورد تصمیم گرفتند به این نهاد دهن کجی کرده و تصمیم آن را تأیید نکنند.
بقایی تصریح کرد:‌ اینکه در آینده چگونه عمل خواهیم کرد باید توسط نهادهای بالادستی تصمیم‌گیری شود و وزارت امور خارجه دیدگاه‌های خود را منعکس می‌کند. ولی نهایتا تصمیمی است که باید در نهادهای ذی‌ربط از جمله در شورای عالی امنیت ملی تصمیم گیری شود.
 هشدار نسبت به قرار دادن قلمروی کشورهای همسایه در اختیار طرف‌های ثالث
وی در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات مطرح شده از سوی سردار احمدعلی گودرزی، فرمانده مرزبانی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اینکه برخی کشورهای همسایه که در جریان جنگ اجازه دادند پرواز پهپادها و... از آسمانشان انجام شود، به صورت رسمی اعتراض شده است، گفت: قاعدتا از گوینده سخن باید بپرسید. ما به عنوان وزارت امور خارجه در این موارد به عنوان کانال دیپلماتیک و حافظ منافع ملی ایران در عرصه دیپلماسی هر موردی که از طرف مراجع ذی‌صلاح نظامی و امنیتی به ما ارجاع شود با تمام توان پیگیری می‌کنیم و کما اینکه قبل از وقوع جنگ و تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی و آمریکا بارها نسبت به سوءاستفاده این رژیم و آمریکا از فضای هوائی یا قلمرو سرزمینی کشورهای همسایه برای اقدام علیه ایران هشدار داده‌ بودیم و نسبت به تکرار چنین سوءاستفاده‌ای هشدار داده بودیم.  بقایی بیان کرد:‌ کشورهای همسایه آگاه هستند که قرار دادن قلمروشان در اختیار طرف‌های ثالث برای اقدام غیرقانونی و تعرض‌آمیز علیه حاکمیت ملی و تمامیت سرزمینی ایران ناقض حقوق بین‌الملل است و قاعدتا در این موارد ایران، به حق خودش برای پاسخ مناسب عمل خواهد کرد.