«آقازاده» شهیدی که رهبر انقلاب خواستار تعویض سنگ قبرش شدند
رهبر انقلاب به حرم حضرت عبدالعظیم حسنی مشرف شدند و بعد از زیارت آن حضرت، بر سر مزار آیتالله محمد آقازاده حاضر شدند. ایشان توصیه کرده بودند که لفظ شهید به سنگ مزار آیتالله محمد آقازاده اضافه شود.
آیتالله محمد آقازاده، فرزند آخوند خراسانی، از فقهای بزرگ شیعی است. آخوند خراسانی نویسنده کتاب بزرگ «کفایه الاصول» است. این کتاب از منابع اصلی اصول فقه در حوزههای علمیه شناخته میشود و اهمیت این کتاب بهقدری است که آخوند خراسانی را با عنوان «صاحب الکفایه» میشناسند. آخوند خراسانی از شاگردان میرزای شیرازی بود و بعد از فوت او، مرجعیت شیعه بر عهده آخوند قرار گرفت. مراجع بزرگی همچون آیات عظام «سید حسین طباطبایی بروجردی» و «میرزای نائینی» از شاگردان آخوند بودند.
آخوند خراسانی از علمای مهم و اثرگذار در جریان مشروطیت ایران و مقابله با حکومت استبدادی و پادشاهی شناخته میشود. او در پیامی نسبت به مقاومت شاه قاجار برابر شکلگیری مجلس مشروطه اعلام کرد: «اقدام كردن به ایستادگی در برابر مجلس قانونگذاری مذكور به منزله اقدام به ایستادگی در برابر احكام دین حنیف اسلام است. پس بر مسلمانان واجب است كه در برابر هر نوع حركتی علیه آن مجلس ایستادگی كنند.»
فرزند آخوند، آیتالله محمد آقازاده خراسانی، به دلیل مقام بالای علمی، به آقازاده معروف شد. او همچون پدرش از فقهای بزرگ شیعی بود و از مشروطه حمایت میکرد. آیتالله آقازاده در زمان حضور در مشهد، بهنوعی ریاست حوزه علمیه خراسان را برعهده داشت و از علمایی بود که در قیام مسجد گوهرشاد حضور داشت.
در پی قیام گوهرشاد و مقابله با رژیم پهلوی، آیتالله آقازاده به یزد تبعید و بعد به تهران منتقل و به اعدام محکوم شد؛ اما به دلیل فشار علما، حکم اعدام او لغو گردید.
امام خمینی درباره شهادت آقازاده گفته است: «علما را از بین میبردند، اسیر میکردند، تبعید میکردند، حبس میکردند، میکشتند. عدهای از روحانیون بزرگ را کشتند در زمان رضاخان. از شهرهای خودشان بیرونشان کردند، بردند یک جای دوردستی آنجا نگهشان داشتند. علمای مشهد را همه را اسیر کردند، آوردند تهران. یکی از بزرگترین علمای آنجا را در همین تهران
ـ من خودم این را دیدم ـ که توی یک خیابانی که اجازه داشت تا اینجا بیاید از خانهاش بیرون، با شبکلاه نشسته بود و مردم میآمدند، میرفتند، خیلیها نمیشناختند، بعضیها هم میشناختند، جرأت نمیکردند سلام بکنند به او و همین را که از علمای درجه یک مشهد بود؛ مرحوم «آقازاده بزرگ» بود، با پاسبان توی خیابان میبردندش برای محاکمه. آخرش هم کشتند او [را].»
بنابر برخی نقلها، محمد آقازاده یکی از اساتید آیتالله سیدجواد حسینی خامنهای، پدر رهبر انقلاب بود.