مدیریت زمان(پرسش و پاسخ)
پرسش:
براساس آموزه‌های وحیانی، اوقات زندگی و عمر را چگونه باید برنامه‌ریزی و مدیریت کرد تا حداکثر استفاده از آن صورت گیرد؟
پاسخ:
از منظر اسلام عمر انسان و اوقات زندگی محدود در این دنیا و چگونگی استفاده از آن، بسیار حائز اهمیت بوده و مورد تاکید فراوانی قرار گرفته است، به گونه‌ای که خدای متعال در قرآن به آن قسم یاد کرده و سوره‌ای به این نام می‌باشد. همچنین در روز قیامت یکی از محورهای کلیدی مورد سوال، عمر انسان است که چگونه گذرانده و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.
بنابراین مدیریت زمان درواقع یعنی استفاده درست و مفید از زمان در راه رسیدن به خواسته‌ها و اهداف‌مان در حیات فردی و اجتماعی. طبیعی است که هر عرصه و موضوعی مدیریت و برنامه‌ریزی و زمان‌بندی خاص خود را می‌طلبد، اما در یک نگاه کلان می‌توان زمان‌بندی و تقسیم عمر را به چند محور عام و مشترک دسته‌بندی کرد، که در اینجا از نگاه امامان معصوم(علیهم‌السلام) آن را مطرح می‌کنیم.
تقسیم اوقات زندگی از نگاه معصومین(ع)
1- رسول اکرم(ص) فرمود: سزاوار است که خردمند ساعات شبانه‌روز خویش را به چهار بخش تقسیم کند:
1- ساعتی (بخشی) را با خدای خود رازونیاز کند.
2- ساعتی (بخشی) را به محاسبه نفس اختصاص دهد.
3- ساعتی (بخشی) را به آموختن علم و نشستن در محضر عالمان دینی برای استفاده از نصیحت‌های دلسوزانه آنان اختصاص دهد.
4- ساعتی (بخشی) را به استفاده از لذت‌ها و کامرانی‌های مشروع و ممدوح بگذراند. (بحارالانوار جلد 1 صفحه 390)
2- امام علی(ع) می‌فرماید: وقت هر انسان مومن سه قسمت است:
1- یک وقت و ساعتی که برای مناجات و دعا و عبادت است. 2- یک وقت و ساعتی که برای کسب معاش و درآمد است. 3- یک وقت و ساعتی که برای تفریح و استفاده از لذت‌های حلال است و انسان عاقل جز در این سه مورد، وقت نمی‌گذراند یا کسب معاش یا قدم نهادن برای معاد و آخرت و یا لذت بردن در غیرحرام. (نهج‌البلاغه - حکمت 390)
3- امام کاظم(ع) می‌فرماید:
بکوشید که اوقات شبانه‌روزی شما چهار قسمت باشد: 1- قسمتی برای مناجات با خدا 2- قسمتی برای تهیه معاش، 3- قسمتی برای معاشرت با برادران و افراد مورد اعتماد که عیب‌های شما را به شما می‌فهمانند و در دل به شما اخلاص می‌ورزند، 4- و قسمتی راهم در آن خلوت می‌کنید برای درک لذت‌های حلال [و تفریحات سالم] و به وسیله انجام این قسمت است که بر انجام وظایف آن سه قسمت دیگر توانا می‌شوید. (تحف العقول، ص409)