ارتباط با امام زمان (عج) از دیدگاه آیت‌الله بهجت
آیت‌الله بهجت (ره) یکی از یگانگان عصر حاضر و مفاخر علمای شیعه است که در راه علم و عمل، از هیچ کوششی فروگذار نکرد. دفتر زندگی ایشان پر است از برگ‌های زرّینی که هر کدام برای ما درس زندگی است. محبت و ارتباط قلبی ایشان با اهل‌بیت علیهم‌السلام و به‌طور خاص با امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف یکی از ویژگی‌های بارزشان محسوب می‌شد. همین دلدادگی و شیفتگی ایشان به اهل‌بیت علیهم‌السلام سبب شده بود که علاوه بر مرجعیت علمی، مرجعیت معنوی شیعیان را نیز عهده‌دار شوند. ایشان تنها راه نجات را چنگ‌زدن به دامان اهل‌بیت علیهم‌السلام می‌دانست و تمام عمر خویش را در این راه صرف کرد. این عالم ربّانی می‌فرمود: «هر کس باید به فکر خود باشد و راهی برای ارتباط با حضرت حجت (عج) و فرج شخصی خویش پیدا کند؛ خواه ظهور و فرج آن حضرت دور باشد، یا نزدیک». به مناسبت فرارسیدن نیمه شعبان گزیده‌هایی از سخنان و رهنمودهای آن عارف وارسته درباره شخصیت حضرت حجت و ضرورت ارتباط با ایشان که توسط دفتر معظم‌له در اختیار کیهان قرار گرفته از نظر خوانندگان عزیز می‌گذرد.
پناهگاه حقیقی
زمین خدا هیچگاه از وجود حجت خالی نمی‌گردد. امام، حجّت خداوند در زمین و رشتۀ متصل میان آسمان و زمین است. ارتباط امام و مؤمنان، ارتباطی وثیق است که ریشه در سرشت یگانۀ آنها دارد. پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرمایند: «يَا عَلِيُّ ... شِيعَتُكَ خُلِقُوا مِنْ فَاضِلِ طِينَتِنَا؛(1) ای علی ... شیعیان تو از ماندۀ گِل ما خلق شده‌اند».
این، نشان از پیوند روحی عمیق میان مؤمنان و ائمه علیهم‌السلام دارد. امام اصل و ریشه است و مؤمن، برگ و باری است که از آن ریشه تغذیه می‌کند. ازاین‌روامام، پناهگاه حقیقی مؤمنان است. آیت‌الله بهجت می‌فرمایند: «اگر اهل ایمان پناهگاه حقیقی خود (امام زمان عجل‌اللّه تعالی‌فرجه الشریف) را بشناسند و به آن پناه ببرند، آیا امکان دارد که از آن ناحیه مورد عنایت واقع نشوند؟!».
حاضر و ناظر
امام چشم بینا و گوش شنوای خداوند است.اعمال بندگان بر او عرضه می‌شود و هیچ عملی بر او پوشیده نیست. آیت‌الله بهجت در این خصوص می‌فرمایند: «امام زمان (عج) «عَيْنُ اللَّهِ النَّاظِرهُ وَ أُذُنُهُ السَّامِعَهُ وَ لِسَانُهُ النَّاطِقُ فِي خَلْقِهِ وَ يَدُهُ الْمَبْسُوطَه»(2) (چشم بینا، گوش شنوا، زبان گویا و دست گشادۀ خداوند) است و از اقوال، افعال، افکار و نیّات ما اطلاع دارد.»
اگر امام از دیدگان ما غایب است، به این معنا نیست که حضور ندارد؛ این حجابِ غیبت است که دیدگان ما را پوشانده است: عالم پر است از تو، غایب منم ز غفلت تو حاضری ولیکن من آن نظر ندارم.
امام عصر از راه‌های گوناگون از احوال مردم آگاه می‌شوند. در روایات آمده است: «در هر شهری عمودی از نور است که امام علیه‌السلام اعمال بندگان را در آن می‌بیند»(3) و یا «مَلَکی برای او خبر می‌آورد».(4)
از سویی ایشان در مجالس مؤمنین حاضر می‌شوند و میان آنها رفتوآمد می‌کنند، اما کسی ایشان را نمی‌شناسد؛ «يَتَرَدَّدُ بَيْنَهُمْ وَ يَمْشِي فِي أَسْوَاقِهِمْ وَ يَطَأُ فُرُشَهُمْ وَ لَا يَعْرِفُونَهُ حَتَّى يَأْذَنَ اللَّهُ لَهُ أَنْ يُعَرِّفَهُمْ نَفْسَه؛(5)در میانشان رفتوآمد می‌کند و در بازارشان راه می‌رود و بر فرش‌هایشان قدم می‌گذارد و [آنها] او را نمی‌شناسند تا آنکه خداوند به او اجازه دهد و او خود را معرفی نماید.»
توجه به حضور امام، عامل ایجاد تقواست و آثار تربیتی شگرفی دارد. کسی که حضور امام را حس می‌کند، به‌راحتی مرتکب گناه نمی‌شود. آیت‌الله بهجت(قدس‌سره) تأکید داشتند ابتلای به گناه، ناشی از غفلت از همین نکته است و توجه به حضور در محضر خدا و ولیّ خدا به انسان توفیق ترک معصیت می‌دهد:«آیا نباید توجه داشته باشیم که ما رئیسی داریم که بر احوال ما ناظراست؟! وای برحال مااگردر کارهایمان او را ناظر نبینیم، و یا او را در همه‌جا ناظر ندانیم!»
همچنین می‌فرمودند:«اگر بدانیم در محضر «عَینُ الله الناظِرَه» هستیم، آیا روی آن را داریم که برای زیارت حضرت غائب علیه‌السلام اجازه بخواهیم، با اینکه با خواسته‌های واضح او مخالفت می‌کنیم، نماز و روزه را ترک، و غیبت و ایذا می‌کنیم. آیا می‌خواهیم به ما بفرماید: أَبَحْتُ لَکُمُ الْمُحَرَّمَاتِ وَ أَسْقَطْتُ عَنْکُمُ الْوَاجِبَاتِ (حرام‌ها را برای شما حلال نمودم و واجبات را از شما برداشتم!!).
تو خود حجاب خودی
در فرازی از نامه شریف امام عصر(عج)به شیخ مفید (ره) آمده است: «فَمَا يُحْبَسُ عَنْهُمْ مُشَاهَدَتُنَا إِلَّا لِمَا يَتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَكْرَهُه؛(6) از دیدار ما محرومشان نمی‌کند، جز امور ناپسندی که از آنان به ما می‌رسد.»
غیبت امام زمان، نتیجه اعمال ماست و ایشان در زندان گناه شیعیانِ خود محبوسند.آیت‌الله بهجت می‌فرمایند:«سبب غیبت امام زمان(عج) خودماهستیم!دستمان به او نمی‌رسد، وگرنه اگردرمیان ما بیاید وظاهروحاضرشود،چه کسی اورا می‌کشد؟!»
و نیز می‌فرمایند:«[أَوْرَعُ النّاسِ مَنْ تَوَرَّعَ عَنِ الْمُحَرَّمَاتِ؛(7)پرهیزگارترین مردم، کسی است که از کارهای حرام بپرهیزد].ترک واجبات و ارتکاب محرمات، حجاب و نقاب دیدار ما از آن حضرت است.»ریشه همه مشکلات و محرومیت‌های ما گناه و معصیت است. درمان همۀ دردها نیز توبه و بازگشت حقیقی به‌سوی خداست.
چه نیک فرمود خاتم انبیا(ص):«أَلا أُخْبِرُکمْ [أُنَبؤُکمْ] بِدآئِکمْ مِنْ دَوآئِکمْ؟ دَآؤُکـمُ الذنُـوبُ، وَ دَوآؤُکـمُ الإِسْتِغْفارُ؛(8)آیا درد و درمان شما را به شما خبر ندهم؟ درد شما گناهان و دوا و درمانتان استغفار است».
پدر مهربان
«الْإِمَامُ الْأَنِيسُ الرَّفِيقُ وَ الْوَالِدُ الشَّفِيقُ وَ الْأَخُ الشَّقِيقُ وَ الْأُمُّ الْبَرَّةُ بِالْوَلَدِ الصَّغِيرِ؛(9)امام، همدم و رفیق، پدر مهربان، برادرِ برابر و مادر دلسوز به کودک است.»
امام پدری مهربان است که هرگز فرزند خود را رها نمی‌کند، اما ما او را غریبه می‌دانیم. باید به این باور برسیم که تنها کسی که می‌تواند ما را کمک کند، اوست. اگر خود را زیر سایه ایشان ببینیم، هیچگاه احساس تنهایی نخواهیم کرد.
چه بزرگانی که در سختی‌ها و مشکلات به دیدار ایشان نایل شده‌اند و گره از کارشان باز شده است. آیت‌الله بهجت به نقل از عالمی می‌فرمایند:
«مدت‌ها به فقر و گرفتاری مبتلا بودم؛ چهل روز به امام زمان (عج) متوسل شدم و به آن حضرت عریضه نوشتم و در آب جاری انداختم. روز آخر صدایی شنیدم که مرا با نام و نام پدر خواند و گفت: خیال می‌کنید ما از حال شما مطلع نیستیم؟! بدون اینکه چیزی بدهد. آن صدا، سوز دل مرا آرام کرد، مثل اینکه آب روی آتش بریزند.»
تو بندگی چو گدایان به شرط مزد مکن
که دوست، خود روش بنده‌پروری داند(10)
بسیاری از مصائب و مشکلات ما به‌خاطر محرومیت از حضور و ظهور امام زمان است. باید از عمق جان برای تعجیل فرج دعا کنیم. اگر مؤمنان یک دل و یک صدا ظهور امام زمان (عج) را بخواهند، خداوند نیز در فرج تعجیل خواهد کرد. امام عصر نیز در برخی تشرّفات از شیعیان خواسته است برای فرج دعا کنند. آقای بهجت می‌فرمایند:«کسانی که در خواب و بیداری تشرف حاصل نموده‌اند، از آن حضرت شنیده‌اند که فرموده است: برای تعجیل فرج من زیاد دعا کنید.»
فرج شخصی
مهم‌ترین وظیفۀ ما ترک گناه و انجام واجبات است. اگر از این غافل شویم، بیم آن است که در زمان ظهور هم از مخالفین حضرت شویم و اگر بدان عمل کنیم، امید است باب فرج اختصاصی برای ما گشوده شود. بسیاری از علما با حضرت ولیّ عصر(عج) ارتباط خاص داشته‌اند و به محضرش شرفیاب شده‌اند. یکی از توصیه‌های مؤکّد آیت‌الله بهجت (ره) مهیّا شدن برای فرج شخصی است. ایشان می‌فرمایند: «با اینکه ارتباط و وصل با آن حضرت و فرج شخصی، امر اختیاری ماست ـ به‌خلاف ظهور و فرج عمومی ـ بااین‌حال چرا به این اهمیت نمی‌دهیم که چگونه با آن حضرت ارتباط برقرار کنیم و از این مطلب غافل هستیم، ولی به ظهور و دیدار عمومی آن حضرت اهمیت می‌دهیم؛ و حال اینکه اگر برای فرج شخصی به اصلاح خود نپردازیم، بیم آن است که در ظهور آن حضرت از او فرار کنیم؛ چون راهی که می‌رویم راه کسانی است که اَهَم و مهمی قائل نیستند.»
*مرکز تنظیم و نشر آثار آیت‌الله بهجت
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. ارشادالقلوب دیلمی، ج2، ص423. 2. کتاب سلیم‌بن‌قیس، ج٢، ص٨۶٠؛ بحارالانوار، ج۴٠، ص٩٧؛ توحید صدوق، ص۱۶۷؛ معانی‌الاخبار، ص۱۶. 3.کافی، ج۱، ص۳۸۷؛ بحارالانوار، ج۲۵، ص۳۸. 4. کافی، ج١، ص٣٨٨. 5.الغیبةنعمانی،ص164. 6. الخرائج و الجرائح، ج٢،ص٩٠٣. 7. مجمع‌البحرین، ج۴، ص۴٠١:«أَوْرَعُ النَّاسِ مَنْ تَوَرَّعَ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ تَعَالَى». 8. جامع‌الاخبار، ص۵۷؛ بحارالانوار، ج۹۰، ص۲۸۲. 9. کافی، ج١، ص٢٠٠. 10 دیوان حافظ.