ضرورت توجه به نگهداری از درختان و صیانت از جنگلها و منابع طبیعی (بخش پایانی)
طلای سبز، موهبتی الهی ثروتی ماندگار (گزارش روز)
صدیقه توانا
به دست خود درختی می‌نشانم
به پایش جوی آبی می‌کشانم
کمی تخم چمن بر روی خاکش
برای یادگاری می‌فشانم
درخت یکی از زیباترین مظاهر خلقت و جلوه‌ای از تجلیات آفریدگار عالم است. درخت نماد آبادانی و شاخص سبزی و خرمی و مظهر زندگی و باعث تلطیف هوا و موجب آسایش و رفاه شهروندان و پاکی طبیعت است. درختان همواره در زندگی بشر مؤثر بوده‌اند قرنهاست که آدمی در سایه شاخساران از شدت گرما و تابش خورشید در امان مانده و از میوه‌های الوان و شیرینشان بهره‌مند گشته است. آوای پرندگان که در لابه‌لای شاخساران مأوا گزیده‌اند، روح و جانشان را صفا بخشیده و قلب ما را مملو از خوشی و شادابی می‌کند. در دل زمستان سرد نیز بار دیگر به مدد هیمه‌ای که از تنه درختان فراهم آورده و آتشی که از آن افروخته سرما و یخبندان را تاب آورده است و بار دیگر این شکوفه‌های زیبای درختانند که به او نوید فرا رسیدن بهار دل‌انگیز را می‌دهند.
امروزه با صنعتی شدن جوامع بشری درختان نقش مهمتری در زندگی بشر ایفا می‌کنند. از سویی مقدمات پیشرفت بیشتر صنعت و فناوری را موجب می‌شوند و منابع تأمین کننده محصولاتی نظیر وسایل چوبی، مبلمان، لوازم التحریر، الوار و هزاران محصول دیگر محسوب می‌شوند و از سوی دیگر به منزله ریه‌های یک شهر تلقی شده و نقش مهمی در تأمین سلامت اعضای جامعه ایفا می‌کنند. این موارد اخیر از همه مهم‌تر است، چرا که به دلیل فعالیت کارخانجات صنعتی و نیز ازدیاد وسایل نقلیه عمومی و فعالیت روزانه آنها در سطح شهرهای بزرگ آلاینده‌ها و گازهای مهلک و خطرناکی نظیر دی اکسیدکربن در هوای شهرها فزونی یافته و سلامت افراد را تهدید می‌کند و افزایش هر چه بیشتر این مواد، آلاینده کاهش میزان اکسیژن هوا را سبب می‌شود. در چنین شرایطی مسئله درخت و درختکاری راه حلی مناسب برای مبارزه با آلودگی‌های مذکور به شمار می‌آید. ایجاد جنگلهای مصنوعی و فضای سبز در اطراف شهرهای بزرگ به تأسیس کارخانه‌های تولید اکسیژن می‌ماند.
چه خوب است در این روزهای پایانی سال نهالهای جوان را به دست خاک مهربان و صبور بسپاریم تا به درختانی سرسبز و نیرومند بدل گردند و به این ترتیب گامی در آبادانی کشور عزیزمان برداشته شود.
من و تو با دست‌هایمان نهال کوچک را به خاک سرد اسفند می‌سپاریم و آفتاب، گرمای خویش را هدیه راه طولانی‌اش می‌کند و آب با پاکی‌اش بدرقه شگفتن‌اش می‌شود. زمین سبز، دوست داشتنی و خیال انگیزاست. چشم را نوازش می‌دهد و زبان را به تسبیح وا می‌دارد. بیایید با هم در این روزهای پایانی سال، قرار سبزی بگذاریم و یکدیگر را به کاشت و حفظ این موجود زیبای خداوندی سفارش کنیم. این قامت بلند و با شکوه، طلای سبزی است که زیستن، شکوفایی حرکت و پویایی را به ما می‌فهماند.
گلی، گل، گل سوسن و سنبل دارم...
گلی، گل، گل دارم، باغبونی می‌کنم، تو باغچه تون گل سنبل و سبزه می‌کارم، سمپاشی می‌کنم، چرخ دستی و گاری کوچک پیرمرد پر از جعبه گلهای بنفشه و پیاز لاله و نرگس و گل سوسن و سنبل است. از سر کوچه تا الان فقط توانسته چند جعبه گلها را بفروشد.
«صاحب‌خانه گفته خودش گلها را در باغچه‌اش می‌کارد. الان هم منتظرم تا این خانم دیگر از طبقه سوم آپارتمانش پایین آید و در باغچه کوچک خانه‌شان من برایش گل کاری کنم.»
این مقدمه صحبتهایم با یک گل فروش دوره گرد است که چند قدم آن طرف‌تر رز خانه ما ایستاده و مشغول چانه زدن بر سر قیمت جعبه گلهاست. بنفشه‌های زرد با خال‌های سیاه و سفیدی که بر دل دارند، سنبل‌های بنفش، پیاز نرگس‌ها و درختچه‌های کوچک رز صورتی و قرمز، چه خوش در گاری دستی پیرمرد نشسته‌اند. محو تماشا می‌شوم. چانه‌زنی‌هایشان را نمی‌شنوم. فقط متوجه حضور پیرمرد با یک جعبه گل و چند نهال بیدمشک و گل رز در خانه همسایه می‌شوم. لبخندی بر لبان هر دو نقش بسته که گویی یکی با کاشتن گل در باغچه حیاط شادمان گشته و صاحب خانه هم از اینکه سرسبزی و نشاط را با خود به خانه می‌برد، مسرور شده است.
۵ میلیون اصله نهال
فعالیت ما در زمینه کاشت درخت و تهیه نهال از ابتدای سال جاری آغاز شده بود و در نیمه دوم به فعالیتها شتاب دادیم و در آذرماه که هوا سردتر بود خرید ۵ میلیون اصله نهال را انجام دادیم و ان‌شاءالله تا پایان اسفند تمام این نهال‌ها کاشته می‌شود.
مهندس مجتبی عبداللهی معاون خدمات شهری شهرداری تهران در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان با اعلام مطلب فوق به فعالیتهای شهرداری در مورد هفته درختکاری و راههای صیانت از منابع طبیعی اشاره کرده و می‌گوید: ایجاد کمربند فضای سبز در دامنه جنوبی البرز یکی از مهمترین اقدامات ما بود، ضمن آنکه نهال کاری در مجموعه تپه‌های عباس‌آباد هم به اتمام رسیده است. به مناطق ۱۲ گانه تهران هم ابلاغ شده است که به صورت ویژه در اتوبان، رمپ‌ها و محلات کاشت درخت داشته باشند و در مناطق به‌صورت ویژه با گروههای مختلف و با همکاری آموزش و پرورش و گروههای مردم نهاد به کاشت نهال درمنطقه خود اقدام کردند.
معاون خدمات شهری شهرداری تهران با اشاره به اینکه شماره ۱۳۷ آماده پاسخگویی برای دریافت نهال رایگان در اختیار مردم قرار دارد، می‌گوید: «پارک جنگلی قوچک برای استفاده عمومی مردم از سازمان جنگلها تحویل گرفته شده است و در پی تامین روشنایی آن هستیم.»
مهندس عبداللهی در ادامه می‌گوید: «کاشت پیاز لاله و پیاز گل نرگس از نیمه دوم دی‌ماه در سطح شهر آغاز شده است که تمام این برنامه‌ها در طرح استقبال از بهار با محوریت آسمان آبی، زمین پاک اجرا می‌شود.»
از وی می‌پرسم چه اقداماتی در راستای ترویج فرهنگ عمومی برای حفظ منابع طبیعی انجام گرفته است؟ می‌گوید: «مراکز آموزش گل و گیاه در همه مناطق تهران دایر شده است و در سراهای محله هم موضوع نگهداری فضای سبز را در دستور کار داریم که خوشبختانه مردم استقبال و همکاری خوبی در این زمینه با شهرداری دارند.»
از مهندس عبداللهی در مورد برخورد با متخلفانی که درختان رادر منازل خود به بهانه ساخت و ساز قطع می‌کنند، می‌پرسم، که مهندس عبداللهی این طور پاسخم را می‌دهد؛ «متاسفانه در همه جا افراد فرصت‌طلب و سودجو وجود دارند که به بهانه‌های واهی سعی در تخریب درخت و منابع طبیعی دارند ولی ما طبق کمیسیون ماده ۷ قاطعانه و جدی با کسانی‌که نسبت به تخریب درختان اقدام می‌کنند، برخورد می‌کنیم و در شورای شهر هم جرائم قطع درخت به ۴ تا ۵ برابر افزایش یافته است و چنانچه کسانی‌که درختان حیاط خود را قطع کنند، باید نسبت به کاشت درخت جایگزین اقدام کنند در‌غیر‌این‌صورت طبق قانون با آنها برخورد می‌شود و حتی در موارد خاص با معرفی به دادگاه به حبس از ۳ ماه تا ۲ سال محکوم می‌شوند و جریمه سنگینی هم باید پرداخت کنند.»
عبداللهی در ادامه با اشاره به اینکه کشور ما در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد وضعیت فضای سبز شهر تهران را مثبت ارزیابی کرد و می‌گوید: «سرانه فضای سبز شهر تهران بالای ۱۵ متر است که این نشان از وضعیت مطلوب دارد.»
اکوسیستم جنگلی ایران
ایران در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارد و اکوسیستم جنگلی ایران نقش بسزایی در کنترل اثرات منفی تغییرات اقلیم در طبیعت و منابع زیستی کشور دارد، بنابراین عملکرد و کارکرد اکوسیستم جنگلی از حیث مقابله با بحث تغییرات اقلیمی و اثرات گازهای گلخانهای در جوامع بشری بسیار حایز اهمیت است.
چگونگی کارکرد جنگل در تنظیم اقلیم، و فواید جنگل و راهکارهای حفظ آن محور گفت‌وگوی ما با مهندس کامران‌پور مقدم معاون مهندسی و مطالعاتی سازمان جنگلها و مراتع آبخیزداری کشور است که وی با بیان مقدمه فوق اطلاعات بیشتری در مورد سوژه گزارش در اختیارمان قرار می‌دهد و می‌گوید: جنگل با ذخیره کربن در اندامهای رویشی و ترسیب کربن در خاک باعث می‌شود شرایط محیطی را مناسب کند و از افزایش گازهای گلخانهای در جو بکاهد.»
عضو هیئت‌مدیره انجمن جنگلبانی ایران با اشاره به اینکه کشور ما ایران براساس آخرین آمار سازمان جنگلها دارای ۱۴ میلیون هکتار جنگل است، می‌گوید: «جنگلها عمدتاً در شمال و غرب در نواحی مرکزی و جنوب تراکنش و در شرایط اقلیمی متفاوت قرار دارند که هر یک از این مناطق رویشی، کارکرد خود را دارند. به عنوان مثال در غرب، جنگل زاگرس به صورت دیواره از شمال غرب به جنوب است. در این اواخر دیدیم هجوم ریزگردها از همسایگان غربی ایران به سمت داخل کشور افزایش یافت و جنگل زاگرس به صورت دیواره زیستی و پوشش گیاهی از ورود بیشتر آنها جلوگیری کرد و اگر این جنگل نبود خیلی زود مناطق مرکزی و سایر استان‌های مرکزی هم تحت تأثیر ریزگردها بود و البته الان هم در مناطق مختلف در جنوب و غرب شاهد این ریزگردها هستیم ولی وجود جنگل و به‌طور کلی درختان اثرات مفیدی در کاهش ریزگردها دارد.»
آقای پورمقدم در ادامه خاطرنشان می‌کند: «اکوسیستم‌های جنگلی با عملکردی که در افزایش نفوذ آب در خاک دارند همچنین با اثراتی که در کاهش درجه حرارت هوا دارند و روی ترسیب و تثبیت خاک‌ها و افزایش حاصلخیزی خاک اثر می‌گذارند، بی‌تردید اثرات مفیدی هم در پوشش گیاهی در شرایط اکولوژی دارند.
جنگل‌کاری و سلامت اقلیم
معاون مهندسی و مطالعاتی سازمان جنگلها در ادامه به فواید توسعه درختکاری و تأثیر جنگل‌کاری در بحث سلامت اقلیم اشاره کرده و می‌گوید: «یکی از اثرات زیان‌باری که افزایش گازهای گلخانهای دارد افزایش کربن و دی‌اکسید کربن است که باعث گرم شدن هوا و به هم خوردن رژیم اقلیمی در کشورهای مختلف است و کشور ما هم بی‌بهره نبوده، تغییر رژیم بارندگی، افزایش دما، جابه‌جا شدن فصول و رویش‌ها از جمله این تغییرات اقلیمی و آب و هوایی است.»
حرفش را قطع کرده و با پوزش از او می‌پرسم پس این تغییر فصول و گرمای بسیار امسال زمستان ناشی از تغییر رژیم اقلیمی است و جنگل و درخت چقدر در تثبیت فصل‌ها مؤثرند؟ مهندس پورمقدم می‌گوید: «بله دقیقاً، جایی که جنگل و پوشش گیاهی، درخت و درختچه باشد، براساس مطالعات و تحقیقات انجام شده، ۴۰ برابر بیشتر از مناطقی که عاری از پوشش است آب وجود دارد، خاک حاصلخیز می‌شود و باران می‌بارد و منابع آبی بیشتری را تأمین می‌کند. همچنین در مناطقی که پوشش درختی و جنگل وجود دارد، ۲ تا ۳ درجه هوا خنک‌تر از مناطق دیگر است.»
وی می‌افزاید: «پوشش درخت مانع از تبخیر بیش از حد آب می‌شود، جایی که دارای پوشش درختی است و فضای سبز وجود دارد، در واقع یک میکرو اقلیم را به وجود می‌آورد که برروی افزایش بارش در آن منطقه مؤثر است.»
مهندس پورمقدم با اشاره به اینکه میزان بارش و رطوبت هوا در مناطق با پوشش جنگلی بیشتر از مناطق فاقد پوشش گیاهی می‌باشد خاطرنشان می‌کند: «کشور ما جزو کشورهای کم‌پوشش جنگلی است و بین ۵۶ کشور دنیا ما مقام ۴۵ را داریم که جزو کم پوشش گیاهی و جنگلی هستیم از این حیث تلاش می‌کنیم تا به معیارهای جهانی برسیم که حداقل ۲۰ درصد سطح کشور دارای پوشش جنگلی باشد.»
- وضعیت فعلی پوشش جنگلی چقدر است؟ آقای پورمقدم در پاسخ به این سؤالم می‌گوید: «درحال حاضر ۸ درصد کشور پوشش جنگلی است که برای رسیدن به حداقل استاندارد ابتدا باید ۱۰ درصد و سپس به ۲۰ درصد سطح را افزایش دهیم و چشم‌انداز ترسیم شده برای توسعه جنگل در ۱۰ سال آینده این است که به این حد از استاندارد برسیم و سرانه جنگل را از ۱۳ صدم هکتار به ۲۵ صدم هکتار افزایش دهیم و در سال ۹۴ ان‌شاءالله این امر تحقق یابد.
همچنین با توجه به تأکید مقام معظم رهبری بر امر درختکاری و توسعه منابع طبیعی، تلاش داریم پوشش جنگلی و رویش‌گاه‌های جنگلی را افزایش داده و محصولات غیرچوبی از این رویشگاه برداشت شود.
به او می‌گویم برداشت چوب از جنگل چه خطراتی درپی دارد؟ می‌گوید: اثراتی که خدمات اکوسیستم‌های جنگلی می‌دهند، اثرشان بیشتر از صنایع چوبی است. ولی چوب یکی از تولیدات جنگل است که می‌تواند باشد. و در جایی که توان اکولوژیک وجود دارد، توجه به محصولات غیرچوبی و تولید گیاهان دارویی و صنعتی اهمیت ويژه‌ای پیدا می‌کند و این ظرفیت در جنگلهای ما بالقوه وجود دارد.
استفاده از صمغ درختان و تهیه انواع اسانس‌ها که از محصولات مختلف در پوشش‌های گیاهی به دست می‌آید، همه از ارزش‌های بالای رویش‌گاه‌ها است که با توسعه جنگل می‌توان از آنها بهره‌مند شد. در جنگلهای زاگرس محصولات متعددی صادر می‌شود که عمده پایه تولیدات آنها داروهای گیاهی است که برای درمان بیماری‌های صعب‌العلاج از آنها استفاده می‌شود.
بنابراین سرمایه‌گذاری و توسعه این رویش‌گاه‌ها علاوه بر آنکه توسعه جنگل را به دنبال دارد، یک منبع درآمد خوب برای جوامع محلی و کل کشور محسوب شده و بدین ترتیب اقتصاد مبتنی بر نگاه داخل و منابع طبیعی تحقق می‌یابد.»
به دست خود درختی می‌نشانم
به پایش جوی آبی می‌کشانم
کمی تخم چمن بر روی خاکش
برای یادگاری می‌فشانم
درخت یکی از زیباترین مظاهر خلقت و جلوه‌ای از تجلیات آفریدگار عالم است. درخت نماد آبادانی و شاخص سبزی و خرمی و مظهر زندگی و باعث تلطیف هوا و موجب آسایش و رفاه شهروندان و پاکی طبیعت است. درختان همواره در زندگی بشر مؤثر بوده‌اند قرنهاست که آدمی در سایه شاخساران از شدت گرما و تابش خورشید در امان مانده و از میوه‌های الوان و شیرینشان بهره‌مند گشته است. آوای پرندگان که در لابه‌لای شاخساران مأوا گزیده‌اند، روح و جانشان را صفا بخشیده و قلب ما را مملو از خوشی و شادابی می‌کند. در دل زمستان سرد نیز بار دیگر به مدد هیمه‌ای که از تنه درختان فراهم آورده و آتشی که از آن افروخته سرما و یخبندان را تاب آورده است و بار دیگر این شکوفه‌های زیبای درختانند که به او نوید فرا رسیدن بهار دل‌انگیز را می‌دهند.
امروزه با صنعتی شدن جوامع بشری درختان نقش مهمتری در زندگی بشر ایفا می‌کنند. از سویی مقدمات پیشرفت بیشتر صنعت و فناوری را موجب می‌شوند و منابع تأمین کننده محصولاتی نظیر وسایل چوبی، مبلمان، لوازم التحریر، الوار و هزاران محصول دیگر محسوب می‌شوند و از سوی دیگر به منزله ریه‌های یک شهر تلقی شده و نقش مهمی در تأمین سلامت اعضای جامعه ایفا می‌کنند. این موارد اخیر از همه مهم‌تر است، چرا که به دلیل فعالیت کارخانجات صنعتی و نیز ازدیاد وسایل نقلیه عمومی و فعالیت روزانه آنها در سطح شهرهای بزرگ آلاینده‌ها و گازهای مهلک و خطرناکی نظیر دی اکسیدکربن در هوای شهرها فزونی یافته و سلامت افراد را تهدید می‌کند و افزایش هر چه بیشتر این مواد، آلاینده کاهش میزان اکسیژن هوا را سبب می‌شود. در چنین شرایطی مسئله درخت و درختکاری راه حلی مناسب برای مبارزه با آلودگی‌های مذکور به شمار می‌آید. ایجاد جنگلهای مصنوعی و فضای سبز در اطراف شهرهای بزرگ به تأسیس کارخانه‌های تولید اکسیژن می‌ماند.
چه خوب است در این روزهای پایانی سال نهالهای جوان را به دست خاک مهربان و صبور بسپاریم تا به درختانی سرسبز و نیرومند بدل گردند و به این ترتیب گامی در آبادانی کشور عزیزمان برداشته شود.
من و تو با دست‌هایمان نهال کوچک را به خاک سرد اسفند می‌سپاریم و آفتاب، گرمای خویش را هدیه راه طولانی‌اش می‌کند و آب با پاکی‌اش بدرقه شگفتن‌اش می‌شود. زمین سبز، دوست داشتنی و خیال انگیزاست. چشم را نوازش می‌دهد و زبان را به تسبیح وا می‌دارد. بیایید با هم در این روزهای پایانی سال، قرار سبزی بگذاریم و یکدیگر را به کاشت و حفظ این موجود زیبای خداوندی سفارش کنیم. این قامت بلند و با شکوه، طلای سبزی است که زیستن، شکوفایی حرکت و پویایی را به ما می‌فهماند.
گلی، گل، گل سوسن و سنبل دارم...
گلی، گل، گل دارم، باغبونی می‌کنم، تو باغچه تون گل سنبل و سبزه می‌کارم، سمپاشی می‌کنم، چرخ دستی و گاری کوچک پیرمرد پر از جعبه گلهای بنفشه و پیاز لاله و نرگس و گل سوسن و سنبل است. از سر کوچه تا الان فقط توانسته چند جعبه گلها را بفروشد.
«صاحب‌خانه گفته خودش گلها را در باغچه‌اش می‌کارد. الان هم منتظرم تا این خانم دیگر از طبقه سوم آپارتمانش پایین آید و در باغچه کوچک خانه‌شان من برایش گل کاری کنم.»
این مقدمه صحبتهایم با یک گل فروش دوره گرد است که چند قدم آن طرف‌تر رز خانه ما ایستاده و مشغول چانه زدن بر سر قیمت جعبه گلهاست. بنفشه‌های زرد با خال‌های سیاه و سفیدی که بر دل دارند، سنبل‌های بنفش، پیاز نرگس‌ها و درختچه‌های کوچک رز صورتی و قرمز، چه خوش در گاری دستی پیرمرد نشسته‌اند. محو تماشا می‌شوم. چانه‌زنی‌هایشان را نمی‌شنوم. فقط متوجه حضور پیرمرد با یک جعبه گل و چند نهال بیدمشک و گل رز در خانه همسایه می‌شوم. لبخندی بر لبان هر دو نقش بسته که گویی یکی با کاشتن گل در باغچه حیاط شادمان گشته و صاحب خانه هم از اینکه سرسبزی و نشاط را با خود به خانه می‌برد، مسرور شده است.
۵ میلیون اصله نهال
فعالیت ما در زمینه کاشت درخت و تهیه نهال از ابتدای سال جاری آغاز شده بود و در نیمه دوم به فعالیتها شتاب دادیم و در آذرماه که هوا سردتر بود خرید ۵ میلیون اصله نهال را انجام دادیم و ان‌شاءالله تا پایان اسفند تمام این نهال‌ها کاشته می‌شود.
مهندس مجتبی عبداللهی معاون خدمات شهری شهرداری تهران در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان با اعلام مطلب فوق به فعالیتهای شهرداری در مورد هفته درختکاری و راههای صیانت از منابع طبیعی اشاره کرده و می‌گوید: ایجاد کمربند فضای سبز در دامنه جنوبی البرز یکی از مهمترین اقدامات ما بود، ضمن آنکه نهال کاری در مجموعه تپه‌های عباس‌آباد هم به اتمام رسیده است. به مناطق ۱۲ گانه تهران هم ابلاغ شده است که به صورت ویژه در اتوبان، رمپ‌ها و محلات کاشت درخت داشته باشند و در مناطق به‌صورت ویژه با گروههای مختلف و با همکاری آموزش و پرورش و گروههای مردم نهاد به کاشت نهال درمنطقه خود اقدام کردند.
معاون خدمات شهری شهرداری تهران با اشاره به اینکه شماره ۱۳۷ آماده پاسخگویی برای دریافت نهال رایگان در اختیار مردم قرار دارد، می‌گوید: «پارک جنگلی قوچک برای استفاده عمومی مردم از سازمان جنگلها تحویل گرفته شده است و در پی تامین روشنایی آن هستیم.»
مهندس عبداللهی در ادامه می‌گوید: «کاشت پیاز لاله و پیاز گل نرگس از نیمه دوم دی‌ماه در سطح شهر آغاز شده است که تمام این برنامه‌ها در طرح استقبال از بهار با محوریت آسمان آبی، زمین پاک اجرا می‌شود.»
از وی می‌پرسم چه اقداماتی در راستای ترویج فرهنگ عمومی برای حفظ منابع طبیعی انجام گرفته است؟ می‌گوید: «مراکز آموزش گل و گیاه در همه مناطق تهران دایر شده است و در سراهای محله هم موضوع نگهداری فضای سبز را در دستور کار داریم که خوشبختانه مردم استقبال و همکاری خوبی در این زمینه با شهرداری دارند.»
از مهندس عبداللهی در مورد برخورد با متخلفانی که درختان رادر منازل خود به بهانه ساخت و ساز قطع می‌کنند، می‌پرسم، که مهندس عبداللهی این طور پاسخم را می‌دهد؛ «متاسفانه در همه جا افراد فرصت‌طلب و سودجو وجود دارند که به بهانه‌های واهی سعی در تخریب درخت و منابع طبیعی دارند ولی ما طبق کمیسیون ماده ۷ قاطعانه و جدی با کسانی‌که نسبت به تخریب درختان اقدام می‌کنند، برخورد می‌کنیم و در شورای شهر هم جرائم قطع درخت به ۴ تا ۵ برابر افزایش یافته است و چنانچه کسانی‌که درختان حیاط خود را قطع کنند، باید نسبت به کاشت درخت جایگزین اقدام کنند در‌غیر‌این‌صورت طبق قانون با آنها برخورد می‌شود و حتی در موارد خاص با معرفی به دادگاه به حبس از ۳ ماه تا ۲ سال محکوم می‌شوند و جریمه سنگینی هم باید پرداخت کنند.»
عبداللهی در ادامه با اشاره به اینکه کشور ما در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد وضعیت فضای سبز شهر تهران را مثبت ارزیابی کرد و می‌گوید: «سرانه فضای سبز شهر تهران بالای ۱۵ متر است که این نشان از وضعیت مطلوب دارد.»
اکوسیستم جنگلی ایران
ایران در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارد و اکوسیستم جنگلی ایران نقش بسزایی در کنترل اثرات منفی تغییرات اقلیم در طبیعت و منابع زیستی کشور دارد، بنابراین عملکرد و کارکرد اکوسیستم جنگلی از حیث مقابله با بحث تغییرات اقلیمی و اثرات گازهای گلخانهای در جوامع بشری بسیار حایز اهمیت است.
چگونگی کارکرد جنگل در تنظیم اقلیم، و فواید جنگل و راهکارهای حفظ آن محور گفت‌وگوی ما با مهندس کامران‌پور مقدم معاون مهندسی و مطالعاتی سازمان جنگلها و مراتع آبخیزداری کشور است که وی با بیان مقدمه فوق اطلاعات بیشتری در مورد سوژه گزارش در اختیارمان قرار می‌دهد و می‌گوید: جنگل با ذخیره کربن در اندامهای رویشی و ترسیب کربن در خاک باعث می‌شود شرایط محیطی را مناسب کند و از افزایش گازهای گلخانهای در جو بکاهد.»
عضو هیئت‌مدیره انجمن جنگلبانی ایران با اشاره به اینکه کشور ما ایران براساس آخرین آمار سازمان جنگلها دارای ۱۴ میلیون هکتار جنگل است، می‌گوید: «جنگلها عمدتاً در شمال و غرب در نواحی مرکزی و جنوب تراکنش و در شرایط اقلیمی متفاوت قرار دارند که هر یک از این مناطق رویشی، کارکرد خود را دارند. به عنوان مثال در غرب، جنگل زاگرس به صورت دیواره از شمال غرب به جنوب است. در این اواخر دیدیم هجوم ریزگردها از همسایگان غربی ایران به سمت داخل کشور افزایش یافت و جنگل زاگرس به صورت دیواره زیستی و پوشش گیاهی از ورود بیشتر آنها جلوگیری کرد و اگر این جنگل نبود خیلی زود مناطق مرکزی و سایر استان‌های مرکزی هم تحت تأثیر ریزگردها بود و البته الان هم در مناطق مختلف در جنوب و غرب شاهد این ریزگردها هستیم ولی وجود جنگل و به‌طور کلی درختان اثرات مفیدی در کاهش ریزگردها دارد.»
آقای پورمقدم در ادامه خاطرنشان می‌کند: «اکوسیستم‌های جنگلی با عملکردی که در افزایش نفوذ آب در خاک دارند همچنین با اثراتی که در کاهش درجه حرارت هوا دارند و روی ترسیب و تثبیت خاک‌ها و افزایش حاصلخیزی خاک اثر می‌گذارند، بی‌تردید اثرات مفیدی هم در پوشش گیاهی در شرایط اکولوژی دارند.
جنگل‌کاری و سلامت اقلیم
معاون مهندسی و مطالعاتی سازمان جنگلها در ادامه به فواید توسعه درختکاری و تأثیر جنگل‌کاری در بحث سلامت اقلیم اشاره کرده و می‌گوید: «یکی از اثرات زیان‌باری که افزایش گازهای گلخانهای دارد افزایش کربن و دی‌اکسید کربن است که باعث گرم شدن هوا و به هم خوردن رژیم اقلیمی در کشورهای مختلف است و کشور ما هم بی‌بهره نبوده، تغییر رژیم بارندگی، افزایش دما، جابه‌جا شدن فصول و رویش‌ها از جمله این تغییرات اقلیمی و آب و هوایی است.»
حرفش را قطع کرده و با پوزش از او می‌پرسم پس این تغییر فصول و گرمای بسیار امسال زمستان ناشی از تغییر رژیم اقلیمی است و جنگل و درخت چقدر در تثبیت فصل‌ها مؤثرند؟ مهندس پورمقدم می‌گوید: «بله دقیقاً، جایی که جنگل و پوشش گیاهی، درخت و درختچه باشد، براساس مطالعات و تحقیقات انجام شده، ۴۰ برابر بیشتر از مناطقی که عاری از پوشش است آب وجود دارد، خاک حاصلخیز می‌شود و باران می‌بارد و منابع آبی بیشتری را تأمین می‌کند. همچنین در مناطقی که پوشش درختی و جنگل وجود دارد، ۲ تا ۳ درجه هوا خنک‌تر از مناطق دیگر است.»
وی می‌افزاید: «پوشش درخت مانع از تبخیر بیش از حد آب می‌شود، جایی که دارای پوشش درختی است و فضای سبز وجود دارد، در واقع یک میکرو اقلیم را به وجود می‌آورد که برروی افزایش بارش در آن منطقه مؤثر است.»
مهندس پورمقدم با اشاره به اینکه میزان بارش و رطوبت هوا در مناطق با پوشش جنگلی بیشتر از مناطق فاقد پوشش گیاهی می‌باشد خاطرنشان می‌کند: «کشور ما جزو کشورهای کم‌پوشش جنگلی است و بین ۵۶ کشور دنیا ما مقام ۴۵ را داریم که جزو کم پوشش گیاهی و جنگلی هستیم از این حیث تلاش می‌کنیم تا به معیارهای جهانی برسیم که حداقل ۲۰ درصد سطح کشور دارای پوشش جنگلی باشد.»
- وضعیت فعلی پوشش جنگلی چقدر است؟ آقای پورمقدم در پاسخ به این سؤالم می‌گوید: «درحال حاضر ۸ درصد کشور پوشش جنگلی است که برای رسیدن به حداقل استاندارد ابتدا باید ۱۰ درصد و سپس به ۲۰ درصد سطح را افزایش دهیم و چشم‌انداز ترسیم شده برای توسعه جنگل در ۱۰ سال آینده این است که به این حد از استاندارد برسیم و سرانه جنگل را از ۱۳ صدم هکتار به ۲۵ صدم هکتار افزایش دهیم و در سال ۹۴ ان‌شاءالله این امر تحقق یابد.
همچنین با توجه به تأکید مقام معظم رهبری بر امر درختکاری و توسعه منابع طبیعی، تلاش داریم پوشش جنگلی و رویش‌گاه‌های جنگلی را افزایش داده و محصولات غیرچوبی از این رویشگاه برداشت شود.
به او می‌گویم برداشت چوب از جنگل چه خطراتی درپی دارد؟ می‌گوید: اثراتی که خدمات اکوسیستم‌های جنگلی می‌دهند، اثرشان بیشتر از صنایع چوبی است. ولی چوب یکی از تولیدات جنگل است که می‌تواند باشد. و در جایی که توان اکولوژیک وجود دارد، توجه به محصولات غیرچوبی و تولید گیاهان دارویی و صنعتی اهمیت ويژه‌ای پیدا می‌کند و این ظرفیت در جنگلهای ما بالقوه وجود دارد.
استفاده از صمغ درختان و تهیه انواع اسانس‌ها که از محصولات مختلف در پوشش‌های گیاهی به دست می‌آید، همه از ارزش‌های بالای رویش‌گاه‌ها است که با توسعه جنگل می‌توان از آنها بهره‌مند شد. در جنگلهای زاگرس محصولات متعددی صادر می‌شود که عمده پایه تولیدات آنها داروهای گیاهی است که برای درمان بیماری‌های صعب‌العلاج از آنها استفاده می‌شود.
بنابراین سرمایه‌گذاری و توسعه این رویش‌گاه‌ها علاوه بر آنکه توسعه جنگل را به دنبال دارد، یک منبع درآمد خوب برای جوامع محلی و کل کشور محسوب شده و بدین ترتیب اقتصاد مبتنی بر نگاه داخل و منابع طبیعی تحقق می‌یابد.»