رسانه و فرهنگ کلید پیروزی در جنگ (یادداشت روز)
یک) میگویند، شخصیت محبوب و کارتونی «میکیماوس» را -که یک موش بامزه و دوست داشتنی است- یهودیها در «دیزنی» ساختند تا به مرور، صفت «موش کثیف»
(Dirty Mouse) را که از صد سال قبل، در توصیف صهیونیستها به کار برده میشد، از ذهن مردم پاک کنند چرا که در آن ایام وقتی در گوشهای از این جهان کسی میگفت «موش کثیف» همه میدانستند که منظور، یک صهیونیست است. «والتر الیاس دیزنی» به همراه برادرش «روی اولیور دیزنی» که از تجار آمریکایی و یهودیالاصل بودند، استودیوی برادران دیزنی را راهاندازی کرد و میکیماوس
هم، اولین شخصیت کارتونی این شرکت بود! این شرکت رسانهای- فرهنگی در جنگ جاری غزه، میلیونها دلار به رژیم صهیونیستی کمک کرد.
دو) 465 روز پیش، یعنی 7 اکتبر سال 2023 (15 مهر 1402) غرب آسیا با یک عملیات نظامی بسیار پیچیده از سوی جوانان محاصره شده در غزه، وارد شرایط «بسیار ویژه»ای شد. شرایط در غرب آسیا پس از این عملیات که کمر صهیونیستها را شکست، شاید هیچ گاه، مثل امروز «حساس» و تحولات آن «تعیینکننده» و «سرنوشتساز» نبوده است. شرایط منطقه طوری است که از هم اکنون میتوان حدس زد، تا یک- یا حداکثر 2- سال آینده، اوضاع مثل امروز نخواهد ماند و تکلیف بسیاری از مسائل -احتمالا برای همیشه-روشن خواهد شد! آنچه قطعی است این که، آنچه در سوریه، غزه، لبنان، یمن و در سرزمینهای اشغالی میگذرد، از «دگرگونیهای بزرگ» خبر میدهند و علائم و نشانهها نیز میگویند، منطقه آبستن تحولات شگرفی است.
سه) در چنین شرایط و فضائی، در کنار توجه به مسائل سختافزاری و جنگ سخت، نباید به هیچ وجه از نقش «قدرت نرم» و به طور کلی «مسائل نرمافزاری» مرتبط با مقاومت غافل ماند. این که میگویند گاهی رسانه و نفوذ دادن فرهنگ (از تبلیغات و تلویزیون و ماهواره بگیر تا سینما و هنر و موسیقی...) تاثیری به مراتب بزرگتر از بمب اتم دارد، پُر بیراه نیست، چرا که در دنیای امروز رسانه صرفا، یک ابزار اطلاعرسانی نیست بلکه به قول «هربرت مارکوزه»، از چهرههای شناخته شده مکتب فرانکفورت، «رسانه ابزاری است برای کنترل و مهندسی افکار عمومی و تثبیت نظامهای قدرت و....» آثار خواندنی و قابل تامل مارکوزه درباره رسانه و کاری که این تکنولوژی میتواند با جوامع بشری کند، مربوط به زمانی است که فضای مجازی و اینترنت نبود! و تمرکز او بیشتر روی موسیقی، تلویزیون، سینما، روزنامه، تبلیغات و از این طیف رسانهها بود. این که میگوید با رسانه میتوان جلوی مقاومت یک ملت را گرفت و با ایجاد رضایتهای کاذب، هرگونه اعتراض به خشونت و جنایت را مهار کرد، یا با ابزار رسانه میشود جای مردم فکر کرد- طوری که آنها تصور کنند این خودشان هستند که فکر میکنند- جای آنها عاشق شد و... مربوط به سالها قبل از 1979 است. امروز و با آمدن تکنولوژیهای نوین در حوزه رسانه، میتوان بر اهمیت آن و تاثیری که میتواند در تحولات مختلف -اینجا تحولات غرب آسیا- بگذارد بیشتر و جدیتر اندیشید. تردید نداشته باشید، یکی از دلایلی که باعث شده، رژیم صهیونیستی دست به کشتار وسیع غیرنظامیان در غزه بزند، امیدی است که به همین «رسانه» دارد. این رژیم در محاسبات خود حتما آورده است که، پس از عبور از بحران، با کمک تکنولوژی رسانه (هالیوود، والت دیزنی، بیبیسی و....) میتوان افکار عمومی را بُرد به سمتی که میخواهد! شاید رسیدن به این هدف برای رژیم صهیونیستی زمانبَر باشد اما، چنانچه جبهه مقاومت در این حوزه نجنبد، قافیه را خواهد باخت.
چهار) ترکیه، از جمله کشورهایی است که در این تحولات، به صورت پنهان نقشی فعال دارد. رهبر این «کشور همسایه» که در رویای احیاء امپراتوری عثمانی به سر میبرد، در کنار استفاده از ابزارهایی مثل تروریسم و نطقهای آتشین دروغین، از رسانه و نفوذ فرهنگی در منطقه بهرهها بُرده است. در روزهای منتهی به سقوط دمشق ترکیه از تریبون رسانه، بدترین مواضع را علیه رژیم صهیونیستی میگرفت در حالی که پشت پرده، با سیا و موساد مشغول برنامهریزی برای سرازیر کردن تروریستها به سوریه بود! این کشور در ایام سقوط دمشق نیز ناگهان اعلام کرد، برای نخستین بار یک رسانه فارسی زبان، راهاندازی کرده است! دیروز نیز رسانههای این کشور به نقل از اردوغان و به دروغ اعلام کردند که ترکیه، تنها کشور در دنیاست که، روابط تجاریاش را به طور کامل با اسرائیل قطع کرده است! کمی هم به تولیدات تلویزیونی ترکیه در حوزههای فرهنگی و اجتماعی که در منطقه پخش میشود بیندیشید. نتیجه این که رسانه یکی از ابزارهای قدرتمندی است که ترکیه، برای نفوذ فرهنگی و حتی کشورگشایی، از آن بهره برده است. در غزه نیز اگر کمی دقیق باشیم خواهیم دید سلاح مردم بیدفاع بیتردید «رسانه» است. در واقع رسانه تنها ابزار ساکنان این باریکه است و اگر میبینید، رژیم صهیونیستی افکار عمومی را کاملا باخته است، به دلیل همین سلاح بُرنده در دستان فلسطینیهاست.
پنج) در یک جمعبندی میتوان گفت، جنگی که از 7 اکتبر 2023 آغاز شده است، نه تنها موجب تغییرات اساسی در سیاستهای منطقهای و بینالمللی خواهد شد، بلکه نشان داد «قدرت نرم» و «رسانه» در این تحولات از چه جایگاه برجسته و ویژهای برخوردار است. رسانه و فرهنگ به ابزارهای اساسی تبدیل شدهاند که میتوانند افکار عمومی را به نفع یا ضد یک طرف جهت دهند. در این میان، رژیم صهیونیستی برای نجات از نفرتی که در دنیا علیهاش ایجاد شده است، و برای تغییر روایتها و جلب حمایت بینالمللی قطعا حساب ویژهای روی رسانه باز کرده است. جبهه مقاومت بهویژه فلسطینیها نیز، از همان ابزارها برای مبارزه و تغییر نگرشها بهره بردهاند. ترکیه نیز در این روند نقشی پنهان و فعال دارد و از رسانهها برای نفوذ فرهنگی و استراتژیهای منطقهای و حتی کشورگشایی خود بهره میبرد. میتوان با جرأت گفت، با توجه به پیشرفت تکنولوژیهای رسانهای و تاثیر آن بر تحولات غرب آسیا، آینده منطقه بهطور قابل توجهی به نحوه استفاده از این ابزار بستگی خواهد داشت. در نهایت، جنگهای آینده
نهتنها در میدانهای نبرد، بلکه در جبهه رسانه و فرهنگ رقم خواهد خورد. از همین رو میتوان گفت، کشوری که در روی این حوزه، سرمایهگذاری ویژهای نکرده باشد، کلاهش پس معرکه خواهد بود چرا که به قول رهبر معظم انقلاب: «امروز بمب اتم ممکن است قادر به تخریب فیزیکی یک منطقه باشد، اما رسانهها قدرت دارند که با تخریب افکار و روحیات ملتها، و ایجاد یک ذهنیت خاص، تأثیرات بسیار بزرگتری داشته باشند. رسانهها میتوانند جایگزین بمب اتم شوند؛ بهویژه وقتی که این رسانهها در دست دشمن باشند.»
جعفر بلوری