اهمیت امانتداری
یکی از فضایل اخلاقی ادای امانت است. خداوند نسبت به امانت و ادای آن تاکید کرده و فرموده است: إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلی أَهْلِها؛ به راستی که خداوند شما را امر میکند تا امانتها را به اهل آن بازگردانید.(نساء، آیه 58)
این فضیلت اخلاقی میبایست در همه حوزهها از جمله در خلافت الهی انسان در زمین(احزاب، آیه 72؛ بحارالانوار،ج 5، ص 309)، حکومت (مستدرك،ج17،ص355؛ نهجالبلاغه، ص 366)، حریم همسری و زن و شوهری (مستدرك وسایلالشیعه، ج 14، ص251)، مجالست با مردم (شرح نهجالبلاغه، ج 18،ص177؛ بحارالانوار، ج 72، ص 465)، و در مسایل اقتصادی و مانند آنها رعایت شود.
در فایده ادای امانت و تاثیر مثبت آن در زندگی شخصی، امام صادق(ع) به عبدالرحمن بن سیابه فرمود: آیا به تو سفارشی ارزنده داشته باشم؟ او گفت: آری یابن رسولاللَّه صلیالله علیه وآله! امام فرمود: «عَلَیک بِصِدْقِ الْحَدیثِ وَ اَداءِ الاَمانَةِ، تَشْرِک النَّاسَ فی اَمْوالِهِمْ هکذا؛ بر تو باد راستگویی و اداء امانت که در این صورت شریک مال مردمخواهی بود. [پس امام دو انگشت خود را به هم چسبانیده و فرمود] مثل این.(وسائلالشیعه، ج 19، ص 69؛ بحارالانوار، ج 47، ص 384)
امام صادق(ع) فرموده است:«انَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ لَمْ یَبْعَثْ نَبِیّاً الَّا بِصِدْقِ الحدیثِ وَاداءِ الْامانَةِ الَى الْبِرِّ وَالْفاجِر؛ خداوند هیچ پیامبرى را برنینگیخته، جز به راستگویى و اداى امانت به نیكوكار و بدكار» (الکافی، ج2، ص104، ح1)
امام باقر(ع) نیز می فرماید:«خداوند اجازه ترك سه چیز را به هیچكس نداده: یكى رد امانت (به صاحبش) مىباشد چه نیكوكار باشد چه بدكار...». (مشكاة الانوار طبرسی، ج3 ، ص142)
امیرمومنان(ع) فرمود: سوگند مىخورم كه لحظهاى قبل از وفات پیامبر(ص) سه بار از او شنیدم كه فرمود: «یا ابَاالْحَسَنِ ادِّ الْامانَةَ الَى الْبَرِّوَالْفاجِرِ فیما قَلَّ وَجَلَّ حَتَّى فِى الْخَیْطِ وَالْمَخیطِ؛ اى ابالحسن! امانت را به نیكوكار و بدكار پس بده، كم باشد یا زیاد، حتّى نخ و سوزن».
( بحارالانوار ، ج77، ص275)
همچنین آن حضرت در یكى از وصیتهایش فرمود:«ادُّوا الْاماناتِ وَلَوْ الى قَتَلَةِ الْانْبِیاءِ؛امانتها را رد كنید، گر چه به قاتلان پیامبران باشد».(تحف العقول:ص74)
این فضیلت اخلاقی میبایست در همه حوزهها از جمله در خلافت الهی انسان در زمین(احزاب، آیه 72؛ بحارالانوار،ج 5، ص 309)، حکومت (مستدرك،ج17،ص355؛ نهجالبلاغه، ص 366)، حریم همسری و زن و شوهری (مستدرك وسایلالشیعه، ج 14، ص251)، مجالست با مردم (شرح نهجالبلاغه، ج 18،ص177؛ بحارالانوار، ج 72، ص 465)، و در مسایل اقتصادی و مانند آنها رعایت شود.
در فایده ادای امانت و تاثیر مثبت آن در زندگی شخصی، امام صادق(ع) به عبدالرحمن بن سیابه فرمود: آیا به تو سفارشی ارزنده داشته باشم؟ او گفت: آری یابن رسولاللَّه صلیالله علیه وآله! امام فرمود: «عَلَیک بِصِدْقِ الْحَدیثِ وَ اَداءِ الاَمانَةِ، تَشْرِک النَّاسَ فی اَمْوالِهِمْ هکذا؛ بر تو باد راستگویی و اداء امانت که در این صورت شریک مال مردمخواهی بود. [پس امام دو انگشت خود را به هم چسبانیده و فرمود] مثل این.(وسائلالشیعه، ج 19، ص 69؛ بحارالانوار، ج 47، ص 384)
امام صادق(ع) فرموده است:«انَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ لَمْ یَبْعَثْ نَبِیّاً الَّا بِصِدْقِ الحدیثِ وَاداءِ الْامانَةِ الَى الْبِرِّ وَالْفاجِر؛ خداوند هیچ پیامبرى را برنینگیخته، جز به راستگویى و اداى امانت به نیكوكار و بدكار» (الکافی، ج2، ص104، ح1)
امام باقر(ع) نیز می فرماید:«خداوند اجازه ترك سه چیز را به هیچكس نداده: یكى رد امانت (به صاحبش) مىباشد چه نیكوكار باشد چه بدكار...». (مشكاة الانوار طبرسی، ج3 ، ص142)
امیرمومنان(ع) فرمود: سوگند مىخورم كه لحظهاى قبل از وفات پیامبر(ص) سه بار از او شنیدم كه فرمود: «یا ابَاالْحَسَنِ ادِّ الْامانَةَ الَى الْبَرِّوَالْفاجِرِ فیما قَلَّ وَجَلَّ حَتَّى فِى الْخَیْطِ وَالْمَخیطِ؛ اى ابالحسن! امانت را به نیكوكار و بدكار پس بده، كم باشد یا زیاد، حتّى نخ و سوزن».
( بحارالانوار ، ج77، ص275)
همچنین آن حضرت در یكى از وصیتهایش فرمود:«ادُّوا الْاماناتِ وَلَوْ الى قَتَلَةِ الْانْبِیاءِ؛امانتها را رد كنید، گر چه به قاتلان پیامبران باشد».(تحف العقول:ص74)