«نَقل و نُقل»؛ گعده‌ای برای گفت‌وگوهای فرهنگی
زهرا محبی
برنامه «نَقل و نُقل» با میزبانی حامد عسکری و تمرکز بر موضوعات فرهنگی و هنری، در فصل دوم خود به یکی از برنامه‌های خاص و متفاوت شبکه دو تبدیل شده است.
برنامه «نقل و نقل» به کارگردانی محمدحسین آخوندزاده و تهیه‌کنندگی مشترک علیرضا کاردان‌امین و محمدحسام مدنی از 5 آبان به فصل دوم رسیده است. این برنامه به میزبانی حامد عسکری و دعوت از افراد شاخص در چهار ساحت فرهنگ، هنر، روایت و اندیشه تلاش دارد با هدف ایجاد فضائی صمیمی و جذاب برای گفت‌وگو در هر شب به بررسی موضوعات متنوع فرهنگی و هنری بپردازد.
علیرضا کاردان‌امین، تهیه‌کننده «نقل و نقل» درباره نحوه انتخاب موضوعات این برنامه گفت: اولین جرقه موضوعات برنامه در اتاق فکر زده می‌شود و بعد از گفت‌وگو و بررسی از بین موضوعات مختلفی که گمان می‌رود پرداخت به آنها در برنامه خوب است انتخاب صورت می‌گیرد.
در این اتاق فکر، اعضا به بررسی و تفکر در مورد موضوعاتی می‌پردازند که به نظر می‌رسد برای برنامه مناسب و ضروری هستند. برخی از این موضوعات به صورت قطعی جمع‌بندی می‌شوند و باید به آنها پرداخته شود، در حالی که برخی دیگر به عنوان پیشنهاد به تحریریه ارائه می‌شوند تا روی آنها کار کنیم. اولویت و رویکرد ما نسبت به فصل قبل چندان تغییر نکرده است، زیرا فصل قبل حدود ۱۳ تا ۱۴ قسمت بود و به نظر می‌رسد که آن رویکرد هنوز جای کار دارد. در چهار ساحت فرهنگ، هنر، روایت و اندیشه، ما سعی داریم موضوعات را طراحی و برنامه را پیش ببریم.تلاش‌مان این است روی همین چهار ساحت بایستیم و برنامه را پیش ببریم.
وی در ادامه با اشاره به عوامل مؤثر در سنجش درست موضوعات انتخابی «نقل و نقل» عنوان کرد: در مورد بحث‌های برنامه، ماموریت ما مشخص است. ما سعی می‌کنیم به چهار ساحتی که برای خودمان تعریف کرده‌ایم وفادار باشیم و در اتاق فکر و تحریریه، بررسی می‌کنیم که آیا موضوعات انتخاب شده در این چهار ساحت قابل گنجاندن هستند و به نوعی مرتبط با نیاز مخاطب ما می‌باشند یا خیر.
پس از برنامه، پیامک‌های مردم و ارتباط آنها با سامانه ۱۶۲ و همچنین بازخوردهایی که از طرق مختلف دریافت می‌کنیم، به ما کمک می‌کند تا تشخیص دهیم آیا موضوعات انتخابی مناسب بوده‌اند یا خیر.
عضو سردبیری برنامه نقل و نقل درخصوص تناسب مهمان‌ها با موضوعات هر قسمت اضافه کرد: موضوعات ما به نسبت متنوع هستند و این موضوع از قسمت‌های مختلفی که تا به این‌جا در این فصل پیش رفته‌ایم و همچنین از روند فصل گذشته، مشخص است. ما به یک موضوع خاص و جزئی در کل برنامه نمی‌پردازیم و در قسمت‌های مختلف به موضوعات متنوعی می‌پردازیم. این تنوع باعث می‌شود که مهمانان ما نیز مختلف و متنوع باشند. ما به دنبال تنوع در مهمان‌ها هستیم، اگرچه تکرار برخی مهمان‌ها را آسیب نمی‌دانیم و از آن استقبال می‌کنیم. در واقع گعده زمانی شکل می‌گیرد که مهمان‌ها با فضای برنامه آشنا باشند و قبلاً در این فضا تست شده باشند. قرار نیست اگر مهمانی به صورت تکراری در برنامه حضور دارد همان حرف‌های قبلی تکرار شود. ما به سراغ افرادی می‌رویم که در ابعاد مختلف توانمندی دارند و در واقع ویژگی گعده هم همین است. تاکید می‌کنم که با این رویکرد که دعوت از مهمان‌هایی که قبلاً در برنامه بوده‌اند، نادرست است، مخالفیم. با توجه به اینکه در هر قسمت سه تا چهار مهمان داریم، به جز مهمان‌های تکراری، مهمان‌های جدید و متنوعی نیز در برنامه داریم. این تنوع فقط به شخص مهمان محدود نمی‌شود، بلکه در دسته‌بندی‌ها نیز به سراغ افراد مختلفی از جمله بازیگران، خوانندگان، شاعران، نویسندگان، خبرنگاران، ورزشکاران و کارشناسان مذهبی می‌رویم.
این برنامه‌ساز تلویزیونی با صحبت از نحوه شکل‌گیری گعده‌های برنامه ادامه داد: در واقع، گعده زمانی شکل می‌گیرد که مشارکت مهمان‌ها در برنامه وجود داشته باشد و صمیمیت بین مهمان‌ها و میزبان برقرار باشد. ما سعی می‌کنیم که در طراحی موضوعات و انتخاب محورهای گفت‌وگو با مشورت و همراهی مهمانان پیش برویم. قبل از برنامه، با مهمان‌ها تماس مفصلی گرفته می‌شود و قبل از ضبط، چند ساعتی در محل ضبط با آنها گفت‌وگو می‌کنیم تا هم ساختار کلی گفت‌وگو و هم صمیمیت بین مهمان‌ها شکل بگیرد. برای همین، گاهی بیش از
زمان معمول ضبط، به مهمان‌ها زحمت می‌دهیم و آنها به محل ضبط می‌آیند تا با هم گفت‌وگو کنیم و در کنار هم غذا بخوریم و پذیرایی شوند. این تعاملات کمک می‌کند تا صمیمیت بیشتری بین مهمان‌ها شکل بگیرد.
وی برنامه نقل و نقل را مناسبتی ندانست و مخاطبان این برنامه را از گروه‌های سنی مختلف معرفی و عنوان کرد: باید بگویم که برنامه ما مناسبتی نیست و در واقع کنداکتور ثابتی دارد و هر هفته در روزهای شنبه و یکشنبه پخش می‌شود. به همین دلیل، مخاطبان برنامه ما قشر خاصی نیستند. تنوع موضوعات ما باعث می‌شود که تنوع در مخاطب‌ها نیز شکل بگیرد. ما به موضوعات مذهبی، ادبی، هنری و مسائل روز پرداخته و به اتفاقات منطقه نیز توجه می‌کنیم. این تنوع به ما این امکان را می‌دهد که مخاطب خاصی نداشته باشیم و موضوعات ما به گونه‌ای طراحی شده‌اند که شامل طیف وسیعی از افراد می‌شوند. از نظر سنی نیز مخاطبان ما بزرگسالانی هستند که در طیف سنی مختلفی قرار دارند و مسائل مطرح شده در برنامه برای آنها جذاب و مناسب است.
کاردان امین درخصوص رفاقتی که بین مهمان‌ها و حامد عسکری به عنوان میزبان برنامه دارند و امکان تضارب آرا گفت: مهمان‌های ما لزوماً نباید مرتبط با حامد عسگری باشند، اما اگر
دو مهمان داشته باشیم که هر دو شرایط لازم برای حضور در برنامه را داشته باشند، یعنی به موضوع تسلط دارند و فرد مورد نظر اتاق فکر برنامه هستند، در این صورت، مهمانی که با حامد عسگری ارتباط و دوستی دارد، ممکن است اولویت ما باشد. این به دلیل فضای دوستانه‌ای است که در برنامه حاکم است. این موضوع باعث نمی‌شود که تضارب آرا و نظرات را از دست بدهیم، زیرا همه مهمان‌ها صرفاً دوستان آقای عسگری نیستند. هر فردی در دایره دوستانش افراد متنوعی دارد که نظرات مختلفی ارائه می‌دهند و در کل، این روزها ما در خانواده‌ها تضارب آرا داریم چه رسد به دایره دوستان. حامد عسگری نیز شخصیتی است که با طیف‌های مختلف در ارتباط است و با توجه به مراوداتی که در حوزه‌های فرهنگ، هنر، اندیشه و روایت و رسانه دارد با افراد، نظرات و طیف‌های مختلف در ارتباط است و اتفاقا این تنوع در نظرات به شکل‌گیری تضارب آرا کمک می‌کند
عضو سردبیری برنامه نقل و نقل درخصوص تعریفی که از گعده در این برنامه دارد، توضیح داد: به نظر ما، گعده یک فناوری، یک دستاورد و
یک نوآوری و یک اتفاق ویژه بین گروه‌های مختلف است که قابلیت رسانه‌ای شدن دارد. اگر ما به فناوری رسانه‌ای کردن گعده برسیم، می‌توانیم اتفاق مهمی را رقم بزنیم. در واقع، گعده پر از جذابیت است و در فضائی بکر و کمتر پرداخته شده، برخلاف گفت‌وگوهای مرسوم که سؤال پرسیده می‌شود و مهمان پاسخ می‌دهد، گعده با مشارکت مهمان‌ها پیش می‌رود. این فضا صمیمیت بیشتری دارد و با جذابیت‌هایی که دارد، می‌تواند همراهی بیشتری از مخاطب جلب کند. به عنوان مثال، می‌توانیم
یک بحث مهم مذهبی یا ادبی را در فضائی گفت‌وگومحور طراحی کنیم که در آن کارشناس سؤال بپرسد و مهمان پاسخ دهد. این بحث می‌تواند در فضائی دوستانه و با شوخی‌های جذاب پیش برود و مخاطب را به خود جذب کند و حرف‌ها و نکاتی که مدنظر برنامه‌ساز است از طریق این گعده می‌تواند به مخاطبان انتقال پیدا کند و این از جذابیت‌های گعده است.
کاردان امین در پایان نسبت به بسترهای تعامل با مخاطبان و و جذب آنها تکمیل کرد: ما برنامه را در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی فعال کرده‌ایم و تاکنون بازخوردها و تعداد بازدیدها خوب بوده است. ما سعی می‌کنیم قسمت‌های جذاب برنامه که مورد توجه مخاطب قرار می‌گیرد و نکات مهمی در آن مطرح می‌شود را در فضای مجازی منتشر کنیم. تلاش می‌کنیم که از ظرفیت‌های گعده به بهترین نحو استفاده کنیم. احساس می‌کنم اگر موفق شویم و بتوانیم این فضا را شکل دهیم، افراد خوش‌صحبت و خوش‌خلق را به برنامه دعوت کنیم و موضوعات جذابی انتخاب کنیم، این گعده می‌تواند ظرفیت خوبی برای جذب مخاطب داشته باشد و با تداوم، جذاب‌تر شود و بین مخاطبان به جایگاه ارزشمندی برسد. ما باید دقت کنیم که گعده تبدیل به گفت‌وگویی صرفاً پرسش و پاسخ نشود و در کنار آن، بخش‌های جذابی که در یک مهمانی یا جمع دوستانه اتفاق می‌افتد را نیز به برنامه اضافه کنیم. این جزئیات و جذابیت‌ها می‌تواند به حفظ جذابیت برنامه در بلندمدت کمک کند.
«نقل و نقل» کاری از گروه معارف شبکه دو سیما است که هر شنبه و یکشنبه با موضوعات متنوع حوالی ساعت 22 مهمان خانه‌ها می‌شود.