چایکاران دیروز؛ دستفروشان امروز(گزارش از دور نزدیک)
مشکلات متعدد تولید و بازرگانی چای، آب رفتن سطح مزارع و کاهش تولید سبب شده تا دیگر نه نانی سر سفره چایکاران باقی ماند و نه صبر و حوصلهای برای آنها به طوری که برخی از تولیدکنندگان دیروز، دستفروشان امروز شدهاند.
کاهش سطح مزارع چای کشور از یکسو، سیاستهای نادرست و حمایتهای غیراصولی از سوی دیگر لرزه بر اندام صنعت استراتژیک چای شمال انداخته است و سبب شده تا برخی از تولیدکنندگان دیروز به دستفروشان امروز تبدیل شوند.
سالانه 150 هزار تن برگ سبز چای در استانهای گیلان و مازندران برداشت می شود و چایکاران شمال از برخی بیتدبیریها و وعدههای عملی نشده رنج میبرند، از مجموع سطح باغهای گیلان و مازندران هزار و 200 هکتار در شهرستانهای تنکابن و عباسآباد وجود دارد و هفت کارخانه چایسازی در منطقه فعال است.
محمد رستمی از پیشکسوتان عرصه تولید و از چایکاران به نام شمال در زمینه مشکلات فراروی صنعت چای میگوید: تولید برگ سبز چای از 60هزار تن در سال به 17هزار تن در سال تقلیل یافته است، این یعنی اینکه سه چهارم درآمد سالانه از برداشت چای از سفره چایکاران حذف شده است.
وی میافزاید: ما فقط دستمزد خودمان را میخواهیم و زندگی را با همان درآمد ناچیز اداره میکنیم، ولی باید بگوییم که همان درآمد ناچیز را نیز از ما دریغ میکنند.
این تولیدکننده چای میگوید: دولت جدید قرار بود قدمهای مثبتی برای رفع مشکلات چایکاران بردارد اما تا این لحظه، از اجرای این قول خبری نیست و اگر مسئولان به موقع به داد چایکاران نرسند، افت چشمگیر و کاهش برداشت برگ سبز چای را شاهد خواهیم بود.
رستمی یادآور شد: شرایط چایکار به جایی رسیده است که دیگر همسایه، بقال سر محل، کاسب سر بازار و رئیس بانک به چایکار اعتماد نمیکند و این در حالی است که برخلاف ما، چایکاران کارخانهدار و صنعتگرانی که در امر تولید و بستهبندی چای فعالیت میکنند، روزگار خوشی را میگذرانند.
وی اظهار میدارد: چرا باید قیمتی که بر محصولاتمان میگذارند حتی نیمی از هزینههایمان را جوابگو نباشد.
رستمی یادآور شد: متأسفانه کار ما هماکنون به جایی رسیده است که تولیدکننده ناتوان از سیر کردن شکم خود و خانوادهاش از محل زندگیش به مکان دیگری مهاجرت میکند.
علی محرر رئیس سازمان چای کشور نیز میگوید: ضعف مدیران سازمان چای کشور در ادوار گذشته و سیاستهای غلطی نظیر تغییر پیاپی برنامه تولید، تغییر برنامه و قیمت برگ سبز چای، نحوه خرید تضمینی و پرداخت بدهیهای چایکاران اتخاذ شد، موجب شد تا در نهایت چنین شرایطی بر چای کشور تحمیل شود.
وی با اشاره به یک مورد از موضوعات و تصمیمات اتخاذ شدهای که موجب رکود در تولید چای شده است میافزاید: با تغییر سیستم ارائه تسهیلات چایکاران، این افراد برای اخذ وام و تسهیلات از بانکها مجبور به ارائه تضامین سنگین شدند که این امر خود موجب آغاز و بروز مشکلات چایکاران شد.
رئیس سازمان چای کشور در ادامه تصریح میکند: در حال حاضر بودجهای در حدود 100 میلیارد تومان برای سازمان چای و به منظور تخصیص در امر خرید تضمینی برگ سبز چای از چایکاران و ارائه تسهیلات به تولیدکنندگان و کارخانهداران چای در نظر گرفته شده است که تصویب آن به شرط تأیید لایحه پیشنهادی دولت اعلام میشود.
معاون برنامهریزی و اشتغال استانداری مازندران نیز باتوجه به نقش استراتژیک چای و اینکه تولید چای ریشه در تاریخ و فرهنگ بومی مردم شرق گیلان و غرب مازندران دارد اظهار داشت: تشکیل سازمان چای در حالی است که دیگر محصولات مهم این استان نظیر مرکبات و برنج از داشتن چنین سازمانی محروم هستند و این نشان از اهمیت موضوع دارد.
وی عدم بهرهگیری از امکاناتی که به واسطه بهرهمندی از سازمانی مستقل میتوان استفاده کرد را از عوامل وجود مشکلات دانست و اظهار داشت: عدم تشکیل صندوقهای حمایتی دولت یا ارایه پیشنهاد از سوی سازمان تحقیقات چای برای افزایش بهرهوری و تولید این محصول ارگانیک از جمله این راهحلها است که در سایه سهلانگاری پنهان مانده است و میتواند در رفع مشکلات این قشر مفید واقع شود.
پرهام رئیس جهاد کشاورزی رامسر نیز با اشاره به اهمیت نقش تولید در شرایط فعلی جامعه، حمایت از تولیدکنندگان را ضروری دانست.
وی با اظهار ناراحتی از شرایط ویژه باغها، تولیدکنندگان، چایکاران و کارخانهداران چای منطقه، خواستار پیگیری به موقع و سریع مسئولان ذیربط شد.
چایکاران شمال چشم انتظار سیاستهای دولت تدبیر و امید هستند تا صنعت نیمهجان و از نفس افتاده چای را رونقی دوباره بخشند.