گزارش تحلیلی کیهان
خطیبان جمعه، دردآشنای مردم هستند مسئولین گوش شنوا داشته باشند
رئیسدفتر رئیسجمهور با حمله به خطیبان نماز جمعه که مشکلات مردم را طرح و از مسئولین پیگیر پاسخ به این مشکلات شدهاند گفته است معنی ندارد هر کس هر آنچه به ذهنش بیاید بگوید! اظهارات واعظی در حالی است که دولت یازدهم و دوازدهم بارها در نزدیک پنج و نیم سال گذشته از شنیده شدن صدای منتقدین سخن گفته و ادعای آن را مطرح کرده است ولی امروز بازگو شدن مشکلات مردم از زبان خطیبان جمعه به طبع دولتمردان خوش نمیآید و خطیبان جمعه هر کسی خوانده میشوند که نباید سخن بگویند!
سرویس سیاسی-
محمود واعظی در گفتوگویی درباره شنیده شدن هشدارهای هر هفته تریبونهای نمازجمعه به دولت گفت: «کشور نظام و رهبر دارد. رهبری که حواسش به همه موضوعات است. مجلس دارد مجلسی که مرتب جلسه میگذارد و مسائل را پیگیری میکند. قوه قضائیه و نیروهای نظامی و انتظامی دارد که در حوزه تحت مسئولیت به وظایف خود عمل میکنند بنابراین در چنین کشوری معنی ندارد، هر کسی هر آنچه به ذهنش میآید
بگوید.»
نماز جمعه یادگار شهیدان محراب است، شهیدانی که منافقین توان مقاومت در برابر روشنگریهای آنان را نداشته و دست به ترور زدند تا جایگاه جمعه و جماعت از دست ملت مسلمان گرفته شود، در چهار دهه گذشته عدهای که تاب شنیدن دردهای مردم را نداشته و همیشه مردم را ثناگوی خود میخواستهاند همواره به این جایگاه حمله کردهاند و از هجمه شخصیتی برای بیاعتبار کردن این جایگاه خودداری نمیکنند.
در طول چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی همواره به بهانههای گوناگون به «نماز جمعه» حمله شده و آنچه در خطبهها و پیش از خطبهها بیان شده از بغض و کینه بدخواهان در امان نبوده است، بهانهها نیز با رنگ و لعابهای مختلف همواره بوده و خواهد بود، یک روز به دلیل سخنرانیهای پیش از خطبه آیتالله مصباح یزدی و هشدار نسبت به توطئهها برای جداسازی دین از سیاست و تهاجم فرهنگی دشمنان به این جایگاه حمله میشود و روز دیگر هشدارهای خطیبان جمعه نسبت به فتنهگران 88 زمینهساز حمله به علما و بزرگان میشود و امروز نیز بازگو شدن مشکلات مردم در خطبههای نماز جمعه فضا را بر دولتمردان چنان سنگین کرده است که دستور به سکوت میدهند و اینکه حرف نزنید و بگذارید هر چه میخواهیم بکنیم هر چند زندگی بر ملت سخت شود!
پیش از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی در کشور نماز جمعه برگزار نمیشده و یا در برخی شهرها و روستاها به صورت بسیار محدود و کنترل شده نسبت به اقامه آن اقدام میگردید، با پیروزی انقلاب این رسالت بر زمین مانده جامه عمل پوشیده و آیتالله طالقانی به عنوان اولین خطیب جمعه تهران از سوی امام تعیین و همزمان در همه شهرهای کشور خطبههای نماز جمعه برگزار گردید.
امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی بارها در سخنان خود به ویژگی منحصر به فرد نماز جمعهاشاره و رسالت حقیقی آن را تعریف کردهاند.
امام خمینی 20 آبان 1357 در جمع دانشجویان و ایرانیان مقیم خارج در نوفل لوشاتو در این زمینه تاکید کردند: در خطبه نماز جمعه مقدرات مملکت باید بیان بشود؛ مسائل سیاسی که در مملکت جریان باید پیدا کند، مسائل اجتماعی که در مملکت باید جریان پیدا کند، گرفتاریهای مسلمانها، اختلافات مسلمانها، در آن خطبهها باید طرح بشود و رفع بشود. (صحیفه امام، جلد 4 ، صفحه 447 )
بنیانگذار جمهوری اسلامی 28 خرداد 1358 نیز در جمع اعضای انجمن ندای اسلام قم در این زمینه اظهار داشتند: «مساجد مثل اینها نبوده است که فقط مرکز چه باشد. خطبه نماز جمعه خطبه سیاسی بوده همیشه. مساجد مرکز بسیج قشون بوده؛ مرکز تبلیغات اسلام بوده است. اینها ان شاء الله تدبیر میشود. »(صحیفه امام، جلد ۸، صفحه ۲۰۰)
امام خمینی(ره) 2 شهریور 1358 نیز در پیامی به ملت مسلمان ایران به مناسبت عید فطر تاکید میکنند: «در هر هفته یک اجتماع بزرگ از همه، در یک محل. و نماز جمعه؛ که مشتمل [بر] دو خطبه است، که در آن خطبتین باید مسائل روز، احتیاجات کشور، احتیاجات منطقه و جهات سیاسی، جهات اجتماعی، جهات اقتصادی طرح بشود، و مردم مطلع بشوند بر این مسائل.» (صحیفه امام، جلد ۹، صفحه ۳۳۳)
بنیانگذار جمهوری اسلامی 26 شهریور 1358 در جمع بانوان مجتمع آموزشی طیبه پیراسته لنگرود نیز میگویند: نماز جمعه یک اجتماع سیاسی است، در عین حالی که عبادت است. در خطبه نماز جمعه باید مسائل سیاسی روز طرح بشود؛ گرفتاری مسلمانها طرح بشود. در نماز جماعت هم اینطور است. نماز جماعت هم اجتماع مردم در یک محلی، این برای این است که اینها مطلع بشوند از حال مملکت خودشان؛ مطلع بشوند از حال برادرهای خودشان؛ گرفتاریهاشان را اطلاع پیدا کنند، و رفع بکنند. (صحیفه امام، جلد 10 ، صفحه 16)
چنانچه دیده میشود امام خمینی(ره) برای نماز جمعه رسالتی بزرگ قائل و معتقد بودند بایستی گرفتاریهای مسلمین اعم از سیاسی، فرهنگی و اقتصادی بایستی در خطبهها مطرح شود و عدهای این مهم را برنمیتابند و هرگاه که خطیبی مشکلات را مطرح و راهحلها را به مسئولان منتقل میکند مورد هجوم قرار میگیرد.
نماز جمعه قرارگاه است
رهبر معظم انقلاب نیز بارها در طول سی سال گذشته به اهمیت نماز جمعه و جایگاه آن اشاره کردهاند ، حضرت آیتالله العظمی خامنهای 14 دی 1394 در دیدار ائمه جمعه سراسر کشور اظهار داشتند : «نماز جمعه یک قرارگاه است؛ قرارگاه ایمان، قرارگاه تقوا، قرارگاه بصیرت، قرارگاه اخلاق. از تعبیر قرارگاه نباید ما وحشت بکنیم، چون قرارگاه جزو تعبیرات و اصطلاحات مربوط به جنگ و مبارزه و این چیزها است. خب، این جنگ وجود دارد، بر ما تحمیل شده -ما درحال جنگیم، منتها جنگ نظامی نیست؛ جنگ معنوی است، جنگ اعتقادی و ایمانی است، جنگ سیاسی است- همچنانکه در دفاع مقدّس هشت سال بر ما جنگ را تحمیل کردند.»
از دوره اصلاحات تا فتنه 88؛
نماز جمعه معیار را برنمیتابند!
در طول چهار دهه گذشته نیز هرگاه «نماز جمعه» به جایگاه حقیقی خود نزدیکتر شده مورد هجمه قرار گرفته است. از یادها نرفته است که بهدلیل سخنان آیتالله مصباح یزدی پیش از خطبههای نماز جمعه تهران در طول دوره اصلاحات چه حملاتی که به ایشان نشد و برخی هتاکانه در روزنامههای زنجیرهای کاریکاتور کشیده و در یک کلام تریبون نماز جمعه را مورد هدف قرار دادند.
آیتالله مصباح یزدی در سخنان خود جز طرح نظریه سیاسی اسلام و هشدار نسبت به تهاجم فرهنگی و سیاسی دشمنان که رسالت حقیقی یک عالم مسلمان است کاری انجام نداده بود و بیشک انجام این رسالت برای دشمنان دین و ملت پذیرفتنی نیست.
در سال 88 نیز هنگامی که در نماز جمعههای تهران و قم و برخی شهرها نسبت به هتاکیهای یکی از سران فتنه پرداخته و نسبت به آن هشدار داده شد روزنامههای زنجیرهای و نزدیک به جریان فتنه به خطیبان جمعه حمله و فحاشی کردند.
مدعیان اصلاحات از اینکه در نماز جمعه چه از سوی خطیب جمعه و چه توسط سخنران پیش از خطبهها مشکلات مردم مطرح شود واهمه دارند و میگویند نماز جمعه نباید سیاسی باشد، در حالی که این جایگاه یک جایگاه سیاسی برای بیان مشکلات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جهان اسلام است و انتظاری جز این نیز از نماز جمعه نمیرود.
آنان که جایگاه نماز جمعه را غیرسیاسی و خنثی میخواهند هر وقت که به این جایگاه نیاز داشتهاند به سمت آن هجوم آوردهاند تا سخنان خود را با صدای بلند به گوشها برسانند، از یادها نرفته است که در سال 88 و با کفش و به صورت مختلط در یکی از خطبههای نماز جمعه حضور یافته و هیچ نگفتند که این جایگاه سیاسی نیست و نباید مورد سوءاستفاده قرار گیرد!
نماز جمعه معیار این گونه است
در خطبههای نماز جمعه بایستی مشکلات کشور و منطقهای که نماز در آن اقامه میشود واکاوی گردد، بیشک جهان اسلام بهصورت عام و ایران بهصورت خاص و هر شهری بهطور اخص مشکلاتی دارند که خطبههای نماز جمعه بایستی به ترتیب اهمیت این مشکلات را پوشش دهند.
خطیب جمعه نمیتواند مشکلات اقتصادی مردم را نادیده بگیرد و به آن بیاهمیت باشد چنانچه نمیتواند نسبت به هجوم سیاسی، نظامی و فرهنگی دشمن به جهان اسلام بیتفاوت باشد.
هوشمندی خطیب به او این اجازه و توان را میدهد که مشکلات را به ترتیب اولویت مطرح و پیشنهاداتی را به مسئولان ارائه دهد و فلسفه نماز جمعه همین است.
خانه و دفتر امام جمعه بایستی محل پناه مردمی باشد که گرفتار مشکلات اقتصادی و... هستند، مردم دردهای خود را به خطیبان جمعه و جماعت منتقل و آنان این دردها را به مسئولین انتقال میدهند و دولتمردان بایستی قدردان چنین موقعیت و موهبتی باشند.
مسئولین دولتی از جمله مسئول دفتر رئیسجمهور بایستی مراقب سخن گفتن خود باشند، خطیبان جمعه «هرکسی» نیستند که بشود زبان آنان را بست و مانع سخن گفتن آنان شد، خطیبان جمعه دردآشنای مردم و زبان گویای مشکلات آنان هستند.
دولتمردان بهجای تلاش برای بستن دهان منتقدین و دردآشنایان مردم بهتر است گوش شنوا داشته و قدردان آنان باشند و در جهت حل این مشکلات بکوشند که صلاح و مصلحت دولتمردان نیز در همین است.