لطایفالحیل وزارت علوم برای فرار از استیضاح
«نظرسنجی» یا «نظرسازی» مسأله این است!
پس از اقدامات صوری و تهیه طومارهای تقدیر اساتید ناشناخته و دانشجویان مجهول الهویه از وزیر علوم به عنوان راهکار خنثی کردن فرایند استیضاح فرجی دانا، اینبار اما مسئولان وزارت علوم دست به دامان شگردی جدید شده اند!
اخیراً وزارت علوم تحقیقات و فناوری در نوآوری جدید توسط دفتر مطالعات برنامه ریزی و سیاستگذاری فرهنگی وزارت متبوع، اقدام به نظرسنجی جدیدی با رویکرد صرفا سیاسی از اعضای هیأت علمی به روش مرسوم گذشته خود در انتخاب روسای دانشگاه ها نموده است. در این نامه الکترونیکی ارسالی به اعضای هیات علمی که در روی شبکه شهتا (شبکه هوشمند تحقیقات اجتماعی) قرار گرفته از ایشان خواسته شده است در راستای بهبود وضعیت آموزش عالی و جمع آوری نقطه نظرات به پرسشنامه ای پاسخ دهند تا تصویر واقعی از وضعیت دانشگاه ها بدست آيد.
وزارت علوم در طول یکسال گذشته با عملکرد صرفا سیاسی خود موجبات رکود علمی در دانشگاه ها را فراهم آورده است و امروز به بهانه این نظرسنجی نمایشی به دنبال سرپوش گذاشتن و رفع و رجوع نمودن این وضعیت به دليل انتقاد هاي فراوان مي باشد؛ چراکه چند بار مورد تذکر مقام معظم رهبری قرار گرفته اند که وضعیت دانشگاه ها نباید به سمت رکود رفته و روند شتابان علمی کشور نباید کند شود. این پروسه نخ نما همانند آنچه در مورد انتخابات روسای دانشگاه ها رقم خورد، بهانه ای بود که اهداف اصحاب فتنه مستقر در وزارت علوم محقق گردد تا مقاصد شوم دیگری را پیگیری نماید.
سوالات تنظیم شده در این نظرسنجی از جهات مختلف قابل تأمل و بررسی است و انجام آن در شرایطی که وزیر علوم در آستانه استیضاح و در حال رایزنی با نمایندگان بسر می برد، تداعیگر فشاری ساختگی بر نمایندگان و تنظیم دفاعیه جلسه استیضاح بر پایه فرم های نظرسنجی است که به بعضی از آنها اشاره می شود:
1- در3 سوال پرسشنامه در مورد مهمترین مساله امروز دانشگاه ها در حوزه آموزش و پژوهش، مدیریت و فرهنگی اجتماعی پرداخته است ولی گزینه های 6گانه طراحی شده که از پاسخ دهنده خواسته شده 3 گزینه از آنها را انتخاب نماید کاملا هدفمند انتخاب شده و تامین کننده نگاه سیاسی مدنظر طراحان است.
2- در 2 سوال بعدی مقایسه عملکرد وزارت علوم در دولت نهم و دهم با دولت جدید مورد ارزیابی قرار گرفته و تلاش شده است با گزینه های طراحی شده، عملکرد 8 ساله گذشته وزارت علوم به هر طریق ممکن زیرسوال برده شود.
چگونه می توان پذیرفت که یک دوره هشت ساله را با دوره ای که هنوز چند ماه از آن نگذشته است، مقایسه نمود؟! آیا این روش چیزی غیر از سیاست بازی و مغلطه کاری علمی را به ذهن متبادر می کند؟!
هر دانشجوی جامعه شناسی می داند یکی از پیش فرض های بدیهی تحقیقات علمی، یکسان بودن دوره های مورد مقایسه حداقل از نظر زمانی است. البته روشن است طراحان سوال به دنبال انجام یک کار علمی نبوده اند و در اقدام عجولانه خود مبانی اولیه تحقیق را نیز رعایت نکرده اند که شاید دلیل آن مشخص بودن نتایج از ابتدای نظرسنجی است!
3- در بخش دیگری از این نظرسازی(!) سوالاتی پرسیده شده که اهداف پشت صحنه آن را بيشتر نمايان مي كند.
در سوال شماره 9 آمده است: «چقدر با این جمله موافقید: "به لحاظ رشد علمی کشور در 8 سال گذشته پیشرفت های بسیار خوبی داشته است"»
سوال مذكور این را به ذهن متبادر می کند که گویی عزیزان به دنبال نظرسنجی در مورد بیانات مقام معظم رهبری هستند که در فرامین خود بارها به دستاوردها و رشد علمی کشور در 8 سال گذشته تاکید نموده اند و حتی در جلسه اخیر خود در ماه مبارک رمضان با دانشگاهیان برای بعضی از کسانی که به این رشد علمی به تردید می نگرند درخواست برگزاری تور گردشگری علمی برای برخی دولتمردان را نمودند.
4- از طراحی سوالات ارائه شده نیت طراحان به وضوح روشن بوده و خروجی آن از هم اکنون مشخص است اما جالب انکه دغدغه تمام دلسوزان نسبت به عملکرد وزیر علوم، جلوگیری از سیاسی بازی ها در آن وزارتخانه بود، حال با اين اوصاف باید پرسید طرح این نظرسنجی نوآورانه چه معنا و مفهومی دارد و آیا این حرکت نوعی دهان کجی آشکار به عصارگان فضایل ملت حاضر در مجلس شورای اسلامی نیست؟!
5- امروز بر تمام دانشگاهیان روشن است که برای مقایسه وضعیت علمی در دوره های مختلف مراجعه به آمار موسسات معتبر علمی جهانی، منطقی ترین و علمیترین روش است، چراکه این موسسات بهصورت مستمر رشد علمی را در بازه های زمانی مختلف سنجش نموده و بصورت شفاف ارائه مینمایند و می توان به راحتی روند رشد یا رکود علمی را از سایت آنها رویت نمود لذا سوال اين است كه انجام این نظرسنجی غیرعلمی، آنهم توسط یک دفتر مطالعاتي وزارتخانه چه مفهومی دارد؟!
6- از طرف دیگر یکی از شروط نظرسنجی شرط بی طرفی است چراکه انجام نظرسنجی با اهدافی خاص آنهم با سوالات و گزینه های هدفمند و یک سویه نشان دهنده غیرعلمی بودن و نمایشی بودن این نظرسنجی است که بالطبع نتایج ان هم هیچ اعتباری نخواهد داشت و انجام آن با این اشکالات عمده در شأن وزارت علوم و يك مرکز مطالعاتی نیست!
در پایان ناصحانه به مسئولین وزارت علوم و دست اندرکاران این نظرسنجی توصیه می کنیم به دنبال استفاده سیاسی از جامعه دانشگاهی نبوده و به جای طی مسیرهای مبهم و نادرست برای توجیه اشتباهات خود که هیچ نتیجه منطقی در بر ندارد، بیانات های مقام معظم رهبری را نصب العین خود قرار داده و تلاش وافر خود را برای جلوگیری از توقف رشد علمی دانشگاه ها بهکار بندند و به دنبال فرافکنی و پرتاب توپ به زمین دیگران نباشند که کارنامه علمی هر دوره روشن و مثبوت است و نمی توان با جوسازی آن را مخدوش کرد.
در این برهه اما شبهه مهم دغدغه مندان و دوستداران نظام و کشور این است که چرا بعضی از آتش بیاران فتنه های 78 و 88، اکنون در حال تبدیل دانشگاه ها به یک باشگاه سیاسی هستند، زیرا تنها علت کند شدن شتاب علمی کشور در یکساله اخیر، تبدیل دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور به زورخانههای سیاسی است.
* عابد توحیدی – دانشجوی معارف