ضرورت بهرهگیری از اسباب مادی و معنوی
انسان در دنیا باید از اسباب مادی و معنوی برای کارهایش استفاده کند. البته اکثریت مردم تنها با اسباب مادی آشنا هستند ولی قرآن تلاش دارد تا مردم را افزون بر اسباب مادی با اسباب معنوی نیز آشنا کند و بگوید اینکه گفته شده است: ابی الله ان تجری الامور الا باسبابها؛ (الکافي ج۱ ص۱۸۳) خداوند ابا میورزد که امور جز از راه اسبابش جریان یابد، به معنای آن نیست که تنها به اسباب مادی اکتفا کنید، بلکه میتوانید از اسباب معنوی هم یاری بجویید. به عنوان نمونه خداوند میفرماید از اسباب مادی شفا و درمان دردها، عسل است، چنانکه میفرماید: (به زنبور عسل چنین وحی کردیم که) از تمام ثمرات (و شیره گلها) بخور و راههایی را که پروردگارت برای تو تعیین کرده است، براحتی بپیما! از درون شکم آنها، نوشیدنی با رنگهای مختلف خارج میشود که در آن، شفا برای مردم است؛ بهیقین در این امر، نشانه روشنی است برای جمعیّتی که میاندیشند. (نحل، آیه 69)اما این طور نیست که اکتفا به این سبب مادی شود، بلکه میتوان از اسباب معنوی چون قرآن نیز برای شفای دردهای جسمی و روحی و مادی و معنوی استفاده کرد؛ زیرا خداوند در آیات 57 سوره یونس و 44 سوره فصلت قرآن را شفاء دانسته و در آیه 82 سوره اسراء میفرماید: و ما آنچه را براى مؤمنان مايه درمان و رحمت است از قرآن نازل مىكنيم، ولى ستمگران را جز زيان نمىافزايد.
از نظر قرآن، بسیاری از امور چون نماز، روزه، زکات، انفاق، تقوا، ایمان، دعا، صدقه و مانند آنها از اسباب امور است و مثلا برای افزایش برکات و روزی میتوان از تقوا و ایمان استفاده کرد.(اعراف، آیه 96)
همچنانکه کارهایی چون صله ارحام و نیکی به پدرومادر سبب افزایش روزی و طول عمر انسان میشود.