پرونده مختصری برای فیلم «مزار شریف»
تاریخ بایکوت شده
سعید رضایی
«مزار شریف» یک فیلم فاخر در حوزه سینمای مقاومت و استراتژیک و با موضوعی سیاسی و تاریخی است. این فیلم، روایتگر حوادثی واقعی است که 17 سال از وقوع آنها می‌گذرد؛ حمله طالبان به شهر مزار شریف افغانستان، اشغال کنسولگری ایران به دست یکی از شاخه‌های این گروه و متعاقب آن، کشتار کارکنان کنسولگری به دست این شاخه.
«مزار شریف» را یک فیلم استراتژیک می‌دانیم چون موضوع آن به شرایط امروز منطقه ما هم مربوط می‌شود. منطقه ما سال‌هاست که دستخوش جنایات گروه‌های مختلف سلفی و وهابی است. فیلم «مزار شریف» آغاز این جنایات را روایت می‌کند. همان جریان، استمرار پیدا کرد و این روزها در قالب گروه‌هایی چون النصره و داعش، خون به پا می‌کند. فیلم «مزار شریف» به خاطر پرداختن به مسئله وهابیت یک اثر مهم بین‌المللی محسوب می‌شود.
خروج از بایکوت
اما اهمیت دیگر فیلم «مزارشریف» به خاطر ترسیم بخشی از تاریخ معاصر کشور ماست که کمتر درباره آن حرف زده شده است. ماجرای حمله یکی از شاخه‌های طالبان به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در شهر مزار شریف و اتفاقات پشت پرده آن، مسئله‌ای است که تقریبا بایکوت شده بود. این بایکوت و عدم رسیدگی شایسته و بایسته به مسئله کشتار ایرانی‌ها توسط گروه وابسته به انگلیس، در دوران ریاست حجت‌الاسلام حسن روحانی بر شورای عالی امنیت ملی رخ داد. بسیاری معتقدند که روحانی و معاون وقت او جواد ظریف نسبت به پی گیری این مسئله کوتاهی کردند. تنها عاملی که طی 17 سال گذشته به زنده ماندن این تاریخ کمک کرده بود، نامگذاری سالروز این حادثه به نام روز خبرنگار بود. چون یکی از شهدای واقعه مزار شریف، محمود صارمی خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی بود که به خاطر شهادت او، 17 مرداد به نام روز خبرنگار ثبت شده است. با این حال، به غیراز این خبرنگار، هشت دیپلمات هم به شهادت رسیدند. کریم حیدریان، ناصر ریگی، نورالله نوروزی، حیدر علی باقری، محمد علی قیاسی، محمد ناصر ناصری، مجید نوری نیارکی، رشید پاریا و فلاح شهدای این واقعه بودند که طی این سال‌ها کمتر از آنها یاد
شده بود.
انتقاد خانواده شهدای
مزار شریف
امسال و در بزرگداشت شهدای مزار شریف، خانواده این شهدا نیز نامه‌ای را خطاب به ظریف نوشتند که در بخشی از آن آمده بود: «هر سال در هفدهم مرداد از هشت شهید دیپلمات واقعه مزارشریف هیچ یاد و نامی در رسانه‌های عمومی نمی‌بینيم. یکی از مهم‌ترین دلایل این بی‌توجهی به بیان واقعیت‌های فاجعه مزار شریف و چگونگی ونحوه شهادت مظلومانه وغریبانه دیپلمات‌ها است که از آن سخنی به میان نیامده است، اما مقام معظم رهبری(مدظله العالی) با درایت به مظلومیت شهدای دیپلمات در زمان شهادتشان سه روز عزای عمومی اعلام نمودند. جناب آقای دکتر ظریف از حضرتعالی به عنوان وزیر محترم وزارتخانه‌ای که متولی سیاست خارجی کشور و حامی دیپلماتهای ایران می‌بایست باشید، این سوال را داریم که آیا بهتر نبود از خانواده دیپلماتهای شهید که این روز حقا وانصافا متعلق به آنان است در جلسه گرامیداشت که به بهانه این عزیزان انجام می‌شود، اما یاد و نامی از آنها برده نمی‌شود، حداقل از خانواده‌های شهدا دعوتی به عمل می‌آمد؟»
حسن برزیده کارگردان فیلم «مزار شریف» هم در دیدار با خانم روزبهانی همسر شهید محمود صارمی، خبرنگاری که در جریان حمله طالبان به کنسولگری ایران به شهادت رسیده بود، گفته بود: «آقای حسن روحانی که آن زمان دبیر شورای عالی امنیت ملی بود تا امروز که رئیس‌جمهور است تا سایر مسئولان، باید حداقل از خانواده‌های شهدای مزار شریف عذرخواهی کنند و دیه و غرامت را پرداخت کنند.حادثه مزار شریف یک بخش مهمی از تاریخ معاصر ایران است و از ابتدا انگیزه اصلی ساخت فیلم برای من این بود که درباره این حادثه سوال ایجاد شود و مشخص شود که دلیل این اتفاق چه بود تا گروهی که در زمان این واقعه مسئولیت داشتند درباره این حادثه جواب بدهند .»
پس از گذشت 17 سال، ساخت فیلم «مزار شریف» ادای دینی است به شهدای آن واقعه.
افشاگر و خوش‌ساخت
نکته قابل تأمل درباره این فیلم، رویکرد افشاگرانه آن درباره جریان‌های تروریستی به ظاهر اسلامی اما در باطن ضداسلامی است. در فیلم، بارها و به بهانه‌های مختلف تصریح می‌شود که طالبان ابزار دست آمریکا و انگلیس است که به جان مردم افغانستان افتاده است. «بی بی‌سی» در این فیلم نقشی کلیدی دارد. در بخش‌هایی از فیلم، شخصیت اصلی داستان با بازی حسین یاری وقتی رادیو را روشن می‌کند، شبکه بی‌بی‌سی فارسی درحال پخش خبرهایی به سود طالبان است. نوع حمله برزیده به بی‌بی‌سی در این فیلم بسیار هوشمندانه و مختصر و مفید است؛ بدون شعارزدگی و به صورت کاملا
بی‌طرفانه.
بازی خوب حسین یاری در نقش شاهسون (تنها دیپلماتی که از حادثه جان سالم به در برد)، ساختار استوار و سالم فیلم و استفاده از جلوه‌های ویژه چشم‌نواز و همچنین موسیقی متناسب، «مزار شریف» را به فیلمی ماندگار تبدیل کرده است.
باتوجه به مضمون مهم این فیلم، لازم است که تهیه کننده فیلم برای اکران جهانی آن تلاش کند. خوشبختانه حوزه هنری (سرمایه‌گذار فیلم) خبر داده که «مزار شریف» در چند کشور دیگر هم به نمایش درخواهد آمد.
«مزار شریف» یک فیلم فاخر در حوزه سینمای مقاومت و استراتژیک و با موضوعی سیاسی و تاریخی است. این فیلم، روایتگر حوادثی واقعی است که 17 سال از وقوع آنها می‌گذرد؛ حمله طالبان به شهر مزار شریف افغانستان، اشغال کنسولگری ایران به دست یکی از شاخه‌های این گروه و متعاقب آن، کشتار کارکنان کنسولگری به دست این شاخه.
«مزار شریف» را یک فیلم استراتژیک می‌دانیم چون موضوع آن به شرایط امروز منطقه ما هم مربوط می‌شود. منطقه ما سال‌هاست که دستخوش جنایات گروه‌های مختلف سلفی و وهابی است. فیلم «مزار شریف» آغاز این جنایات را روایت می‌کند. همان جریان، استمرار پیدا کرد و این روزها در قالب گروه‌هایی چون النصره و داعش، خون به پا می‌کند. فیلم «مزار شریف» به خاطر پرداختن به مسئله وهابیت یک اثر مهم بین‌المللی محسوب می‌شود.
خروج از بایکوت
اما اهمیت دیگر فیلم «مزارشریف» به خاطر ترسیم بخشی از تاریخ معاصر کشور ماست که کمتر درباره آن حرف زده شده است. ماجرای حمله یکی از شاخه‌های طالبان به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در شهر مزار شریف و اتفاقات پشت پرده آن، مسئله‌ای است که تقریبا بایکوت شده بود. این بایکوت و عدم رسیدگی شایسته و بایسته به مسئله کشتار ایرانی‌ها توسط گروه وابسته به انگلیس، در دوران ریاست حجت‌الاسلام حسن روحانی بر شورای عالی امنیت ملی رخ داد. بسیاری معتقدند که روحانی و معاون وقت او جواد ظریف نسبت به پی گیری این مسئله کوتاهی کردند. تنها عاملی که طی 17 سال گذشته به زنده ماندن این تاریخ کمک کرده بود، نامگذاری سالروز این حادثه به نام روز خبرنگار بود. چون یکی از شهدای واقعه مزار شریف، محمود صارمی خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی بود که به خاطر شهادت او، 17 مرداد به نام روز خبرنگار ثبت شده است. با این حال، به غیراز این خبرنگار، هشت دیپلمات هم به شهادت رسیدند. کریم حیدریان، ناصر ریگی، نورالله نوروزی، حیدر علی باقری، محمد علی قیاسی، محمد ناصر ناصری، مجید نوری نیارکی، رشید پاریا و فلاح شهدای این واقعه بودند که طی این سال‌ها کمتر از آنها یاد
شده بود.
انتقاد خانواده شهدای
مزار شریف
امسال و در بزرگداشت شهدای مزار شریف، خانواده این شهدا نیز نامه‌ای را خطاب به ظریف نوشتند که در بخشی از آن آمده بود: «هر سال در هفدهم مرداد از هشت شهید دیپلمات واقعه مزارشریف هیچ یاد و نامی در رسانه‌های عمومی نمی‌بینيم. یکی از مهم‌ترین دلایل این بی‌توجهی به بیان واقعیت‌های فاجعه مزار شریف و چگونگی ونحوه شهادت مظلومانه وغریبانه دیپلمات‌ها است که از آن سخنی به میان نیامده است، اما مقام معظم رهبری(مدظله العالی) با درایت به مظلومیت شهدای دیپلمات در زمان شهادتشان سه روز عزای عمومی اعلام نمودند. جناب آقای دکتر ظریف از حضرتعالی به عنوان وزیر محترم وزارتخانه‌ای که متولی سیاست خارجی کشور و حامی دیپلماتهای ایران می‌بایست باشید، این سوال را داریم که آیا بهتر نبود از خانواده دیپلماتهای شهید که این روز حقا وانصافا متعلق به آنان است در جلسه گرامیداشت که به بهانه این عزیزان انجام می‌شود، اما یاد و نامی از آنها برده نمی‌شود، حداقل از خانواده‌های شهدا دعوتی به عمل می‌آمد؟»
حسن برزیده کارگردان فیلم «مزار شریف» هم در دیدار با خانم روزبهانی همسر شهید محمود صارمی، خبرنگاری که در جریان حمله طالبان به کنسولگری ایران به شهادت رسیده بود، گفته بود: «آقای حسن روحانی که آن زمان دبیر شورای عالی امنیت ملی بود تا امروز که رئیس‌جمهور است تا سایر مسئولان، باید حداقل از خانواده‌های شهدای مزار شریف عذرخواهی کنند و دیه و غرامت را پرداخت کنند.حادثه مزار شریف یک بخش مهمی از تاریخ معاصر ایران است و از ابتدا انگیزه اصلی ساخت فیلم برای من این بود که درباره این حادثه سوال ایجاد شود و مشخص شود که دلیل این اتفاق چه بود تا گروهی که در زمان این واقعه مسئولیت داشتند درباره این حادثه جواب بدهند .»
پس از گذشت 17 سال، ساخت فیلم «مزار شریف» ادای دینی است به شهدای آن واقعه.
افشاگر و خوش‌ساخت
نکته قابل تأمل درباره این فیلم، رویکرد افشاگرانه آن درباره جریان‌های تروریستی به ظاهر اسلامی اما در باطن ضداسلامی است. در فیلم، بارها و به بهانه‌های مختلف تصریح می‌شود که طالبان ابزار دست آمریکا و انگلیس است که به جان مردم افغانستان افتاده است. «بی بی‌سی» در این فیلم نقشی کلیدی دارد. در بخش‌هایی از فیلم، شخصیت اصلی داستان با بازی حسین یاری وقتی رادیو را روشن می‌کند، شبکه بی‌بی‌سی فارسی درحال پخش خبرهایی به سود طالبان است. نوع حمله برزیده به بی‌بی‌سی در این فیلم بسیار هوشمندانه و مختصر و مفید است؛ بدون شعارزدگی و به صورت کاملا
بی‌طرفانه.
بازی خوب حسین یاری در نقش شاهسون (تنها دیپلماتی که از حادثه جان سالم به در برد)، ساختار استوار و سالم فیلم و استفاده از جلوه‌های ویژه چشم‌نواز و همچنین موسیقی متناسب، «مزار شریف» را به فیلمی ماندگار تبدیل کرده است.
باتوجه به مضمون مهم این فیلم، لازم است که تهیه کننده فیلم برای اکران جهانی آن تلاش کند. خوشبختانه حوزه هنری (سرمایه‌گذار فیلم) خبر داده که «مزار شریف» در چند کشور دیگر هم به نمایش درخواهد آمد.