كربلا نمايشگاه معنویت و معرفت
(گلایه شهید مطهری از برخی اهل منبر (و مداحان و روضه‌خوانان) در تبیین واقعه کربلا)
در زمان ما معمول است كه كشورها نمايشگاه صنايع درست مىكنند و گاهى نمايشگاه جهانى از همه كشورهاى دنيا درست مىكنند.
منظور از اين نمايشگاه‌ها نشان دادن محصولات فكرى و عملى بشر است.در آنجا انسان عظمت فكر و فعاليت و مقدار هنرنمايى بشر را مىفهمد. در آنجا همه‌چيز را مىآورند، از سوزن تا نمونه كارخانههاى عظيم.
صحنه كربلا را مىتوان تشبيه كرد به يك نمايشگاه، ولى نه نمايشگاه علم و صنعت بلكه نمايشگاه معنويت و معرفت.
در اين نمايشگاه، انسان مىتواند به عظمت قدرت اخلاقى و روحى و معنوى بشر پى ببرد و بفهمد تا چه اندازه بشر با گذشت و فداكار و آزادمرد و خداپرست و حق‌خواه و حقپرست مىشود؛ معانى صبر و رضا و تسليم و شجاعت و مروّت و كرم و بزرگوارى تا چه اندازه قدرت ظهور و بروز دارد!
معمولًا اهل منبر وقتى كه مىخواهند قضيه كربلا را بزرگ كنند جنبه فاجعه بودن و ظلم و ستمها را بزرگ مىكنند، در جست‌وجوى پيدا كردن و حتى جعل كردن فاجعههايى هستند؛ با بيان‌هاى مختلف و تشبيهات و مجسم ساختنها جنبه فاجعه بودن را تقويت مىكنند و حال آنكه ما بايد از خود بپرسيم: بزرگى حادثه كربلا از چه نظر است؟ آيا از نظر فجيع
بودن است؟
قطعاً اين فاجعه، فاجعه كمنظيرى است چنان كه ابوريحان بيرونى در الآثار الباقيهًْ به نقل نفس‌المهموم گفته و همچنين ديگران، ولى فاجعه عظيم و شايد عظيم‌تر از اين در دنيا زياد بوده. خود فاجعه مدينه كمتر از فاجعه كربلا نبوده.
عظمت مطلب از لحاظ سيدالشهداء و ياران آن حضرت است، نه از لحاظ ابن‌زياد و ابن‌سعد و اتباع و اشياع آنها؛
عظمتِ سعادت است نه عظمتِ شقاوت
كربلا بيش از آن اندازه كه نمايشگاه شقاوت و بدى و ظهور پليدى بشر باشد، نمايشگاه روحانيت و معنويت و اخلاق عالى و انسانيت است ولى اهل منبر كمتر به آن جنبه توجه دارند؛ و به عبارت ديگر در اين قضيه از آن جنبه بايد نگاه كرد كه أباعبدالله و أباالفضل و زينب قهرمان داستانند نه از آن جهت كه شمر و سنان قهرمان داستانند.
*مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى
(حماسه حسينى(1 و 2))، ج17، ص: 465-464
با تلخیص و ویرایش جزئی