اهمیت اصول اخلاقی و ارزش‌های فرهنگی در ورزش(نکته ورزشی)
سرویس ورزشی -
حفظ حرمت و رعایت احترام، یکی از ضروریات تداوم حیات جمعی و از اصول مسلم و بدیهی اخلاقی است که در همه جوامع بشری فارغ از هر تاریخ و جغرافیایی و وابستگی به هر مکتب و مرامی درباره درستی آن تردید ندارند و این یکی از اصولی است که به مثابه پایه و ستون اجتماعات و جوامع عمل می‌کند؛ بنابراین رعایت حریم و حرمت‌ها علاوه بر این که از نشانه‌های جوامع انسانی است از ملاک‌هایی هم هست که می‌توان میزان تمدن و پیشرفت مدنیت را در جوامع مختلف سنجید. هر جامعه‌ای که این اصل و اصول اخلاقی دیگر را بیشتر رعایت کند لاجرم در مسیر پیشرفت و آبادانی و ترقی قرار دارد، و این ادعا را می‌توان به راحتی با تورق کتاب تاریخ و یا نگاهی به جوامع امروزی اثبات کرد. این همه تاکید و اصرار پیامبران الهی(ع) و کتب مقدس آسمانی بر رعایت اصول اخلاقی از جمله حفظ حرمت‌ها و رعایت احترام همگانی، خود بهترین گواه و دلیل برای اهمیت مسئله اخلاق و تاثیرگذاری آن در سرنوشت انسان و جوامع بشری است. اهمیت اخلاق و ارزش‌های اخلاقی و لزوم رعایت و حفظ آن تا آنجاست که پیامبر خاتم(ص)، دلیل اصلی بعثت خود را تکمیل و گسترش «مکارم اخلاق» اعلام می‌کند: «انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق». پیامبری که برای مبارزه با جهل و جامعه جاهل و فرهنگ جاهلیت از سوی خداوند مبعوث و برانگیخته شده، بهترین و کارسازترین حربه را برای انجام ماموریت خود «تبلیغ و گسترش ارزش‌های اخلاقی» می‌داند. این است که عرض می‌کنیم جامعه به میزانی که «اخلاقی»تر است، متمدن‌تر است و در مسیر پیشرفت گام برمی‌دارد. جامعه بداخلاق و جامعه بی‌اعتنای به ارزش‌های اخلاقی، از جمله همین حفظ حریم و رعایت حرمت‌ها، جامعه‌ای جاهل، منحط و عقب‌مانده است.
موضوع احترام و رعایت حرمت‌ها، یکی از اصولی است که در عرصه ورزش هم شناخته شده و لازم‌الاجرا است. در حرفه‌ای‌ترین سطح ورزش رعایت این مسئله به وضوع و به راحتی قابل مشاهده و لمس است و کشورهای مختلف به میزانی که ورزش را جدی گرفته‌اند، درباره این موضوع حساس هستند و به شدت درباره رعایت و انجام آن حساس و دقیق هستند. رعایت حرمت کشور، تیم ملی، باشگاه، پیراهن ملی، مربی، بازیکن بزرگتر و باسابقه‌تر و... بالاخره تماشاگر و... از بایسته‌هایی است که در بالاترین سطح ورزش و در نزد حرفه‌ای‌ترین جوامع و رشته‌ها و ورزشکاران می‌بینیم و درباره آن اخبار و داستان‌های فراوان شنیده و می‌شنویم. متاسفانه مشاهده می‌شود این اصل بدیهی، عقلایی و توصیه شده توسط مصلحان الهی و کتب آسمانی و تجربه شده در کوران تجربه بشری و... خیلی وقت‌ها در ورزش ما رعایت نمی‌شود و تا آنجا که موضوع «بداخلاقی» که در انواع و اقسام اشکال مثل زیاده‌خواهی، خودخواهی، حرمت‌شکنی، بازیکن سالاری، تمسخر و تحقیر،... در ورزش ما متجلی می‌شود و تاسف و افسوس دوستداران واقعی ورزش را برمی‌انگیزد، از مشکلات و گرفتاری‌های ورزش اصلی ما به حساب می‌آید. در این باره و اینکه رعایت اخلاق و حفظ حرمت‌ها و... از اصول پیشرفت است و ورزش در عرصه فنی و قهرمانی هم در سایه اخلاق و حاکمیت فرهنگ اخلاقی میسر و امکان‌پذیر است بارها و بارها، دلسوزان و خیرخواهان ورزش تذکر داده و سخن گفته‌اند، اما متاسفانه مشاهده می‌شود، عملا موضوع اخلاق و رعایت اصول اخلاقی چندان جدی گرفته نشده و تقریبا روزی نیست که خبری از هنجارشکنی اخلاقی و عدم رعایت اصول و ارزش‌های مقبول و جهانی ورزش به گوش نرسد و... همین یکی، دو هفته پیش که ماجرای دو بازیکن جوان تیم‌های مطرح کشورمان، نقل محافل ورزشی شد و... هفته پیش خبر شرط و گروکشی یکی از وزنه‌برداران را با فدراسیون و تیم ملی و... شنیدیم، همین دو سه روز پیش بود که شنیدیم یکی از فرنگی‌کاران برای حضور در اردوی تیم ملی شرط تعیین کرده است، همین هفته پیش بود که شنیدیم در یکی از برنامه‌های تلویزیونی - همان تلویزیونی که قرار بود دانشگاه باشد و مروج فرهنگ و ارزش‌های الهی و اخلاقی و فرهنگی و جوانمردی و... - باز هم به روال مرسوم این برنامه بساط لودگی و مسخره‌بازی و... در یک کلمه «حرمت‌شکنی» پهن شده و... و باز چند روز پیش بود که شنیدیم یکی از بانوان دونده گفته است من خارج از اردوی تیم ملی و در کشوری خارجی برای «خودم» و طبق نظر «خودم» تمرین می‌کنم و...
اینها فقط مشتی از خروار بود که برای مثال آوردیم، وگرنه هنجارشکنی‌ها و دریدن حرمت‌ها و کوبیدن احترام و حریم‌ها و... قصه‌ای مفصل‌تر از این در ورزش ما دارد و باز تکرار و تاکید می‌کنیم که محال اندرمحال است که بدون اصلاح و ارتقاء وضعیت فرهنگی و اخلاقی، ورزش بتواند در ابعاد فنی و قهرمانی هم در مسیر پیشرفت و حرکت رو به جلو قرار بگیرد.
متاسفانه این سخن که عرض کردیم کاملا عقلایی و بدیهی است تاکنون کمتر گوش شنوایی در نزد مسئولان داشته است و به همین دلیل بسیاری از اصول اخلاقی و ارزش‌های فرهنگی در هیاهوی برد و باخت و حاکمیت تفکر «نتیجه‌گرایی» و «کمیت محوری» و... قربانی می‌شود و... همان‌طور که در به وجود آوردن این وضعیت ناخوشایند، بیش از هرکس «بزرگترها»ی تحمیل شده به ورزش مقصرند و بسیاری از عوامل دیگر بویژه ورزشکاران و جوانترها نقش «معلول» را بازی می‌کنند، در مقابله با آن و اصلاح آن نیز، باز هم «بزرگترها» و مسئولان و دستگاه‌‌های ذی‌ربط، بویژه رسانه‌ها تاثیرگذارترین و تعیین کننده‌ترین نقش را بازی می‌کنند. تا زمانی که اینها به خودشان نیایند و در روش و رفتار خود تجدیدنظر نکنند، نمی‌توانیم به بهبود وضع اخلاقی ورزش - و در نتیجه پیشرفت مورد انتظار ورزش - امیدوار باشیم.