تخلیه حباب انتظارات تورمی در سال جدید
رئیس کل بانک مرکزی در دیدار اخیر خود با اعضای اتاق بازرگانی، آخرین وضعیت شاخص‌های پولی مؤثر بر تورم را اعلام کرد که نشان می‌دهد انتظارات تورمی جامعه به باثبات‌ترین وضعیت از ابتدای ۹۷ تاکنون رسیده و به پیش از تحریم‌ها بازگشته است.
به گزارش ایرنا، محمدرضا فرزین در نشست اخیر خود با اعضای اتاق بازرگانی، ضمن تشریح سیاست‌های بانک مرکزی برای بازگرداندن ثبات به اقتصاد کشور، آخرین وضعیت شاخص‌های پولی مؤثر بر تورم را هم بازگو کرد.
رئیس شورای پول و اعتبار گفت: رشد پول (بخش سیال نقدینگی) نیز از 65 و دو دهم درصد در پایان سال ۱۴۰۱ به 17 و پنج دهم درصد در پایان اسفندماه سال گذشته رسید. این شاخص مهم البته در پایان فروردین ماه ۱۴۰۳ نیز به 15 و هفت دهم درصد کاهش یافت.
بنابراین با کنترل شاخص‌های پولی اثرگذار بر تورم انتظار می‌رود شاخص نرخ تورم نیز در ماه‌های آتی ارقام پایین‌تری را ثبت نماید.
کاهش شاخص «رشد حجم پول» به 15 و هفت دهم درصد، نشان‌دهنده افت انتظارات تورمی جامعه و اطمینان خاطر بیشتر مردم نسبت به ثبات قیمت‌ها در ماه‌های آتی است.
شاخص رشد حجم پول، یکی از معیارهای سنجش انتظارات تورمی در جامعه به شمار می‌رود.
در شرایطی که جامعه انتظار افزایش تورم را داشته باشد، افراد با هجوم به بازار دارایی‌ها و خرید کالاهای سرمایه‌ای نظیر طلا، ارز و...، تلاش می‌کنند سرمایه‌های خود را از تورم حفظ کنند. این اقدام با تبدیل شبه‌پول به پول، باعث افزایش سریع حجم پول می‌شود.
بر همین اساس، کاهش نرخ رشد حجم پول، به معنای فروکش کردن انتظارات تورمی و حاکم شدن چشم‌انداز مثبت از روند نزولی تورم در ماه‌های پیش‌رو است.
بررسی پیشینه شاخص‌های پولی نشان می‌دهد آخرین بار سال ۹۶ بود که شاخص رشد حجم پول در ارقام کمتر از ۱۶ درصد نوسان داشت.
پس از آن به دلیل رها شدن فنر ارز در نتیجه سال‌ها ارزپاشی و سرکوب مصنوعی نرخ ارز و سپس بازگشت تحریم‌ها در اردیبهشت سال ۹۷، انتظارات تورمی در جامعه شعله‌ور شد و شاخص رشد حجم پول افزایش یافت.
روند صعودی شاخص رشد حجم پول به حدی بود که این شاخص در مهر ۹۹ به 88 و شش دهم درصد هم رسید؛ رکوردی که پس از آن هرگز تکرار نشد.
زمستان ۱۴۰۱ و زمانی که فرزین به عنوان رئیس کل بانک مرکزی جانشین صالح‌آبادی شد، بسته سیاستی تثبیت اقتصادی را اجرا کرد که هدف آن، بازگرداندن ثبات به اقتصاد کشور و پیش‌بینی پذیر کردن شاخص‌ها بود.
محدود کردن نوسانات بازار ارز و بهبود ثبات در این بازار و خنثی شدن معدود نوسانات رخ داده در یک سال و نیم اخیر با ورود بانک مرکزی، باعث بازیابی اعتماد مردم به سیاستگذار پولی و ارتقای اعتماد جامعه به توانمندی بانک مرکزی در مهار نوسانات اقتصادی شده است.
همچنین به گزارش «نود اقتصادی»، براساس داده‌های بانک مرکزی ایران، سرعت رشد حجم پول (بخش سیال نقدینگی) در حالی در پایان اسفند ۱۴۰۲ نسبت به پایان اسفند سال ۱۴۰۱ به 17 و نیم درصد رسیده که بین دی‌ماه ۱۴۰۱ تا اردیبهشت ۱۴۰۲ در محدوده ۷۰ درصد قرار گرفته و در شهریور ۱۳۹۹ نیز حتی رقم ۸۹ درصد را به ثبت رسانده بود.
براساس داده‌های بانک مرکزی، رقم فعلی رشد نقطه‌ای پول در کمترین مقدار خود از اردیبهشت ۱۳۹۷ تاکنون یعنی در حداقل میزان در ۷۵ ماه اخیر قرار دارد.
قابل ذکر است سرعت گردش پول از مهم‌ترین متغیر‌هایی است که رفتار عاملان اقتصادی در قبال تقاضای پول و به‌دنبال آن، تورم انتظاری را شکل می‌دهد.