شاید مهم‌ترین بخش از وظایف این نهاد انقلابی آنجایی است که مددجویان و افراد تحت تکفل بعد از مدتی و در قالب طرح های‌اشتغال و خودکفایی، صاحب شغل و حرفه شده و به تدریج از افراد مستمری‌بگیر تبدیل به افرادی مستقل و خودکفا و بعضا کارآفرین می‌شوند.
براساس آمار رسمی کشور، روند ‌اشتغال‌آفرینی کمیته امداد در چند سال اخیر شتاب گرفته و کارنامه درخشانی را در زمینه کارآفرینی در سطح کشور به نمایش گذاشته است، به طوری که کمیته امداد با دریافت سهمی کمتر از یک درصد از کل تسهیلات دولتی، اکنون و به تنهایی یک سوم از بار‌اشتغال آفرینی کشور را به عهده‌دارد.
عملکرد فوق‌العاده کمیته امداد در سامان دادن به معضل بیکاری در جامعه مخاطبش که در پایین‌ترین سطح معیشتی و اقتصادی جامعه قرار دارند آن هم در شرایط وجود مشکلات عدیده اقتصادی جامعه در سال‌های اخیر و همین طور شرایط تحریم و کرونا و... ، ما را برآن داشت تا برای تشریح عملکرد کمیته امداد و بررسی دلایل موفقیت و امکان تعمیم روش‌های موفق این نهاد برای حل مشکل‌اشتغال گفت‌و‌گویی با دکتر«حجت اله عبدالملکی» معاون جوان و دهه شصتی‌اشتغال و خودکفائی کمیته امداد امام‌خمینی(ره) که از سال 96 مشغول خدمت به مددجویان این نهاد است داشته باشیم.
***
  پیش از سال 96 که شما به عنوان معاون‌اشتغال و خودکفایی کمیته امداد امام‌خمینی(ره) منصوب شدید، روند تخصیص منابع این نهاد برای ‌اشتغال و خودکفایی روند افزایشی داشت و از 15 درصد سال 90 به حدود 52 درصد درسال 96 رسید که نشان از تقویت جنبه کارآفرینی این نهاد داشت، پس از حضور جنابعالی نیز این تفکرات مثبت ادامه داشت، در این چند سال چه اتفاقی در این نهاد افتاد؟
از سال 75 و با اضافه شدن معاونت ‌اشتغال و خودکفائی به کمیته امداد، طرح‌ها و برنامه‌هایی در این راستا در نظر گرفته و اجرا شد که از همان ابتدا سطح این برنامه‌ها از سطح عمومی برنامه‌های کلان کشور بالاتر بود، زیرا جامعه مخاطب این برنامه‌ها به دلایل مختلفی از جمله ضعف مالی و لزوم پرداخت اقساط تسهیلات، نیاز به استفاده از برنامه‌های مطمئن برای ‌اشتغالزایی داشتند، چرا که اگر به هر دلیلی‌اشتغال دچار مشکل شود رنج دیگری نیز با عنوان پرداخت تسهیلات به آن خانواده وارد می‌شود؛ بر همین اساس، اصل در کمیته امداد بر انجام ندادن کار است تا انجام دادن و شکست خوردن، یعنی تا از موفقیت آمیز بودن طرحی برای اجرا مطمئن نباشیم برای اجرای آن اقدام نمی‌کنیم.
در سال 96 نیز همزمان با شروع برنامه ششم توسعه در کشور، دو اتفاق مهم در بحث‌اشتغال کمیته امداد رقم خورد، یکی «تغییر یا ارتقاء الگوی‌اشتغال» امداد بود و دومی «ملموس‌تر شدن خروجی ها» و با همین دو اتفاق در کمیته امداد موفق شدیم که از وظایف تعیین شده در حوزه‌اشتغال برای کمیته امداد که در همین قانون آمده بود سبقت بگیریم و طی سه سال گذشته حدود 40 درصد از میزان تعیین شده بیشتر ‌اشتغال‌آفرینی کردیم، از طرفی متوسط درآمد هر طرح نفر در سال 97،740هزار تومان بود که این رقم را برای سال 98 به حدود یک میلیون و 400هزار تومان رساندیم.
  در مورد این دو اتفاق مهم یعنی «ارتقاء الگوی‌اشتغال» امداد و «ملموس‌تر شدن خروجی‌ها» بیشتر توضیح بفرمائید.
«ارتقا مدل‌اشتغال امداد» با سه راهبرد اساسی جهش مفهومی پیدا کرد: اول؛توسعه همکاری با فعالان کسب و کار بود که به عنوان اصلی‌ترین استراتژی ما در نظر گرفته شد.
در همین راستا از آنجایی که یک سوم بیکارهای کشور مخاطب کمیته امداد هستند و عملا این نهاد با توجه به محدودیت مالی و منابع انسانی (که کمتر از یک درصد منابع کل کشور است)، به تنهایی قادر به کارآفرینی و تامین شغل برای همه آنها نیست، لذا برای دریافت کمک به سراغ افرادی رفتیم که در چند گروه دسته‌بندی می‌شوند:
1 -کارآفرینان حرفه ای؛ که محور فعالیت می‌شوند و کار ایجاد می‌کنند.
2 -خیّرین کارآفرین؛ در واقع کانون‌های کارآفرینی هستند که با مشارکت خیّرین کارآفرین بخش خصوصی و افراد متخصص و سابقه دار، سیستم‌های دولتی مرتبط و یا اساتید دانشگاه‌ها شکل گرفته‌اند.
3- جهادگران کارآفرین؛ جوان‌های مشتاق خدمت به محرومان هستند که از سال 97 شرایط ورودشان در زمینه ‌اشتغال آفرینی فراهم شد. تعداد آنها چه در قالب گروه‌های جهادی و چه فردی در حال حاضر 350 نفر می‌باشد که قرار است تا پایان سال به هزار فرد یا گروه افزایش یابند.
راهبرد دوم مطالبه بهبود فضای کسب و کار است. از سال 96 به بعد ‌اشتغال‌آفرینی کمیته امداد 30 درصد‌اشتغال آفرینی کل کشور است بنابراین ما باید به نمایندگی از این افراد مطالبه‌گر اصلاح ساختار کلان اقتصادی کشور مانند بیمه، بانک، بازار کار و تامین اجتماعی، ضمانت تسهیلات، بازاریابی و بازارداری و حتی برخی سیاست‌های تجاری کشور می‌شدیم و در همین راستا نیز اقدامات و رایزنی‌های فراوانی را انجام دادیم.
نتیجه این تلاش‌ها به آنجا رسید که امسال وزارت کار، کمیته امداد را به عنوان یکی از دستگاه‌های متولی مبحث کار در کشور به رسمیت شناخته است و ما را در ذیل تبصره 18 قانون بودجه کشور قرار داده تا برنامه‌های خود را برای‌اشتغال آفرینی در سطح کشور ارائه دهیم.
راهبرد سوم؛ توسعه زنجیره‌های ارزش منتخب است. برای‌اشتغال در کمیته امداد 8 زنجیره انتخاب شده است که عبارتند از فرش بافی(به عنوان قدیمی‌ترین زنجیره ارزش کمیته امداد)، گوهر تراشی و سنگ‌های قیمتی، محصولات ict (انیمیشن سازی و پویا‌نمایی)، نوغان داری و تولید ابریشم (به عنوان کالای استراتژیک و وارداتی کشور)، تولید اسباب بازی(که سالانه در حجم بالایی وارد می‌شود)،پرورش شترمرغ و بوقلمون.
از طرفی برای اینکه زنجیره‌های معرفی شده توسط کمیته امداد بتوانند نقش اصلی خود را ایفا کنند و مددجویان به مشکلی در روند اجرایی برنخورند باید همه جوانب آن از گرفتن مجوز، آموزش نیروی کار تا تولید و بازاریابی و بازارداری در نظر گرفته شود، بنابراین در برخی از زنجیره‌های نوپا همچنان ریل‌گذاری‌ها در حال انجام است تا با توان بسیار بالا و با قدرت هر چه بیشتر افراد در این زنجیره‌ها اقدام به فعالیت کنند.
به عنوان مثال در زنجیره «فرش‌بافی» که در واقع قدیمی‌ترین زنجیره کمیته امداد است، برای تکمیل زنجیره در مرحله فروش و برای اینکه فرش روی دست مددجو نماند،کمیته امداد اقدام به تاسیس شرکتی کرده است تا اگر مددجو نتوانست فرش تولیدی خود را بفروشد ما این فرش را خریداری کنیم، بر همین اساس در مقطعی50 میلیارد تومان سرمایه به این شرکت اختصاص داده شد و تاکنون در همین زنجیره 100 هزار فرصت شغلی ایجاد
شده است.
 یکی از مشکلات اساسی در چرخه اقتصادی کشور، در نظرگرفته نشدن همین «زنجیره» از ابتدا تا انتهای تولید است، در حالی که براساس توضیحات شما عامل موفقیت کمیته امداد در فرآیند کارآفرینی همین در نظرگرفتن تمام مراحل موجود درچرخه تولید است، در این رابطه توضیح بدهید.
در کشورهای بزرگ صنعتی مانند چین، «توسعه زنجیره‌های ارزش» نقش بسزایی در موفقیت‌های اقتصادی ایفا می‌کند.
فرض کنید شما تصمیم به تولید لیوان یکبار مصرف کاغذی می‌گیرید با میزان تولید مثلاً 10هزارتایی در سال، یک فرض این است که شما بدون توجه به میزان مواد اولیه که یکی از حلقه‌های زنجیره تولید است، شروع به تولید می‌کنید و پس از مدتی با فقدان مواد اولیه روبرو می‌شوید و کل کار تعطیل می‌شود. در صورتی که در کشوری مانند چین، دولت در همین مثال ورود می‌کند و با تقویت شرکت‌هایی که مواد اولیه این لیوان را تولید می‌کنند، به تقویت و اصلاح سیاست گذاری در این زنجیره می‌پردازد.
در برخی موارد هم پیش می‌آید که حتی رئیس‌جمهور یا وزیر یک کشور فقط برای بستن قراردادی در جهت تکمیل یک زنجیره ارزشی به کشور دیگر سفر می‌کند و این نشان از اهمیت پرداختن به حلقه‌های زنجیره‌های تولید و مداخله سیاسی در تقویت تولید دارد.
بر همین اساس، کشورهای مختلف براساس استراتژی خود اقدام به راه‌اندازی زنجیره‌های ارزش در یک یا چند زمینه و تکمیل و تقویت حلقه‌های مختلف از مواد اولیه گرفته تا بازاریابی و حمایت از تولید می‌کنند.
نمونه این کار نیز مثلا در زنجیره گوهرتراشی کمیته امداد اتفاق می‌افتد به این صورت که سنگ یا مواد اولیه برای مددجویان توسط کمیته تامین شده، آموزش داده می‌شود، محصول پس از فرآوری دریافت می‌شود و از آن سو در بازاریابی و ثبات بازار و فروش سنگ و حتی صادرات این سنگ‌های قیمتی، تمهیدات و حمایت‌های لازم نیز اندیشیده شده است.
در واقع در این روش ما به عنوان یک نهاد حاکمیتی و بانی کارآفرینی کانالی را ایجاد می‌کنیم که آب به راحتی داخل آن حرکت کند.
 کمیته امداد توانسته است در زمانی بسیار اندک در مقایسه با نظام آموزشی کشور، با آموختن فن و مهارت به مددجویان،آن‌ها را به عنوان یک کارآفرین آماده ورود موثر به بازار کسب و کار کند و به مرور چتر حمایتی خود را ازآن‌ها بردارد،آیا در این زمینه تعامل و همفکری و یا پیشنهادی برای مسئولان آموزشی کشور از سوی شما ارائه شده است؟
از اواخر سال 97 و بر مبنای فرمایشات مقام معظم رهبری، ما در این معاونت یک شعار برای خودمان انتخاب کردیم با عنوان«اشتغال امداد، الگوی اسلامی ایرانی رفع مشکل‌اشتغال در کشور» و معتقدیم می‌شود برای رفع مشکل بیکاری در کشور الگو سازی کرد و برمبنای همان سه راهبردی که اعلام کردیم مشکل‌اشتغال کل کشور را حل کرد.
در واقع تصمیم گرفته شد کمیته امداد تبدیل به آزمایشگاهی برای ارائه مدل‌های کارآفرینی و ایجاد‌اشتغال شود و اگر نتیجه مثبت گرفته شد برای کل کشور نیز این نسخه‌ها را ارائه دهیم،خوشبختانه این مدل‌ها امروز بنابر آمار و به گفته خود مسئولان از جمله رئیس‌سابق مجلس و معاون اول کشور به نتایج رضایت‌بخش رسیده است، از طرفی تا به حال دو نسخه و به زودی سومین نسخه از این روش‌ها با تقویت نکات مثبت و تصحیح نقاط ضعف عرضه خواهد شد و اکنون معتقدیم برای حل معضل‌اشتغال در کشور روش‌های کمیته امداد کاملا گره‌گشاست.
به طور نمونه ما در بحث همکاری با کارآفرینی تاکنون با هزار و 300 کارآفرین حرفه‌ای ارتباط داشته ایم که هرکدام از آنها به طور متوسط توانایی ایجاد 40 شغل را دارند، در صورتی که در کل کشور 400 هزار کارآفرین حرفه‌ای وجود دارد و اگر در بحث همکاری با کارآفرینان حرفه‌ای تمام این افراد وارد فعالیت موثر شوند توانایی ایجاد 16میلیون شغل در کشور ایجاد خواهد شد که این میزان چندین برابر نیاز کشور به تولید
‌اشتغال است.
از طرفی نظام آموزشی ما خلق کارجو به جای کارآفرین را انجام می‌دهد بنابراین ما تصمیم گرفتیم برروی فرهنگ و نگرش مددجویان کمیته به معقوله‌اشتغال که عموماً از این سیستم آموزشی وارد کمیته امداد می‌شوند کارکنیم و براین اساس سه نوع آموزش را در نظر گرفتیم؛ یک نوع آموزش برای افرادی که آماده ورود به بازار کارهستند ولی مهارت ندارند، نوع دوم برای پایدارسازی‌اشتغال افرادی که هم‌آکنون مشغول به فعالیت هستند و نوع سومی که از دو نوع قبلی مهم‌تر است آموزش‌های مقدماتی برای افرادی که هنوز برای ورود به بازار کار فرصت دارند و آموزش‌های آنان بر دو محور مفاهیم کسب و کار و همچنین فرهنگ کسب و کار در اسلام انجام می‌شود چرا که کارآفرینی و ایجاد کسب و کار در اسلام جایگاه ویژه‌ای دارد.
در کمیته امداد اعتقاد بر این است که در همین شرایط تحریم و کرونایی، اقتصاد ما بسیار زرخیز است و نظام آموزش ما نیز باید با درک این شرایط دانش‌آموزان را به سمت کارآفرینی سوق دهد.
اتفاقاً حضرت آقا هم در سال ۸۷ با‌اشاره به وجود بسیاری از خلأ‌ها در نظام آموزشی غرب، تربیت دانش‌آموزان کارآفرین را یکی از نقاط قوت آموزش در غرب دانسته بودند که قابل الگوبرداری هم هست.
در کنار این فعالیت‌ها و در راستای بهبود فضای کسب و کار، با ایجاد «صندوق ضمانت وام‌اشتغال » (با سرمایه 30 میلیارد تومان که می‌تواند برای 300 میلیارد تومان تسهیلات ضمانت صادر کند) به حمایت از مددجویان ضعیف کمیته امداد پرداخته‌ایم به طوری که با این روش بسیاری از موانع پرداخت تسهیلات مانند چندین نفر ضامن و کسر از حقوق و... را از سر راه‌اشتغال مددجویان برداشته‌ایم و فرد با یک نامه معرفی از کمیته امداد و با یک کدملی و بدون نیاز به اعتبار سنجی می‌تواند با مراجعه به بانک از تسهیلات استفاده کند که البته در گام اول این روش برای زنان سرپرست خانوار انجام می‌شود.
یا در بخش دیگر تسهیل صدور جواز کسب و کار را انجام داده‌ایم به طوری که معرفی نامه کمیته امداد به بانک‌ها در حکم همان جواز کسب و کار است.
پیشنهاد ما به دولت این است که وقتی کمیته امداد با جامعه مخاطبی که اکثرا از ضعیف‌ترین اقشار جامعه هستند می‌تواند این اقدامات را انجام دهد چرا دولت شبیه این اقدامات را برای تسهیل فضای کسب و کار در سطح کشور انجام نمی‌دهد؟
 با توجه به این تجربه موفق در زمینه کارآفرینی آیا با مسئولان دولت یا مجلس گفت‌وگویی برای گسترش مدل موفق ارائه شده در کمیته امداد در سطح کشور داشته اید ؟
همانطور که گفته شد از امسال و براساس تلاش‌های شبانه‌روز و همکاری معاونت ‌اشتغال وزارت کار کمیته امداد جز دستگاه‌های تبصره ۱۸ قرار گرفت و قرار برآن شده است که این نهاد نیز برنامه‌های ‌اشتغال‌آفرینی خود را برای کشور ارائه کند.
از طرفی یکی از اقدامات خوب و امیدوار‌کننده‌ای که مجلس جدید انجام داد صدور بیانیه در حمایت از محرومان و در راستای محرومیت‌زدایی بود که گامی موثر به شمار می‌آید،گام مثبت بعدی تشکیل فراکسیون محرومیت زدایی در مجلس بود که خوشبختانه تعامل خوب و موثری با کمیته امداد دارد و در جلساتی که با آنها داشتیم برای حمایت از طرح‌های کمیته‌امداد در زمینه‌اشتغالزایی اعلام آمادگی کامل کردند.
از طرفی در جلسات مدیر کمیته امداد با جناب آقای دکتر قالیباف در مجلس اعلام شد که کمیته امداد آمادگی کامل دارد تا با توجه به تجربه موفق در حل یکی از اساسی‌ترین معضلات حال حاضر کشور یعنی بیکاری؛ در صورت تصویب مجلس، ساماندهی و مدیریت‌اشتغال روستایی و مشاغل خانگی کل کشور را به طور کامل برعهده گیرد تا انشاءالله قدمی بسیار بزرگ برای جهش تولید و حرکت به سمت ایرانی با اقتصاد قدرتمند برداشته شود.