در حالی‌که معاون حقوقی وزیر اقتصاد پیش‌بینی کرد بعد از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی یارانه ۴۳۰ هزار تومانی به خانوارها پرداخت شود، یک کارشناس اقتصادی نسبت به تبعات تورم این اقدام برای کالاهای اساسی هشدار داد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، هادی قوامی؛ معاون حقوقی وزیر اقتصاد در رابطه با سیاست حمایتی جایگزین حذف ارز 4200 تومانی گفت: با توجه به عدم نظارت درست و ایجاد رانت‌هایی که ارز 4200 تومانی به وجود آورده امکان ادامه راه با این وضعیت نیست. اما بنای ما حذف ارز4200 تومانی هم نیست، یعنی ما این ارز را باید با سیاست‌های حمایتی دیگری جایگزین
کنیم.
وی افزود: ما ارز 4200 را حذف می‌کنیم به این معنا که، ما‌به التفاوتی که حذف این ارز در قیمت کالاهای اساسی وارد می‌کند که طبق برآوردهای ما چیزی در حدود 430 هزار تومان می‌شود را به صورت ریالی در قالب‌های مختلف مثل کارت اعتباری در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌دهیم. معاون پارلمانی وزیر اقتصاد تاکید کرد: وضع موجود وضع ناکارآمدی است و حمایت درستی از هفت دهک پایین جامعه نمی‌شود. این شیوه تخصیص ارز 4200 تومانی به کالاهای اساسی باید تغییر یافته و بصورت کارت اعتباری به مصرف‌کننده نهایی انتقال پیدا کند.
گفتنی است، امسال هشت میلیارد دلار برای دارو و نهاده‌های دامی ارز 4200 تومانی در بودجه اختصاص داده شده است که درشش ماهه اول مصرف شده، در حالیکه تا پایان سال 17 میلیارد دلار دیگر نیاز داریم. کل درآمد فروش نفت ما در شش ماهه اول سال 1400به میزان 20 میلیارد دلار است ما اگر همه این درآمد را نیز برای تامین ارز4200 اختصاص بدهیم، باز کم است و درآمدی برای دولت برای تامین بودجه دولت نمی‌ماند.
در همین زمینه یک پژوهشگر اقتصادی در موافقت با حذف ارز 4200 گفت: تخصیص ارز دولتی در بعضی کالاها مثل مرغ در ابتدا توانست جلوی رشد قیمت را بگیرد اما در ادامه، قیمت به دلایل مختلف رشد کرد و مرغ هشت هزار تومانی امروز به قیمت 31 هزار تومان رسیده است.
عبداللهی ادامه داد: با توجه به اینکه متوسط جهانی قیمت مرغ حدود یک دلار و 80 سنت است که با دلار نیمایی حدود 23-24 هزار تومان چیزی حدود 43 هزار تومان در می‌آید. در صورت حذف ارز 4200 تومانی طبق برآورد‌های وزارت جهاد و کشاورزی و سازمان حمایت با یکسری تعدیلات، انتظار قیمت مرغ بالای 48 هزار تومان را نداریم. اگر ارز 4200 تومانی حذف نشود و به همین رویه ادامه بدهیم، پایه پولی که این ارز از محل کسری منابعش به اقتصاد تزریق می‌کند، سال بعد همین موقع ما در مورد مرغ 46 هزار تومانی باوجود ارزحمایتی صحبت می‌کنیم.
انتظارات تورمی شدید
از سوی دیگر، یک کارشناس اقتصادی در مخالفت با حذف ارز 4200 تومانی گفت: ارز ۴۲۰۰ ناقص متولد شد و در حذف آن باید همه جوانب را سنجید. حذف ارز ۴۲۰۰ از کالاهای اساسی به هسته سخت خود رسیده است و دولت تا پیش از مهار بانک‌های خصوصی و مهار تورم از گران کردن ارز کالای اساسی بپرهیزد.
ارسلان ظاهری افزود: آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد تورم 12ماهه منتهی به شهریور 1400 به رقم نزدیک به 60 درصد و تورم خوراکیها و آشامیدنیها به بیش از 73 درصد رسیده است که این افزایش در نوع خود در تاریخ اقتصاد ایران کم‌نظیر است، نتیجه چنین شرایط بغرنجی کوچک شدن سفره مردم و مضیقه معیشتی طبقات متوسط و محروم جامعه
است.
این کارشناس اقتصادی با یادآوری این نکته که شکر در بهمن ماه 1398 از فهرست اقلام مشمول ارز 4200 خارج شد، افزود: بررسیها نشان می‌دهد قیمت هر کیلوگرم این کالا از بهمن 1398 تاکنون از شش هزار به 18 هزار تومان افزایش یافته و این رشد قیمت 200 درصدی درحالی بوده که تورم نقطه‌ای شاخص کل بهای کالاها و خدمات در این 21 ماه حدود 92 درصد بوده است.
ظاهری با‌ اشاره به پیش‌بینی قیمت مرغ پس از حذف ارز 4200 تومانی نهاده‌های دامی گفت: محاسبات نشان می‌دهد اگر دولت ارز نهاده‌های دامی را از 4200 به 27 هزار تومان افزایش دهد، هر کیلوگرم مرغ با قیمت بیش از 72 هزار تومان به دست مصرف‌کننده خواهد رسید، آن هم با فرض اینکه ارز بازار آزاد افزایش نیابد و انتظارات تورمی دامن زده نشود که این فرض تقریباً غیرممکن است.
از سوی دیگر محسن زنگنه از اعضای کمیسون برنامه و بودجه مجلس درخصوص دیگر راه جایگزین حذف ارز حمایتی، تصریح کرد: باید بپذیریم که حذف ارز4200 تومانی تاثیرات تورمی خود را دارد و اگر حذف ارز حمایتی بدون جایگزین باشد تورم انتظاری را نیز بالا می‌برد. بالا رفتن انتظارات تورمی یعنی بالا رفتن قیمت‌ها در تمام حوزه‌ها مانند حمل‌ونقل. اما می‌دانیم سیاست ارز 4200 نیز نتوانسته تاثیرمثبتی را سر سفره مردم بگذارد.
وی افزود: سه راه بیشتر جلوی پای ما نیست. یکی همین وضعیت است، دوم؛ دادن کارت اعتباری با حذف ارز حمایتی و سوم؛ بردن یارانه در جایی بین زنجیره تولید بعد از حذف ارز حمایتی. بنابراین پیشنهاد ما این است که  به جای دادن ارز 4200 به وارد‌کننده، یارانه‌ای که بابت حذف ارز 4200 می‌دهیم را به انتهای زنجیره تولید بدهیم.
تاثیر منفی ارز 4200 تومانی
همچنین یک عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس درباره تبعات عرضه دلار دولتی گفت: در طول دوره مورد بررسی، قیمت بسیاری از کالاهای اساسی بیش از شاخص قیمت مصرف‌کننده رشد داشته است، در حالیکه برخی از این کالاها در تمامی این مدت و با بخشی از آن مشمول دریافت ارز ترجیحی بوده‌اند.
حامد نجفی علمدارلو افزود: برای نمونه قیمت مرغ ماشینی با وجود تخصیص ارز 4200 برای تامین نهاده‌های آن به میزان 242 درصد رشد کرده، در صورتی که رشد قیمت برنج ایرانی 165 درصد بوده است. بنابراین تخصیص نرخ ارز ترجیحی به کالاهای اساسی، نه تنها منجر به کنترل قیمت این محصولات نشد، حتی در مورد بسیاری از کالاها، میزان افزایش قیمت آنها بیش از شاخص مصرف‌کننده و حتی نرخ ارز در بازار آزاد بوده است. لازم به ذکر است، منابع قابل توجه ارز که به منظور تامین نامطمئن نرخ 4200 تخصیص یافته بود، می‌توانست در جهت کنترل آن در بازار آزاد به کار گرفته شود.