حبیب الله کاسه‌ساز تهیه‌کننده خط شکن
مهدی امیدی
«تهیه کنندگی» عنوانی است که در همه جای دنیا بیش از فرهنگ و هنر و اندیشه با تجارت و سرمایه و سود اقتصادی عجین شده است. در سینمای کشور ما نیز تهیه‌کنندگان، قشری هستند که بیشتر به مسائل مالی و گیشه سینما گره خورده‌اند و به همین دلیل هم افرادی که در این بخش فعالیت می‌کنند، بیش از آنکه به عنوان چهره فرهنگی و صاحب هنر و اندیشه به نظر برسند، افرادی کاسب و مالی شناخته می‌شوند. به طوری که متهم ردیف اول بسیاری از معضلات امروز سینمای کشور را تهیه‌کنندگان می‌دانند. چون همان طور که بیان شد، افراد شاغل در این بخش از سینما عموما منافع مادی را بر مصالح و ارزش‌های فرهنگی ترجیح می‌دهند.
با این حال، هستند استثناهایی هم که ضدِ این جریان حرکت می‌کنند و در طول فعالیت خود به جای کاسبی، به اهداف مقدس فرهنگی می‌اندیشند. حبیب الله کاسه‌ساز یکی از این استثناها بود که بواسطه تولید آثار خاص خود، تأثیر مثبتی بر جریان‌سازی فرهنگی در عرصه سینما داشت و نام نیکویی از خودش به‌جا گذاشت. وقتی کارنامه کاسه‌ساز را مرور می‌کنیم، در مقایسه با سایر تهیه‌کنندگان حرفه‌ای و فعال در این عرصه، تعداد کمتری فیلم دیده می‌شود. اما همین تعداد اندک، طوفانی را بپا کردند.
او قبل از پیوستن به جرگه تهیه‌کنندگان، مدیر تولید بود و در چند پروژه مهم تاریخ سینمای ایران فعالیت کرد. ازجمله این فیلم‌ها می‌توان به «حماسه مجنون» و «هور در آتش» اشاره کرد. اما کاسه ساز بیشتر به خاطر تهیه‌کنندگی فیلم‌های «اخراجی‌ها» و «اخراجی‌های 2» شناخته می‌شود. عهده‌دار شدن تولید این دو فیلم از سوی کاسه‌ساز، اقدام شجاعانه‌ای بود. چون اولین فیلم‌های مسعود ده‌نمکی بودند. اما مرحوم کاسه‌ساز پشت فیلم اول ده نمکی ایستاد و در نتیجه، راهی جدید و تجربه‌ای متفاوت در سینمای دفاع مقدس رقم خورد. این دو فیلمی که با تهیه‌کنندگی حبیب‌الله کاسه‌ساز ساخته شدند، علاوه بر اینکه جزو پرفروش‌ترین و پرتماشاگرترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران هستند و توانستند در دوران بحران اقتصادی به رونق سینمای ایران کمک کنند، ازجمله مهم‌ترین فیلم‌ها هم هستند که جریان‌سازی وسیعی را در فرهنگ و هنر دفاع مقدس رقم زدند.
اما یکی دیگر از خط‌شکنی‌ها و اقدامات مهم حبیب‌الله کاسه‌ساز، تولید مستند ادواردو آنیلی بود. این مستند برای اولین بار از رازهای زندگی و مرگ فرزند یکی از بانفوذترین خانواده‌ها در ایتالیا پرده برداشت. تا قبل از مستند ادواردو، بسیاری نمی‌دانستند که این فرد، یک مسلمان‌شیعه انقلابی است. حتی علت مرگ وی، خودکشی اعلام شده و در قبرستان مسیحیان به خاک سپرده شده بود. اما مستند کاوشگرانه‌ای که با تهیه‌کنندگی کاسه‌ساز و کارگردانی سیاوش سرمدی ساخته شد، نشان داد که ادواردو چگونه به اسلام گرویده، به ایران آمده و با امام خمینی و امام‌خامنه‌ای بیعت کرده و حتی قصد داشته برای تحصیل در زمینه علوم دینی به حوزه علمیه قم برود و در نهایت توسط مافیای صهیونیستی در ایتالیا به شهادت رسیده بود.
حبیب الله کاسه‌ساز قصد داشت تا درباره این موضوع یک فیلم داستانی سینمایی هم تولید کند. اما متأسفانه به بیماری سرطان معده مبتلا شد و در نهایت، روز چهارشنبه 28 تیر، جان به‌جان آفرین تسلیم کرد.