چگونه صنعت گردشگری را رونق ببخشیم؟- بخش پایانی
اقتصاد مقاومتی، اشتغال و تولید با رونق صنعت گردشگری
گروه گزارش
صنعت گردشگری امروزه در جهان امری مهم در رونق اقتصادی به حساب می‌آید و بسیاری از کشورها بدون داشتن حتی سابقه‌ای تاریخی یا مذهبی، برای خود مکان‌های گردشگری می‌سازد و چارچوبی را برای آن تعریف می‌کنند و از این راه درآمد بسیاری کسب می‌کنند اما متاسفانه این صنعت در کشور ما علیرغم داشتن پتانسیل‌های موجود مغفول مانده و تاکنون نتوانسته‌ایم از این صنعت به معنای واقعی کلمه استفاده کنیم.
کارشناسان بحث گردشگری معتقدند رونق صنعت گردشگری می‌تواند به ایجاد اشتغال در شهرها و مناطق مختلف کشور بینجامد و در عین حالی که ارزآوری فراوانی برای کشورمان خواهد داشت، در بعد داخلی هم از یک طرف شناخت مردم از مناطق مختلف را بالا می‌برد و زیبایی‌های طبیعت بکر کشورمان بیشتر نمایان می‌شود و از طرف دیگر رونق کسب و کار مردم آن مناطق را افزایش می‌دهد و چرخه‌های اقتصادی را به گردش درمی‌آورد. یکی از مباحث مهم این روزها که مقام معظم رهبری نیز مکرر بر آن تاکید دارند «اقتصاد مقاومتی» است.
بر همین اساس،کارشناسان بخش گردشگری بر این باورند که اگر صنعت گردشگری را به درستی رونق ببخشیم می‌توانیم با اقتصاد مقاومتی به ایجاد اشتغال در مناطق گردشگرپذیر کشورمان بپردازیم و آمار بیکاری را تا حد چشمگیری پایین آوریم.
همه این مسایل مستلزم کار کارشناسی شده و دقیق و مدون است و امید است دولت جدید با روی کار آمدن مسئولان تازه‌نفس بتواند در این راستا گام‌های موثر و مفیدی بردارد که به ایجاد اشتغال و تولید نیز منجر خواهد شد.
صنعت گردشگری و رشد اقتصادی
دکتر حمیدرضا اسلامی «کارشناس ایرانگردی»، در مورد رونق گردشگری و جاذبه‌های ایران به گزارشگر کیهان می‌گوید: «برای رونق گردشگری باید به همه عوامل در این زمینه توجه کنیم. مثلا منابع انسانی و زیرساخت‌ها را بهتر کنیم. اگر نیروی متخصص داشته باشیم ولی برنامه‌ریزی نداشته باشیم، موفق نمی‌شویم.»
وی در ادامه می‌افزاید: «بدون پشتوانه دولت در تبلیغ و جذب گردشگر در این زمینه موفق نیستیم. سازمان گردشگری در حد یک وزارتخانه باید عمل کرده و بودجه لازم را فراهم کند. و همچنین احداث جاده‌های استاندارد را برای گردشگران مهیا سازد.»
این کارشناس ایرانگردی در مورد صنعت گردشگری و رشد اقتصادی و درآمدزایی آن می‌گوید: «اقتصاد ما بیشتر بر روی نفت متمرکز شده است. کشورهای عربی جز نفت و گاز چیزی ندارند ولی ما این همه منابع طبیعی داریم ولی استفاده بهینه نمی‌کنیم. یکی از چیزهایی که به اقتصاد ما کمک می‌کند، گردشگری است. فقط کافی است که سرمایه‌گذاری کنیم تا رونق پیدا کند چرا که ایران، کشور در حال توسعه است.» وی در ادامه می‌افزاید: «در صورت حمایت دولت، گردشگری موجب رشد اقتصادی خواهد بود. البته در صنعت گردشگری بایستی به مسائل فرهنگی و دینی خود توجه داشته باشیم تا بتوانیم مطابق با شأن انقلاب اسلامی در این صنعت پیشرفت نماییم.»
امروز گردشگری صنعتی درآمدزا در جهان محسوب می‌شود و کشورهای مختلفی در این زمینه برنامه‌ریزی‌های کارشناسانه فراوانی دارند.
حال این سوال پیش می‌آید که ما در این زمینه چه برنامه‌هایی داشته و یا داریم و چگونه می‌خواهیم این صنعت را رونق ببخشیم.
اهمیت تورهای مسافرتی باکیفیت
یکی از مسائلی که می‌تواند در جذب گردشگر خارجی موثر و مفید باشد وجود تورهای مناسب و باکیفیت بالا در داخل کشور است.
تورهایی که شناخت کاملی از سراسر نقاط کشور داشته باشند و برای گردشگر خارجی به خوبی توضیح دهد و او را با آثار ارزشمند ایرانی- اسلامی آشنا کند.
یک کارشناس گردشگری به گزارشگر کیهان می‌گوید: «لیدر تورها نقش مهمی در جذب گردشگر دارند، چون آنها با آشنایی که نسبت به سایر نقاط مهم و تاریخی دارند می‌توانند در رونق صنعت گردشگری خیلی پرتلاش باشند و گردشگر خارجی را راغب کنند تا مجددا به ایران سفر کند و آشنایان خود را نیز به سفر به ایران ترغیب نماید.»
وی به دو شهر مذهبی مشهد مقدس و قم اشاره می‌کند و می‌گوید: «این دو شهر مذهبی از جمله شهرهای مهمی هستند که در جذب گردشگر و زائر خارجی خیلی مهم هستند و از این منظر باید در رفع مشکلات این دو شهر مذهبی و زیرساخت‌های شهری و جاده‌ها و هتل‌ها و مسافرخانه‌ها تلاش بیشتری نشان دهیم.»
وی خاطرنشان می‌کند: «یک زائر مسلمان غیرایرانی که مثلا از یکی از کشورهای اسلامی برای زیارت امام رضا(ع) به شهر مشهد مقدس آمده است انتظار دارد همه نوع امکانات رفاهی دراختیار داشته باشد و اینجاست که لیدر تور باید نقش فعال و برجسته‌ای داشته باشد و بتواند راهنمای خوبی برای این زائر باشد تا خاطره خوشی برای مسافر خارجی در زیارت شهر مشهد و حرم مطهر امام هشتم(ع) باقی بماند.»
وی می‌گوید: «مکان‌های مذهبی در جذب و رونق صنعت گردشگری می‌توانند نقش مهمی داشته باشند و متولیان امر باید به این مهم توجه و اهتمام نمایند، درعین حالی که از آثار باستانی و تاریخی نیز نباید غافل بود.»
ناشناخته ماندن مناطق گردشگری
یکی از موانع مهم پیش روی صنعت گردشگری در ایران ناشناخته ماندن مناطق بکر و دیدنی تاریخی و طبیعی در جای جای ایران اسلامی است و متولیان امر باید در معرفی این مهم تلاش وکوشش مضاعفی از خود نشان دهند.
چراکه رونق صنعت گردشگری می‌تواند ارزآوری خوبی داشته باشد، کمااینکه بسیاری از کشورهای دنیا هستند که از نظر منابع نفتی و گازی هیچ‌گونه درآمدی ندارند اما از راه صنعت گردشگری توانسته‌اند سالانه پذیرای گردشگران فراوانی ازسراسر جهان باشند و از همه مهم‌تر رونق صنعت گردشگری در ایجاد اشتغال نقش مهمی دارد و می‌تواند به کاهش چشمگیر آمار بیکاری منجر شود.
بهزاد پژوهان مدیر آژانس و لیدر تور درمورد نقش اشتغالزایی در صنعت گردشگری ایران به گزارشگر کیهان می‌گوید: «یکی از مهمترین مسایلی که جذب گردشگر و رونق این صنعت برای کشور به ارمغان دارد ایجاد اشتغال است.»
این لیدر تور درمورد نظارت بر فعالیت آژانس‌های مسافرتی و گردشگری می‌گوید: «متاسفانه سازماندهی مناسبی برای فعالیت تورهای گردشگری وجود ندارد و نمی‌توان بر خدمات آنها علیرغم تبلیغات گسترده‌ای که ادعا می‌کنند، نظارت داشت.»
وی در ادامه می‌افزاید: «برای آنکه خانواده‌های قشر متوسط جامعه بتوانند از فرصت‌های گردشگری استفاده کنند، بهتر است تورهای یک روزه و ارزان دراختیار آنها قرار گیرد که این تورها مخصوص خانواده‌های ایرانی است که می‌تواند ظرف یک روز با یک منطقه بکر گردشگری آشنا شد.»
گردشگری از منظر اسلامی
در اسلام سفارش زیادی درمورد سفر کردن وجود دارد. زیرا سفر باعث می‌شود علم و آگاهی و بینش انسان‌ها بیشتر شود. قرآن کریم درسوره نمل آیه 69 می‌فرماید: «بگو در زمین سیر کنید و بنگرید عاقبت مجرمان چگونه بوده است.»
آنچه بر اهمیت سفر در اسلام می‌افزاید، وجود آداب و رسوم برای شخص مسافر است. امام صادق(ع) می‌فرمایند: «سفر خودتان را با صدقه دادن آغاز کنید زیرا سلامت سفرتان به این وسیله تامین می‌شود.» در جایی دیگر، حضرت علی(ع) با یک شخصی ذمی (اهل‌کتاب) همسفر شد وقتی آن شخص راهش از حضرت علی(ع) جدا شد، ایشان چند قدمی او را همراهی کردند. آن مرد علت را سوال کرد. حضرت فرمودند: انسان وقتی از همسفرش جدا می‌شود باید مسافتی او را مشایعت کند. این اخلاق حسنه باعث شد تا آن مرد مسلمان شود. (سفینه، 1 ص 416)
لقمان حکیم نیز نصایح ارزشمندی دراین مورد به فرزند خود دارد. چنان‌که می‌گوید: «فرزندم با شمشیر و پای افزار و دستار و چادر (خیمه)، مشک آب و نخ و سوزن و درفش خود مسافرت کن. داروهایی که به کار تو و همراهانت می‌آید، را با خود بردار و با همسفرانت توافق و سازگاری نشان ده مگر آنجا که معصیت خدا درمیان باشد.»
نقش دولت و مردم در رونق گردشگری
آرش نورآقایی کارشناس ایرانگردی و لیدرتور درمورد نقش دولت و مردم در رونق گردشگری به گزارشگر کیهان می‌گوید: «عزم ملی دولت و آحاد جامعه باید این باشد تا گردشگری باعث رونق اقتصادی شود. و برنامه‌ای مدون و جامع دراین مورد داشته باشیم و بسترهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری آن را فراهم کنیم تا در راستای اقتصاد مقاومتی و ایجاد اشتغال بتوانیم نقش مهمی داشته باشیم.»
وی در ادامه می‌افزاید: «کشورهای زیادی هستند که یک‌پنجم مساحت کشور ما را دارند اما در صنعت گردشگری جلوتر از ایران هستند. این درحالی است که منابع گردشگری زیادی در ایران وجود دارد که ناشناخته مانده است.»
این کارشناس گردشگری درمورد کارکرد دولت در توسعه گردشگری می‌گوید: «اگرچه سعی دولت بر این بوده است تا گردشگری رونق یابد اما به نظر می‌رسد هوشمندی کمتری در این زمینه وجود دارد، این در حالی است که باید با برنامه‌ای مدون و کارشناسی شده صنعت گردشگری اسلامی را به سمت رونق اقتصادی و اقتصاد مقاومتی پیش ببریم تا رفته رفته در بحث اشتغالزایی بتوان ایفای نقش کرد و رونق این صنعت بتواند در کاهش آمار بیکاری در داخل کشورمان نقش مهمی داشته باشد. چراکه پتانسیل‌های خاصی در این زمینه وجوددارد و امکانات فراوانی دراختیار داریم اما متاسفانه باید اذعان داشت که تاکنون نتوانسته‌ایم از این صنعت اشتغالزا و پردرآمد به خوبی استفاده کنیم.»