امیرحسین زمانی‌نیا، معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر درباره علت توقف خرید نفت ایران از سوی فرانسه به عنوان یکی از حامیان اروپایی برجام، گفت: نقش حاکمیت‌ها در خرید نفت همانند سال‌های گذشته نیست و این شرکت‌ها هستند که اقدام به خرید نفت می‌کنند.
به گفته وی، شرکت توتال فرانسه شرکتی بین‌المللی است که هم به دولت خود متعهد است و هم به سهام داران خود که تعداد زیادی از آنها آمریکایی هستند.
این مقام مسئول در پاسخ به اینکه آیا انتظار نمی‌رود که شرکت‌های اروپایی از سیاست‌های دولت خود پیروی کنند، تصریح کرد: چنین توقعی نداریم.
بر اساس این گزارش، در حالی که چشم امید حامیان برجام به گشایش‌هایی از سوی اروپا است، هنوز اقدامی عملیاتی از سوی ساکنین قاره سبز انجام نشده و گفته هایشان تنها در حد شعار باقی مانده است. فرانسه به عنوان یکی از اعضای متعهد برجام نخستین کشوری بود که خرید نفت از ایران را متوقف کرد!
نکته قابل توجه این است که بر اساس اظهارات معاون زنگنه، وزارت نفت ایران توقعی ندارد که فرانسوی‌ها خرید نفت از ایران را ادامه دهند(!) به عبارتی دیگر توتال سهام‌داران آمریکایی خود را به دولت خود ترجیح داده و مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه نیز با صراحت اعلام کرد که نمی‌تواند توتال را مجبور به اقدامی درباره ایران کند.
گفتنی است شرکت فرانسوی توتال که پس از برجام بار دیگر در بازار انرژی ایران حضور یافت، پس از اعمال تحریم‌های مرتبط با بخش نفت و گاز ایران از سوی آمریکا، به دنبال کسب معافیت از خزانه‌داری ایالات متحده برای ادامه حضور در ایران بود که در نهایت موفق به کسب معافیت نشد. سرانجام زنگنه در ۲۹ مرداد اعلام کرد توتال به صورت رسمی قرارداد توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی را ترک کرده است.
توتال علیرغم وعده‌های زنگنه و دوستانش از ایران رفت و هیچ جریمه‌ای هم پرداخت نکرد. علاوه‌بر این شرکت توتال مجری فاز 11 پارس جنوبی در سمت کشور قطر نیز هست و در این مدتی که مسئولان وزارت نفت را سر کار گذاشته بود، توانست بخشی از اطلاعات میدان در طرف ایران را به دست آورد.
در این وضعیت، مسئولان وزارت نفت نه تنها در برابر این سؤال پاسخگو نیستند که «چرا ضمانت‌های قانونی برای جریمه خروج توتال در قرارداد پیش‌بینی نشد؟»، به توجیه اقدامات این شرکت فرانسوی می‌پردازند.
بی‌توجهی به توان داخلی
متأسفانه دولت روحانی ابتدا کشور را دو سال معطل امضای برجام کرد و سه سال بعدی هم وعده حضور شرکت‌های بزرگ غربی در پروژه‌های کشور را داد، اما با خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام و بی‌خاصیت شدن آن، همه آن وعده‌ها رنگ باخت. این در حالی است که نیروها و شرکت‌های داخلی می‌توانستند بسیاری از این پروژه‌ها را انجام دهند.
پس از بدعهدی توتال، روز گذشته خانه ملت از قول زنگنه نوشت: «شرکت CNPC چین رسما جایگزین توتال برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی شده، اما عملا شروع به کار نکرده است». به این ترتیب پس از کارشکنی یک شرکت غربی، وزارت نفت این بار به یک شرکت شرقی چشم امید بسته است، در حالی که شرکت‌های داخلی برای انجام این پروژه اعلام آمادگی کرده‌اند.
در همین رابطه روز گذشته رئیس ‌انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران (استصنا) اظهار کرد: «در دیدار با رئیس‌جمهوری مطرح کردیم که می‌توانیم جایگزین شرکت توتال در فاز ۱۱ پارس جنوبی شویم».رضا خیامیان با اشاره به دیدار این انجمن با رئیس‌جمهوری خاطرنشان کرد: «طی دیدار با رئیس‌جمهور مطرح کردیم که درباره خروج شرکت‌های خارجی یا توتال از ایران صحبت نکنید و درعوض تمرکز سرمایه‌گذاری خود را برای بها دادن و ارتقای بخش داخلی متمرکز کنید؛ چرا که ما آماده‌ایم تا توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی را که قرار بود توسط توتال رقم بخورد، با تقسیم کردن به ۱۰۰ بخش کوچک، توسعه داده و طی این روند، با شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی همراه شویم چرا که این شرکت‌ها از همکاری با ایران استقبال می‌کنند».