راه رسیدن بهکمال (زلال بصیرت)
يك كودك در ابتدا ادراک چندانی ندارد، اما هرچه بزرگتر میشود، درک او نیز کاملتر میشود و همراه با رشد فكري، تمايل به رقابت با ديگران نيز پيدا ميكند؛ تمايلي كه به صورتهای مختلفی در وی بروز و ظهور مييابد.
تلاش برای موفقیت در رقابت با دیگران و کسب برتري بیشتر، ناشی از کمالطلبی انسان است. میل به کمال از جمله الطاف الهی است که سبب میشود انسان به دنبال تکامل و پیشرفت باشد و به وضع فعلی خود بسنده نكند.
امروزه غالب زمينههايي که مردم در آنها به دنبال تکامل و پیشرفت هستند، امور مادی از قبيل مسکن، وسيله نقليه، شغل، جايگاه اجتماعی و نظاير آن است که زمینه زندگی راحتتر و رفاه بیشتر را فراهم میکند؛ اما سؤالی که جا دارد در مورد آن بينديشيم این است که بالاترین کمال، چیست؟ آیا واقعاً کمال محدود به خوردن، پوشیدن، شغل، موقعيت اجتماعي و بهرهمندي از لذت بیشتر است و بالاتر از آن کمالی وجود ندارد؟
دعوت انبیا به کسب کمالات فرامادی
تاریخ نشان داده که كساني بودهاند که هدف اصلیشان، امور مادی نبوده و نه فقط آسایش و راحتی، بلکه حتی جان خود را فداي عاملي برتر از اين امور میکردند. نمیتوان گفت رفتار اين افراد غيرعاقلانه بوده است؛ اتفاقاً آنها کسانی بودند که تحلیلها، سخنان، نوآوریها و ابتکاراتشان نشان میدهد که افراد باهوشي بودهاند و از سر جهالت و نفهمی حاضر به تحمل رنج شکنجه و جان دادن نشدهاند.
این مسئله حاكي از آن است كه آنها درک کردهاند که اموری بالاتر از مادیات و لذائذ مادی نیز وجود دارد و اهميت آنها بهقدری است که ارزش دارد مادیات را فدای آن امور کرد و براي رسيدن به آنها دردها و رنجها را به جان خرید. در واقع چنين كساني اعتقاد دارند که موجوديت انسان با مرگ به پایان نمیرسد؛ بلکه عالم دیگری وجود دارد كه زندگی در آن تا ابد جریان دارد و میتوانند به سعادت ابدی برسند.
در دوران دفاع مقدس نوجوانان بسیاری به پدران و مادران خود اصرار میکردند که گواهي کنند كه سن آنها بیش از چیزی است که در شناسنامه آمده، تا بتوانند شناسنامهای بگیرند که مجوز حضور آنها در جبهه باشد. آیا آنها نمیفهمیدند، یا به کمالی بالاتر از مادیات رسیده بودند؟
124 هزار پیامبر آمدند تا این مسئله را در ذهن مردم زنده کنند که کمال واقعی، لذتهای زودگذر دنیا نیست و مردم را به تفكر در این زمینه وادارند. اگر همه زندگی اين دنيا فقط به خاطر برخورداري از لذت بیشتر است، تفاوت انسان با حیوان در چیست؟ حیوانات هم به دنبال لذت بیشتر و سیر کردن شكم خود هستند؛ پس آمدن این همه پیامبر و تحمل سختیها جهت دعوت مردم برای چه هدفي بود؟ آری، برخی از مردم که نمیفهمیدند، پيامبران را شاعر و مجنون معرفي ميكردند.
بهترین جوانان اين کشور برای چه هدفي در طول 8 سال دفاع مقدس، عاشقانه به میدان جنگ رفتند؟ آنها دیوانه نبودند؛ بلکه چیزی را درک کرده بودند که بسیاری از مردم از آن غافلند.
جا دارد انسان با خود بیندیشد كه فرستاده شدن این همه پیامبر از سوي خدا، تحمل انواع رنجها و شكنجهها توسط اولیای الهی و جانفشاني همه شهدا برای چه بود؟ مبادا واقعیتی فراتر از مادیات وجود داشته باشد و ما از آن غافل باشیم! آیا اگر کمالی با ارزشی والاتر از ماديات وجود داشته باشد و ما آن را نشناخته باشیم و نهایت هدف خود را چیزی قرار دهیم که هدف حیوانات نیز است، ضرر نکردهایم؟
هنر دین، این است که به مردم بگوید شما محدود به همین بدن مادی نیستید؛ بلکه بدن، ابزاری است برای رسیدن به کمالی که بالاتر از درك ملائکه است؛ رسیدن به جایی که انسان خليفه خدا شود و بر عالم خدایی کند.
حضرت معصومه(س) که برکات متعدد وجودشان روزانه جلوهگر است و مردم از کرامات ایشان بهرهمند میشوند، یک نمونه از انسانهایی است که به کمال رسیده و به واسطه آنها، امتی از برکات فراوان برخوردار میشوند. شهدا نیز کسانی هستند که مانند ما در این دنیا زندگی میکردند، اما به جایی رسیدند که کراماتشان در گوشه گوشه اين سرزمين نقل محافل است.
انبیا و اولیا؛ الگوهای رسیدن به کمال
حال باید به خودمان نگاه کنیم و با خود بیندیشیم كه آیا مانند حیوانی هستیم که در طول زندگی اين دنيا فقط به فكر آباد كردن آخور خود است؟ آیا شایسته است که نهایت هدفمان خوردن، پوشیدن و کسب لذتهای مختلف باشد و سرانجام در نتيجه برخي كارهايمان از حیوان هم پستتر شده و مستوجب عقوبت باشیم، یا میخواهیم به کمالی برسیم که شبیه خدا شویم؟
برای رسیدن به کمال باید انبیا و اولیای الهی را الگوی خود قرار دهیم؛ كسي مثل حضرت علی(ع) كه با زحمات فراوان چاههای متعددی را حفر کرد، اما هنوز عرقش خشک نشده، آن را وقف فقرا میکرد؛ كسي كه حتی بعد از رسیدن به خلافت، غذایش نان جویی بود که با دست تکه نمیشد! نه اینکه ایشان راههاي لذت بردن را بلد نباشد؛ به فرمايش خود ایشان در نهجالبلاغه، خوب میدانست كه چگونه بهترین غذاها را براي خود فراهم كند؛ اما نمیگذاشت هوای نفس بر او غلبه کند.
امیرالمؤمنین(ع) در زمانی که حکومت چندین کشور را به دست داشت، متواضعانه با یتیمان بازی میکرد؛ حال، امروز ما كه در روی این زمین و زیر این آسمان به عنوان پیروان علی(ع) شناخته ميشويم، چه اندازه به آن حضرت شباهت داريم؟
حزبالله لبنان، ثمره درخت انقلاب
روزگاری در این کشور شیعه، آنچه در مدارس تدریس میشد، همه در جهت رسیدن به مادیات بود و آنچه در جامعه تبلیغ میشد، امور مادی بود؛ اما خداوند یکی از بزرگترین نعمتهايش را به ما عنايت فرمود و يكي از بهترین بندگانش، از سلاله حضرت علی(ع) را رهبر ما قرار داد که بدون در اختيار داشتن هیچ امكانات ظاهری، حکومت چند هزار ساله سلطنتی را پایان داد و نظام اسلامی را در این کشور برقرار کرد که شعاع نورش به کشورهای دیگر نيز تابیده است و حزبالله لبنان یکی از شاخههای درخت پرثمر انقلاب است. سیدحسن نصرالله که یکی از معروفترین و محبوبترین شخصیتهای جهان عرب و جهان اسلام است، طلبهاي بود كه در حوزه علميه قم تحصيل ميكرد، در دوران دفاع مقدس به جبهه رفت و به فرمان امام راحل(ره)، همراه با شهيد موسوی، دبيركل فقيد حزبالله و برخی دیگر به لبنان رفتند؛ همان گروه ضعیف آن زمان، امروز به جایی رسیده که نقش عظیمی در منطقه و حتی دنیا ایفا میکند.
باید در مورد حیات اصلی انسانی بیشتر بیندیشیم و سعی کنیم کمال واقعی خود را بشناسیم و اگر معتقدیم كه شیعه علی(ع)هستیم، بكوشيم كه شباهتي به ايشان پيدا كنيم؛ در این زمان نیز با الگو گرفتن از امام خمینی(ره) و خلف صالح ایشان رهبر معظم انقلاب، در جهت رضای الهی و کسب کمال واقعی و حیات ابدی تلاش كنيم.
سخنرانی آيتالله مصباح يزدي(دام ظله)
در دیدار با جمعی از دانشآموزان و جوانان نخبه؛ قم؛ 9/4/97
* زلال بصیرت روزهای پنجشنبه منتشر میشود.
تلاش برای موفقیت در رقابت با دیگران و کسب برتري بیشتر، ناشی از کمالطلبی انسان است. میل به کمال از جمله الطاف الهی است که سبب میشود انسان به دنبال تکامل و پیشرفت باشد و به وضع فعلی خود بسنده نكند.
امروزه غالب زمينههايي که مردم در آنها به دنبال تکامل و پیشرفت هستند، امور مادی از قبيل مسکن، وسيله نقليه، شغل، جايگاه اجتماعی و نظاير آن است که زمینه زندگی راحتتر و رفاه بیشتر را فراهم میکند؛ اما سؤالی که جا دارد در مورد آن بينديشيم این است که بالاترین کمال، چیست؟ آیا واقعاً کمال محدود به خوردن، پوشیدن، شغل، موقعيت اجتماعي و بهرهمندي از لذت بیشتر است و بالاتر از آن کمالی وجود ندارد؟
دعوت انبیا به کسب کمالات فرامادی
تاریخ نشان داده که كساني بودهاند که هدف اصلیشان، امور مادی نبوده و نه فقط آسایش و راحتی، بلکه حتی جان خود را فداي عاملي برتر از اين امور میکردند. نمیتوان گفت رفتار اين افراد غيرعاقلانه بوده است؛ اتفاقاً آنها کسانی بودند که تحلیلها، سخنان، نوآوریها و ابتکاراتشان نشان میدهد که افراد باهوشي بودهاند و از سر جهالت و نفهمی حاضر به تحمل رنج شکنجه و جان دادن نشدهاند.
این مسئله حاكي از آن است كه آنها درک کردهاند که اموری بالاتر از مادیات و لذائذ مادی نیز وجود دارد و اهميت آنها بهقدری است که ارزش دارد مادیات را فدای آن امور کرد و براي رسيدن به آنها دردها و رنجها را به جان خرید. در واقع چنين كساني اعتقاد دارند که موجوديت انسان با مرگ به پایان نمیرسد؛ بلکه عالم دیگری وجود دارد كه زندگی در آن تا ابد جریان دارد و میتوانند به سعادت ابدی برسند.
در دوران دفاع مقدس نوجوانان بسیاری به پدران و مادران خود اصرار میکردند که گواهي کنند كه سن آنها بیش از چیزی است که در شناسنامه آمده، تا بتوانند شناسنامهای بگیرند که مجوز حضور آنها در جبهه باشد. آیا آنها نمیفهمیدند، یا به کمالی بالاتر از مادیات رسیده بودند؟
124 هزار پیامبر آمدند تا این مسئله را در ذهن مردم زنده کنند که کمال واقعی، لذتهای زودگذر دنیا نیست و مردم را به تفكر در این زمینه وادارند. اگر همه زندگی اين دنيا فقط به خاطر برخورداري از لذت بیشتر است، تفاوت انسان با حیوان در چیست؟ حیوانات هم به دنبال لذت بیشتر و سیر کردن شكم خود هستند؛ پس آمدن این همه پیامبر و تحمل سختیها جهت دعوت مردم برای چه هدفي بود؟ آری، برخی از مردم که نمیفهمیدند، پيامبران را شاعر و مجنون معرفي ميكردند.
بهترین جوانان اين کشور برای چه هدفي در طول 8 سال دفاع مقدس، عاشقانه به میدان جنگ رفتند؟ آنها دیوانه نبودند؛ بلکه چیزی را درک کرده بودند که بسیاری از مردم از آن غافلند.
جا دارد انسان با خود بیندیشد كه فرستاده شدن این همه پیامبر از سوي خدا، تحمل انواع رنجها و شكنجهها توسط اولیای الهی و جانفشاني همه شهدا برای چه بود؟ مبادا واقعیتی فراتر از مادیات وجود داشته باشد و ما از آن غافل باشیم! آیا اگر کمالی با ارزشی والاتر از ماديات وجود داشته باشد و ما آن را نشناخته باشیم و نهایت هدف خود را چیزی قرار دهیم که هدف حیوانات نیز است، ضرر نکردهایم؟
هنر دین، این است که به مردم بگوید شما محدود به همین بدن مادی نیستید؛ بلکه بدن، ابزاری است برای رسیدن به کمالی که بالاتر از درك ملائکه است؛ رسیدن به جایی که انسان خليفه خدا شود و بر عالم خدایی کند.
حضرت معصومه(س) که برکات متعدد وجودشان روزانه جلوهگر است و مردم از کرامات ایشان بهرهمند میشوند، یک نمونه از انسانهایی است که به کمال رسیده و به واسطه آنها، امتی از برکات فراوان برخوردار میشوند. شهدا نیز کسانی هستند که مانند ما در این دنیا زندگی میکردند، اما به جایی رسیدند که کراماتشان در گوشه گوشه اين سرزمين نقل محافل است.
انبیا و اولیا؛ الگوهای رسیدن به کمال
حال باید به خودمان نگاه کنیم و با خود بیندیشیم كه آیا مانند حیوانی هستیم که در طول زندگی اين دنيا فقط به فكر آباد كردن آخور خود است؟ آیا شایسته است که نهایت هدفمان خوردن، پوشیدن و کسب لذتهای مختلف باشد و سرانجام در نتيجه برخي كارهايمان از حیوان هم پستتر شده و مستوجب عقوبت باشیم، یا میخواهیم به کمالی برسیم که شبیه خدا شویم؟
برای رسیدن به کمال باید انبیا و اولیای الهی را الگوی خود قرار دهیم؛ كسي مثل حضرت علی(ع) كه با زحمات فراوان چاههای متعددی را حفر کرد، اما هنوز عرقش خشک نشده، آن را وقف فقرا میکرد؛ كسي كه حتی بعد از رسیدن به خلافت، غذایش نان جویی بود که با دست تکه نمیشد! نه اینکه ایشان راههاي لذت بردن را بلد نباشد؛ به فرمايش خود ایشان در نهجالبلاغه، خوب میدانست كه چگونه بهترین غذاها را براي خود فراهم كند؛ اما نمیگذاشت هوای نفس بر او غلبه کند.
امیرالمؤمنین(ع) در زمانی که حکومت چندین کشور را به دست داشت، متواضعانه با یتیمان بازی میکرد؛ حال، امروز ما كه در روی این زمین و زیر این آسمان به عنوان پیروان علی(ع) شناخته ميشويم، چه اندازه به آن حضرت شباهت داريم؟
حزبالله لبنان، ثمره درخت انقلاب
روزگاری در این کشور شیعه، آنچه در مدارس تدریس میشد، همه در جهت رسیدن به مادیات بود و آنچه در جامعه تبلیغ میشد، امور مادی بود؛ اما خداوند یکی از بزرگترین نعمتهايش را به ما عنايت فرمود و يكي از بهترین بندگانش، از سلاله حضرت علی(ع) را رهبر ما قرار داد که بدون در اختيار داشتن هیچ امكانات ظاهری، حکومت چند هزار ساله سلطنتی را پایان داد و نظام اسلامی را در این کشور برقرار کرد که شعاع نورش به کشورهای دیگر نيز تابیده است و حزبالله لبنان یکی از شاخههای درخت پرثمر انقلاب است. سیدحسن نصرالله که یکی از معروفترین و محبوبترین شخصیتهای جهان عرب و جهان اسلام است، طلبهاي بود كه در حوزه علميه قم تحصيل ميكرد، در دوران دفاع مقدس به جبهه رفت و به فرمان امام راحل(ره)، همراه با شهيد موسوی، دبيركل فقيد حزبالله و برخی دیگر به لبنان رفتند؛ همان گروه ضعیف آن زمان، امروز به جایی رسیده که نقش عظیمی در منطقه و حتی دنیا ایفا میکند.
باید در مورد حیات اصلی انسانی بیشتر بیندیشیم و سعی کنیم کمال واقعی خود را بشناسیم و اگر معتقدیم كه شیعه علی(ع)هستیم، بكوشيم كه شباهتي به ايشان پيدا كنيم؛ در این زمان نیز با الگو گرفتن از امام خمینی(ره) و خلف صالح ایشان رهبر معظم انقلاب، در جهت رضای الهی و کسب کمال واقعی و حیات ابدی تلاش كنيم.
سخنرانی آيتالله مصباح يزدي(دام ظله)
در دیدار با جمعی از دانشآموزان و جوانان نخبه؛ قم؛ 9/4/97
* زلال بصیرت روزهای پنجشنبه منتشر میشود.