فرسودگی شبکه آبرسانی و نبود خط لوله‌کشی آب در برخی از روستاها و مشکل قطعی و اُفت فشار آب در بسیاری از روستاهای استان خوزستان مسئله تازه‌ای نیست و در سال‌های اخیر به ویژه با افزایش جمعیت روستاها بر ابعاد مختلف آن افزوده شده و تنش آبی را در مناطق مختلف رقم زده است. پس از گذشت سیل فروردین سال 98 و وقوع خسارت‌ها و خرابی‌های فراوان در استان بسیاری از مردم تصور داشتند پس از این سیل و خسارت‌هایی که برجای گذاشت حداقل مشکل آب آشامیدنی در خوزستان حل شود اما به اذعان برخی از مسئولان تنش آبی در نقاط مختلف روستایی با افزایش گرمای شدید که تا بالای ۵۰ درجه نیز رسیده است همچنان وجود دارد. یکی از عوامل عمده‌ای که توسط مسئولان در بحث بازسازی، اصلاح و حتی راه‌اندازی خط جدید شبکه آبرسانی در حوزه روستایی و حتی شهری مطرح می‌شود عدم تخصیص اعتبارات مورد نیاز برای پروژه‌های آبرسانی در مناطق مختلف استان است.
برخی از کارشناسان حوزه عمران شهری معتقد هستند: بخش بزرگی از معضلات مربوط به تنش‌های آبی استان سوءمدیریتی است و مسئله اعتبارات در اولویت‌های بعدی قرار دارد.
گاهاً اعتبار مورد نیاز به طرح‌های آبرسانی تخصیص داده می‌شود اما این اعتبارات یا در طرح‌هایی غیر از طرح‌های آبرسانی هزینه شده و یا کار به پیمانکارانی سپرده می‌شود که تخصص و رزومه‌ای در این زمینه نداشته‌اند به همین دلیل نتوانسته‌اند پایداری طرح آبرسانی را تضمین کنند. به طوری که ترک تشریفات پروژه‌های عمرانی به خصوص در بخش آب و فاضلاب چندین بار انجام شده و این امر سبب شده تا در قالب فرآیندهای رایج(مناقصات) برای بخش زیادی از پیمانکاران واقعی امکان رقابت وجود نداشته باشد.
250 طرح آبرسانی معطل اعتبارات است
بررسی وضعیت آب در روستاهای بخش غیزانیه(شرق اهواز)، بخش اسماعیلیه(‌غرب اهواز)، روستاهای شلمچه، غرب کارون و حفار شرقی در شهرستان خرمشهر، روستاهای دهستان‌های منیوحی و نصار از توابع اروند کنار، روستاهای بخش مرکزی(نهردلی، نهرسلوان، بیت عزیز، نهر مطیف) و بخش خنافره در شادگان و... از جمله روستاهای با تنش آبی استان است که طرح‌های آبرسانی‌آن‌ها یا معطل اعتبارات است یا اعتبارات لازم به آن‌ها اختصاص داده شده اما یا پیمانکار طرح را نصفه نیمه رها کرده و یا شرکت آبفا اعتبارات را در طرح‌های دیگری به کار گرفته است. بر اساس گزارش شرکت آبفا به استانداری خوزستان بالغ بر 250 طرح آبرسانی در حوزه شهری و روستایی معطل اعتبارات است که برای اتمام آن‌ها به 12 هزار میلیارد ریال نیاز است.
محمد‌رضا کرمی‌نژاد مدیرعامل شرکت آبفا خوزستان در این رابطه اظهار کرد: برای این کار دو طرح تعریف شده است که یک طرح ضربتی است و در اجرای آن (شامل، اعتبارات ضربتی، اعتبارات تنش‌آبی، اعتبارات محرومیت‌زدایی و... است) مشکلی نداریم و به صورت مستمر اعتبارات مورد نیاز آن را دریافت کرده‌ایم.
پایداری آب روستایی نیاز به 5 هزار میلیارد تومان دارد
وی با بیان اینکه برای پایدار کردن آب روستایی طرحی داریم که به پنج هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد، افزود: اکنون قرار است مبلغ2 میلیارد یورو معادل 51 هزار میلیارد تومان به استان داده شود که از این مقدار حدود 30 میلیارد تومان را از سازمان برنامه بودجه کشور درخواست کردیم.
مدیرعامل شرکت آبفا خوزستان با تاکید بر اینکه این اعتبار ویژه استان خوزستان است، گفت: با این اعتبار مشکل آب را تا سال 1430 در کلیه شهرها و روستاهای استان همچنین شهرهایی که مشکل شبکه فاضلاب دارند حل می‌کنیم.
وی بیان کرد: از مجموع 800 روستای استان که مشکل تنش آبی وجود دارد مشکل عمده آن‌ها حل شده است و اغلب به دلیل پایین رفتن سطح آب رودخانه‌ها و آب‌ چاه‌ها دچار مشکل کم‌آبی شده‌اند.
کرمی‌نژاد با بیان اینکه به صورت روزانه به وضعیت و مشکلات روستاهایی که دچار کم آبی شده‌اند رسیدگی می‌شود، عنوان کرد: در روستای منصوریه و کل روستاهای شادگان، روستاهای حمیدیه، روستاهای بخش اسماعیلیه و... با توجه به برنامه‌ریزی روزانه چنانچه مشکل پمپ یا تانکر آبرسانی داشته باشند همان روز آن را حل می‌کنیم. وی افزود: یک خط آبرسانی روستایی از سوسنگرد تا حمیدیه احداث شده بود که از پنج تا شش قسمت شکستگی داشت که پس از رفع آن مشکل آب کلیه روستاهای مسیر حل شد. کرمی‌نژاد با اشاره به مشکل آب در برخی روستاهای بخش غیزانیه، بیان کرد: با نصب چهار پمپ افت فشار در این روستاها حل شد که با نصب این پمپ‌ها از چهار، پنج ساعت آب در شبانه روز به 24 ساعت رسید. وی با بیان اینکه در حال حاضر حدود 78 تانکر کار آبرسانی به روستاها را انجام می‌دهند، افزود: امسال علاوه بر تامین آب شرب روستاها تامین آب دام نیز به ما سپرده شده است که به واسطه تانکر تامین می‌شود. کرمی‌نژاد با تاکید بر اینکه هیچ روستایی در استان فاقد لوله‌کشی آب نیست و مشکل ما در روستاها به دلیل اُفت فشار است، بیان کرد: روستاهای مسیر الهایی قبلاً در طول شبانه روز چهار تا پنج ساعت آب دریافت می‌کردند. وی عنوان کرد: در مسیر الهایی یک مجتمع روستایی وجود دارد به نام قلعه سحر که حدود 40 روستا را آبرسانی می‌کند که اکنون در حال تکمیل تاسیسات آن هستیم که با به مدار آمدن آن مشکل آب 40 روستا حل می‌شود.
660 روستا فاقد لوله‌کشی آب هستند
در فروردین امسال استاندار خوزستان اعلام کرد: از حدود چهار هزار روستای خوزستان هنوز 660 روستا لوله‌کشی آب شرب ندارند.
کرمی‌نژاد در خصوص روستاهای مشکل آب در روستاهای جفیر یک و دو، گفت: یک پروژه آبرسانی به طول 13 کیلومتر خط لوله در این روستاها داریم که 4.5 تا پنج کیلومتر انجام شده و 9کیلومتر آن باقی مانده است که قرار بود شرکت نفت لوله‌های آن را به ما بدهد که هنوز نداده است. وی در رابطه با مشکل آبرسانی در روستاهای شلمچه، بیان کرد: در حال کشیدن یک خط لوله‌ای از خرمشهر تا شلمچه هستیم ضمن اینکه لوله‌های مورد نیاز این خط نیز آماده است.
کرمی‌نژاد با بیان اینکه بخشی از آبرسانی به روستاهای بخش صیدون با تانکر آبرسانی می‌شود، افزود: پیمانکار پروژه آبرسانی روستاهای بخش صیدون فعال است که اتمام پروژه مشکل آب در ده تا دوازده روستا حل خواهد شد. وی با اشاره به آبرسانی روستاها با 78 تانکر سیار، گفت: این به آن معنا نیست که این روستا فاقد آب شرب هستند بلکه آبرسانی سیار به این روستاها به دلیل شکسته شدن لوله یا سوختن پمپ انجام می‌شود.
برطرف شدن تنش‌آبی 202 روستا به فاصله دو ماه
قاسم سلیمانی استاندار خوزستان در 12 اردیبهشت امسال با بیان این‌که 703 روستا در استان آب شرب لازم ندارند، اظهار کرد: در هیچ جایی در خوزستان آب شرب سالم نداریم و در کل استان هیچ جایی در شرایط پر‌آبی و کم‌آبی، آب سالم وجود ندارد.
اما به فاصله دو روز از اظهارات استاندار خوزستان افشین محمدی معاون بهره‌برداری و توسعه آب شرکت آب و فاضلاب خوزستان از برطرف شدن تنش آبی در 202 روستا از 703 روستا در استان خبر داد.
اظهارات مسئولان آبفا در حالی است که در صورت اجرای کامل پروژه‌های آبرسانی در روستاهای غیزانیه، آبادان و خرمشهر و دیگر مناطق، بالغ بر 200 روستای استان خوزستان با جمعیت حدود 100 هزار نفر همچنان به دلایل مختلف با تنش آبی دست و پنجه نرم می‌کنند.
با فقدان لوله‌کشی در 660 روستای خوزستان همچنین اختصاص اعتبارات کلان از صندوق توسعه ملی و ویژه استان خوزستان نشان می‌دهد آبرسانی سیار به روستا موقتی و بر حسب مشکلات روزانه نیست از طرفی با توجه به کمبود تعداد تانکرهای سیار برخی روستاها ممکن است هر هفته یکبار به آب مورد نیاز دست پیدا کنند. حالا شرایط به نحوی است که روستاها با هرگونه مشکلی از قبیل فرسودگی شبکه انتقال آب، نبود پمپ جهت جبران اُفت فشار، نبود لوله‌کشی در روستاها و... مواجه باشند این تنها راه‌حل دم دستی مسئولان ارسال آب مورد نیاز اهالی به واسطه تانکرهای سیار آبرسانی است.
از چهار هزار و 15 روستای استان حدود دو هزار و 741 روستا تحت پوشش آبفا روستایی قرار دارند و باقی روستاها، یا روستاهای خودگران هستند و یا امور عشایر وظیفه آبرسانی به آن‌ها را به عهده دارد.