اختلالات پیش آمده در تعداد و شکل سلول‌های خونی باعث ابتلا به بیماری‌های خونی می‌شود؛ عوارضی که هر یک با علائمی خاص ظاهر شده و فرد را درگیر خود می‌کند، در این بین بیماری کم‌خونی یکی از عمومی‌ترین ناراحتی‌های خونی است که با کاهش تعداد گلبول‌های قرمز یا مقدار هموگلوبین خون آشکار می‌شود.
در انواع کم‌خونی، بافت‌های بدن به ویژه ماهیچه‌ها و مغز به خاطر کمبود اکسیژن آسیب می‌بینند؛ کم‌خونی ممکن است ناشی از کمبود آهن در جیره غذایی باشد، در این حالت اگرچه گلبول‌های قرمز خون به تعداد کافی وجود دارند، اما مقدار هموگلوبین آنها کم است، این نوع کم‌خونی در کودکان بیشتر از بزرگسالان مشاهده می‌شود.
به گفته علی ارغوانی متخصص داخلی، کم‎خونی اختلال خونی شایعی است که در آن گلبول‌های قرمز یا هموگلوبین به میزان کافی در خون وجود ندارد. هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز خون باعث می‌شود اکسیژن به گلبول قرمز متصل شده و توسط مویرگ‌ها به بافت‌های مختلف بدن برسد، از آنجایی که سلول‌های بدن انسان برای زنده ماندن به اکسیژن وابسته‌ هستند، کمبود آن باعث هیپوکسی شده و گستره وسیعی از مشکلات را به‌ همراه خواهد داشت.
با مشاهده علائم کم خونی باید به فکر جبران آن افتاد و درمان را آغاز کرد؛ زود خسته شدن، ضعف، رنگ‌پریدگی پوست، ضربان نامنظم یا تند قلب، کوتاهی نفس، درد قفسه سینه، احساس سبکی در سر یا سرگیجه خفیف، مشکلات شناختی، بی‎حسی، کرختی یا سردی انتهای اندام‌ها و سردرد همگی از علائم بروز کم‌خونی هستند.
دکتر ارغوانی با بیان اینکه کم‎خونی ناشی از دفع خون است، افزود: با خارج شدن بیش از اندازه خون از بدن فرد، کم‎خونی آشکار می‌شود، در این حالت بدن پس از یک خونریزی شدید دچار کم‎خونی خواهد شد. یکی دیگر از علت‌های کم‏خونی، آپلاستیک است که به ‌معنی فقدان عملکرد طبیعی مغز استخوان است که در این حالت گلبول قرمز یا گاه حتی سایر سلول‌های خونی را تولید نمی‌کند.
وی با‌اشاره به اینکه یکی از علت‌های بروز کم‎خونی مگالوپلاستیک است، افزود: این نوع کم‎خونی ناشی از فقدان ویتامین B۱۲، اسید فولیک و فاکتور داخلی مخاط معده است. کم‎خونی همولیتیک نوع دیگری از کم‎‌خونی است که خون در آن لیز شده و پررنگ شدن گلبول‌های قرمز و داسی شکل شدن گلبول‌های قرمز اتفاق می‌افتد. در این حالت گلبول‌ها معمولاً به‌هم چسبیده، مسیر رگ‌ها را بسته و از رسیدن اکسیژن به بافت‌ها جلوگیری می‌کنند.
راه‌های پیشگیری از بروز کم‎خونی
وی با تاکید بر اینکه با مصرف برخی مواد می‌توان از بروز کم‏خونی جلوگیری کرد، ادامه داد: افزایش مصرف منابع غذایی آهن‎دار نظیر جگر، قلوه، گوشت قرمز، ماهی، زرده تخم‎‏مرغ، سبزی‌هایی دارای برگ سبز تیره مثل جعفری و اسفناج، حبوبات مثل عدس و لوبیا و دانه‌های روغنی و خشکبار مثل برگه زردآلو از بروز کم‏‎خونی جلوگیری می‌کند.
این متخصص داخلی بیان کرد: مصرف منابع حاوی ویتامین C نظیر انواع مرکبات، لیموترش، گوجه‎فرنگی، انبه، گلابی، طالبی، گل کلم، ریواس، سیب، خربزه و فلفل سبز در هر وعده غذایی برای جذب بیشتر آهن، استفاده از نان‌هایی که از خمیر ور آمده تهیه شده‌اند، رعایت بهداشت فردی نیز به جبران کم‏خونی کمک خواهد کرد.
سرطان خطرناکی به نام میلوما
فرزانه آقامحمدی متخصص آنکولوژی به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: میلوما سرطان سلول‌های پلاسمای خون است، سلول‌های پلاسما، سلول‌های سفیدی هستند که آنتی بادی‌های ضدبیماری و عفونت ترشح می‌کنند؛ سلول‌های میلوما، مانع تولید آنتی‎بادی توسط سلول‌های سالم می‌شوند، بالا رفتن میزان آنتی‎بادی‌های غیرطبیعی در بدن می‌تواند باعث آسیب دیدن کلیه‌ها شود، همچنین افزایش سلول‌های میلوما، باعث مشکل در تولید سلول‌های سفید و قرمز نیز می‌شوند.
علائم بروز سرطان میلوما
این متخصص آنکولوژی با ‌اشاره به علائم سرطان میلوما، بیان کرد: علائم این سرطان شامل هیپرکلسمی یا کلسیم زیاد در خون، کم‎خونی یا کمبود سلول قرمز یا کاهش عملکردشان، نارسایی کلیه، آسیب‎پذیری در برابر عفونت، پوکی استخوان، درد استخوان، ورم یا شکستگی استخوان، پروتئین زیاد در خون یا ادرار و کاهش وزن است.
آقامحمدی درباره عوامل خطر ابتلا به سرطان خون میلوما گفت: سن بالای ۵۰ سال، مرد بودن، چاقی، قرار گرفتن در برابر رادیواکتیو و کار مرتبط با پتروشیمی خطر ابتلا به سرطان خون را افزایش خواهد داد.
وی با ‌اشاره به اینکه مردان بیشتر از زنان به مولتیپل میلوما مبتلا می‌شوند، یادآوری کرد: هیچ عامل منحصر بفردی که باعث بروز مولتیپل میلوما شود، وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد برخی از عوامل احتمال بروز آن را افزایش می‌دهند.
مواردی مانند افزایش سن به ویژه بالاتر از ۶۰ سال، سابقه خانوادگی داشتن مولتیپل میلوما، سابقه ناهنجاری‌های سلول پلاسما از قبیل گاموپاتی منوکلونال و پلاسماسیتومای غیر متمرکز، داشتن نژاد آفریقایی، چاقی، قرار گرفتن در برابر پرتو‌های رادیواکتیو با دوز‌های بالا، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی از علت‌های بروز این نوع سرطان است.