یک کارشناس اقتصادی گفت: برخلاف سخنان رئیس‌جمهور در مجلس هنگام ارائه لایحه بودجه 97، امکان بازسازی بافت‌های فرسوده و اجرای هرگونه پروژه عمرانی گسترده، بدون افزایش پایه پولی امکانپذیر نیست.
مجید شاکری، کارشناس ارشد اقتصادی در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر در پاسخ به این سؤال که «رئیس‌جمهور روز یکشنبه در مجلس شورای اسلامی گفت جهت گیری دولت در لایحه بودجه ۹۷ به سمت استفاده از تسهیلات برای بازسازی بافت فرسوده است، آیا به لحاظ اقتصاد کلان منطق این صحبت صحیح است؟»، گفت: با وجود اینکه برای تأمین مالی مسکن مهر از پایه پولی استفاده شده اما عملاً هم مقدار و هم درصد رشد، هم در پایه پولی و هم در نقدینگی، در چهارسال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ کمتر از ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ است.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: از طرف دیگر علیرغم همه تأکیدهای دولت مستقر در عدم دست درازی به پایه پولی، عملاً سرعت رشد پایه پولی در دوره فعلی بیشتر است که بخش مهمی از آن ناشی از برداشت دائمی بانکها از ذخایر بانک مرکزی است.
شاکری گفت: اکنون که رئیس‌جمهور روی استفاده از تسهیلات برای بازسازی بافت فرسوده تأکید دارند و آن را راه حلی برای دست نکردن در جیب مردم می‌دانند، منطق این فرض محل بحث است.
وی تأکید کرد: باید توجه شود که شکل اصلی نقدینگی در ایران به صورت سپرده است. مابه‌ازای این سپرده تماماً در سمت راست ترازنامه بانک‌ها، مصارفی دارد. هم اکنون با وجود آنکه نظام بانکی با تمام توان ممکن در حال اعطای تسهیلات است، نسبت تسهیلات به سپرده دائما کاهنده بوده است و این عدد از ۸۵ درصد در سال ۹۲ به زیر ۷۵ درصد در سال ۹۶ رسیده است. با وجود آنکه در این مدت، میزان نرخ ذخیره قانونی هم از ۱۳ درصد به ۱۰ درصد کاهش پیدا کرده است.
این کارشناس ارشد اقتصادی افزود: حفره بزرگ دارایی‌های بی‌کیفیت در ترازنامه بانک‌ها دایما این نسبت را کمتر خواهد کرد و اگر فرضا به دنبال ترمیم این حفره‌ها، افزایش این نسبت و استفاده از آن برای مثلا نوسازی بافت فرسوده هستیم هیچ راه حلی که تزریق پایه پولی را شامل نشود وجود ندارد.
شاکری تصریح کرد: با توجه به مجموع این حقایق، تصور اینکه می‌توان بدون رشد پایه پولی آن هم در اندازه وسیع، تکالیف ویژه‌ای را بر بانک‌ها تحمیل کرد، تقریبا نشدنی است.وی خاطرنشان کرد: بنابراین تصور اینکه هم اکنون و در وضعیت درآمد کنونی، امکان هر گونه طرح عمرانی گسترده بدون افزایش پایه پولی وجود داشته باشد، با منطق اقتصاد کلان نمی‌خواند.