عملکرد دولت سیزدهم و راه‌های گشوده شده 

به روی کشور نشان داد که با اتکا به توان داخلی و همکاری کشورهای دوست و مستقل و بدون برجام و FATF می‌توان مشکلات اقتصادی را رفع کرد اما وزیر اقتصاد فعلی، بر ناتوانی خود در حل مشکلات اقتصادی بدون رفع تحریم تأکید کرد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، عبدالناصر همتی، جمعه شب، مطلبی در فضای مجازی منتشر کرده که فارغ از نقدهای اساسی و کارشناسی به برخی دستورکارهای اقتصادی‌اش، دو مسئله را به‌عنوان «چاره اصلی» حل مشکلات اقتصادی عنوان کرده است که جای بحث دارد.

او در بخشی از این پیام در فضای مجازی تأکید کرده است؛ «باید بپذیریم چاره اصلی در انجام اصلاحات جدی اقتصادی تلاش براى کاهش تحریم‌ها است.» که حاوی دو پیام رسانه‌ای خطرناک است؛ یکی به مردم خودمان و دیگری به دشمن اصلی یعنی آمریکا.

 خاطره تلخ از همتی

اولین پیام خطرناکی که در توئیت وزیر اقتصاد جلب توجه می‌کند موضع صریح او در انجام اصلاحات جدی اقتصادی است. مردم ایران هنوز ماجرای اصلاحات اقتصادی سال 1398 و افزایش 100 درصدی و غیرمنتظره قیمت بنزین را فراموش نکرده‌اند. در آن دوران نیز تریبون‌های نزدیک به دولت کنار مسئولان وقت بحث اجتناب‌ناپذیر بودن اصلاحات اقتصادی را مطرح می‌کردند. 

حالا با این موضع‌گیری صریح همتی و تأکید بر این نکته که چاره‌ای جز اصلاحات جدی اقتصادی وجود ندارد آیا بایستی بار دیگر منتظر بازگشت تصمیمات غیرکارشناسی در حوزه‌هایی مثل تغییر قیمت سوخت، ارز یا دیگر موضوعات مرتبط با اقتصاد باشیم؟ لازم به ذکر است که همتی شهریورماه سال 98 در نامه‌ای رسمی به دولت خواستار افزایش قیمت بنزین به پنج‌هزار تومان شده بود.

 پالس عجیب به تحریم‌کنندگان!

پیام خطرناک دیگر وزیر اقتصاد به آمریکا است که رفع تحریم را به‌عنوان چاره اصلی کار مطرح می‌کند و غیرمستقیم که نه، مستقیم اولاً پیام ضعف را برای دشمن مخابره می‌کند که دست کشور در حل معضلات اقتصادی خالی است و چاره‌ای جز رفع تحریم وجود ندارد و ثانیاً، دشمن بداند که با اصرار بر تحریم‌ها دست روی خوب جایی گذاشته است و تا تحریم‌ها را برندارد، ایران نقطه قوت و برتری در مذاکرات رفع تحریم نخواهد داشت!

با این دست‌فرمان، اگر دستگاه دیپلماسی هم بخواهد برای رفع تحریم‌ها تلاش کند مسئولان اقتصادی همچون آقای همتی نه‌تنها پشتوانه و نقطه قوتی در حوزه اقتصادی برای پیشبرد مذاکرات روی میز ندارند؛ بلکه دست‌های خالی را از همین الان عیان کرده‌اند. این سخنان یادآور پالس حسن روحانی به دشمنان درباره خزانه کشور است.

 تغییر شرایط ایران و جهان

البته شرایط کشور و جهان در حال حاضر، با زمان دولت روحانی که همتی عضو آن بود بسیار تغییر کرده است. جهان در حال گذار به چندقطبی شدن است و برجام و FATF و از این قبیل به تاریخ پیوسته.

غرب در شرایط عدم تحریم هم تمایل آنچنانی به کار با ایران و کشورهای مستقل ندارد؛ مگر در شکل نواستعماری. از طرفی ایران، عضو بریکس و شانگهای است و 15 همسایه دارد و می‌تواند بدون رفع تحریم‌های غرب، مشکلات خود را ارزان‌تر رفع کند. 

البته سه مانع اصلی در برابر گسترش همکاری با کشورهای عضو این دو پیمان و رفع مشکلات اقتصادی؛ مسئولان غرب زده، تعارض منافع افراد بانفوذ و ویژه‌خوار(اژدهای هفت سر فساد) و اقتصاد دولتی- بروکراتیک است. 

گفتنی است، همتی با توجه به سوابق نه‌چندان موفق اقتصادی که در کارنامه خود دارد حتماً به وضعیت فعلی اقتصاد و چالش‌های آن آشنا بود و با علم به وضعیت فعلی مسئولیت وزارت اقتصاد را پذیرفته است، بنابراین مشروط کردن حل معضلات اقتصادی به موفقیت وزیران امور خارجه و ارتباطات چندان عقلایی به‌نظر نمی‌رسد.

لازم به ذکر است که آقای همتی چند نوبت هم رفع مشکلات اقتصادی را ابتدا به رفع فیلترینگ اینترنت منوط و مشروط کرده است!

عملکرد دولت سیزدهم و راه‌های گشوده شده به روی کشور نشان داد که با اتکا به توان داخلی و همکاری کشورهای دوست و مستقل و بدون برجام و FATF می‌توان مشکلات اقتصادی را رفع کرد اما وزیر اقتصاد فعلی، بر ناتوانی خود در حل مشکلات اقتصادی بدون رفع تحریم تأکید کرده است که هم رئیس دولت و هم نمایندگان مجلس، باید به آن توجه کنند.

یک اشتباه

در مجموع، وزیر اقتصاد با مشروط کردن حل معضلات اقتصادی به رفع تحریم‌ و فیلترینگ، نشان داد وزارت اقتصاد برای وی، جایگاه اشتباهی است و بهتر است این جایگاه مهم را به فردی که بتواند با فرض شرایط موجود مشکلات اقتصادی را حل کند، واگذار نماید.

بخصوص که وضعیت شاخص‌های مهم اقتصادی دوره مدیریت همتی در بانک مرکزی در دوره سه ساله 1397 الی 1400 هنوز پیش چشم مردم و ناظران است؛ از جمله رشد خیره‌کننده نقدینگی و جهش بی‌سابقه نرخ ارز.  

او سه سال پیش و چند ماه مانده به پایان دولت روحانی در یکی از جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام داشته و گفته بود؛ «در صورت عدم‌تصویب لوایح مرتبط با FATF نرخ دلار طی چند ماه از 80 هزار تومان فراتر خواهد رفت.» که این پیش‌بینی پس از گذشت سه سال هنوز هم محقق نشده است و نشان می‌دهد ایشان علاوه‌بر ضعف در مدیریت اقتصادی، در پیش‌بینی اوضاع اقتصادی هم چندان فرد موفقی نیست. البته دستور به افزایش قیمت دلار نیمایی، احتمالاً برای نیل به همان پیش‌بینی محقق نشده است!