نگاهی به شايعات در راه بودن زمستان سخت و تغييرات آب و هوايي - بخش پایانی
آیا سرماي غيرمنتظره‌اي در راه است؟(گزارش روز)
گروه گزارش
بعد از اعلام آمادگي برخي از دستگاه‌هاي مرتبط با مديريت بحران در خصوص پيش‌بيني در راه بودن سرماي شديد زمستان امسال، اخبار ضد و نقيضي از گوشه و كنار شنيده شد. اخباري مبني بر اينكه اصولا پديده ال‌نينو يك رويداد دور پيوند اقيانوسي است و در واقع فرسنگ‌ها با ما فاصله دارد.
بسياري از كارشناسان و مسئولان حوزه‌هاي مختلف پيش‌بيني هوا و اقليم‌شناسي بر اين باورند كه نه تنها ال‌نینو بحث جديدي نيست بلكه هميشه در بازه زماني مشخصي اتفاق مي‌افتد و اثرات محدودي بر ساير مناطق جغرافيايي مي‌گذارد اما به هيچ عنوان نمي‌توان به طور مطلق گفت كه ال‌نینو در راه است يا سرما و يخبندان بي‌سابقه ناشي از ال‌نینو باعث مي‌شود زمستان امسال سردتر از هميشه باشد.
از يك پيش‌بيني تا واكنش
چندي قبل «اداره ملی اقیانوس‌شناسی و هواشناسی آمریکا» از وقوع پدیده «ال‌نینو» در زمستان سال‌جاری خبر داد و تأکید کرد که این پدیده در قوی‌ترین حالت خود اتفاق خواهد افتاد و اعلام كرد كه نمودارهای دمایی حاکی از آن است که در فصل سرما شاهد جریان‌های برفی خواهیم بود. با این حال، فرکانس، تعداد و شدت این سوانح طبیعی را نمی‌توان در زمان‌بندی فصلی تعیین کرد. این پیش‌بینی، ایران و کشورهای همسایه را در منطقه خاورمیانه از پدیده ال‌نینو مستثنی ندانسته است. اما با اعلام اين خبر نخستین واکنش داخلی به این پدیده جوی را وزارت نیرو نشان داد.
«حمید چیت‌چیان» وزير نيرو، از آمادگی کامل برای مقابله با پدیده جوی ال‌نینو خبر داد و گفت: «هرچند به طور قطعی نمی‌توان وقوع پدیده ال‌نینو را پیش‌بینی کرد، اما بروز آن در نقاط مختلف جهان مسبوق به سابقه است و وزارت نیرو آمادگی کامل برای مقابله با آن دارد.»
به گفته وزیر نیرو مطابق آنچه امروز در محافل بین‌المللی و جهانی مطرح است، امسال کشور با پدیده آب و هوایی ال‌نینو مواجه خواهد شد و عده کثیری از کارشناسان داخلی بر این باورند که با شدت یافتن آن، احتمال بروز بارندگی‌های یکباره شدید و سرمای بالا می‌رود.
پدیده ال‌نینو چه زمانی رخ می‌دهد؟
پدیده ال‌نینو زمانی رخ می‌دهد که درجه حرارت اقیانوس آرام در شرق و مرکز بسیار گرمتر از حد معمول باشد که در نتیجه آن تغییرات آب و هوایی در سراسر جهان از جمله وزش باد، تغییرات الگوهای بارندگی، تغییر فشار سطح دریا و درجه حرارت اتفاق می‌افتد.
اما احمد وظيفه، مدير پيش‌بيني و هشدار سريع سازمان هواشناسي كشور نه تنها معتقد است تاثيرات ال‌نینو به طور مستقيم بر تغييرات دمايي كشور ما تاثيري ندارد بلكه حتي خبر از يك زمستان نرمال براي كشور را مي‌دهد.
او در گفت‌و‌گو با گزارشگر كيهان مي‌گويد: «من با توجه به رشته تخصصي خودم كه هواشناسي است مي‌توانم بگويم كه پديده ال‌نینو يا همان ال‌نينیو يك پديده دور پيوندي است، چرا كه در حوزه مياني تا شرق اقيانوس آرام را در بر مي‌گيرد يعني غرب قاره آمريكا تا شرق استراليا اين رويداد اتفاق مي‌افتد و منجر مي‌شود در اين منطقه دماي آب چند درجه افزايش يابد و چون در حال حاضر شاهد وقوع پديده سوپر ال‌نینو هستيم، دماي آب سه درجه گرمتر از ميانگين در فصل مشابه پيش‌بيني مي‌شود. از طرف ديگر طبيعي است كه گرم شدن سطح آب اين منطقه از جهان، رفته رفته باعث افزايش روند تشكيل ابر و بارندگي در آن منطقه مي‌شود. اين بارندگي‌ها اغلب بيش از حد نرمال همان منطقه در فصل‌هاي گذشته خواهد بود. ازطرف ديگر با وقوع اين پديده در سمت ديگر يعني شمال استراليا و اندونزي و فيليپين و ناحيه اقيانوس هند، با كاهش قابل توجه بارندگي‌ها و افزايش دما مواجه مي‌شويم. به عبارت ديگر در يك سمت افزايش شديد دما و در سمت ديگر كاهش شديد دما را تجربه خواهيم كرد.»
اغراق زمستاني ممنوع !
اما آنچه از صحبت‌هاي بسياري از كارشناسان و مسئولان مرتبط با موضوع هواشناسي پيداست، اينكه به طور كلي درباره يك موضوع علمي ساده كه ظاهرا در سال‌هاي متوالي هم اتفاق مي‌افتد، اغراق زيادي صورت گرفته است.
گذشته از صحت و سقم موضوع گاهي حتي مطرح كردن موضوعات فوق تخصصي و علمي در ميان عموم جامعه پيامدهاي خوشايندي به دنبال نخواهد داشت. پيامدهايي مثل بزرگنمايي‌هاي كاذب كه در نهايت حاصلي جز رعب و وحشت بي‌دليل ندارد.
محمدطالب حيدري، كارشناس ارشد رشته هواشناسي و مدرس دانشگاه در همين رشته است. او نيز در خصوص بزرگنمايي‌هاي صورت گرفته در بحث سرماي بي‌سابقه امسال به گزارشگر كيهان مي‌گويد: «من به عنوان كسي كه سال‌هاست در حوزه بحث آب و هوا و اقليم، مطالعات و كارهاي گوناگوني انجام داده‌ام، معتقدم كه نبايد درباره اثرات ال‌نینو در هواي كشورمان اغراق كنيم چون در واقع اصلا تاثيرات اين پديده به صورت مستقيم در آب و هواي كشور ما قابل رويت نيست. مثلا امسال پاييز ما در نيمه اول آبان ماه در فلات ايران آغاز شد و بارندگي‌ها ادامه يافتند، يعني در واقع امسال هم طبق همان نرم هميشگي بارش‌هاي پاييزه شروع شد و ادامه مي‌يابد. مثلا ما پاييز سال 73 را داشتيم كه دوام بارش‌ها بسيار بيشتر از امسال بود و نمي‌توان اين بارش‌ها را لزوما به بحث ال‌نینو ربط داد. امسال بارش‌هاي ما در غرب قابل ملاحظه‌تر است اما ممكن است اين هم به منزله نوسان عادي در منطقه باشد و نمي‌توان لزوما آن را نسبت داد به علت‌هاي ديگر . حتي اين سرما هم به نوعي عادي است و در سال‌هاي قبل هم بوده، چون از فصل گرم وارد فصل سرد مي‌شويم طبيعي است كه تغيير دما را به صورت واضح احساس كنيم و با توجه به شايعاتي كه در خصوص ال‌نینو مطرح شده است نيز اين تصور ممكن است وجود داشته باشد كه اين سرما به همين پديده مرتبط است. در حالي كه خب ممكن است خيلي‌ها آمادگي لازم براي تجهيز وسايل گرمايشي و يا پوششي را نداشته باشند و به همين دليل به نظرشان بيايد كه اين سرما كمي غيرمنتظره است.»
او همچنين تاكيد مي‌كند: «اما در كل اين سرما به هيچ عنوان براي اين فصل غيرعادي نيست، بالاخره در حال نزديك شدن به نيمه دوم پاييز هستيم كه اصطلاحا به‌آن پاييز كلاسيك گفته مي‌شود و مواجه شدن با سرما و حتي يخبندان كاملا در اين زمان عادي است و حتي مي‌شود گفت نرمال منطقه است. شايد در سال‌هاي اخير، مواجه شدن با اين سرما كمي غير عادي بوده باشد اما همان‌‌طور كه عرض كردم ما سال 1373 را داشتيم كه به لحاظ سرما از امسال هم بي‌سابقه‌تر بود منتها امسال طول بارش‌ها كه 43 روز بود و همين طور ميزان بارش‌ها قابل ملاحظه بود. مثلا در سنندج در عرض 4 روز 170 ميليمتر بارندگي داشتيم كه بسيار قابل ملاحظه است و الحمدلله بارش‌هاي بسيار خوب و اميدواركننده‌اي را تاكنون پشت سر گذاشته‌ايم.»
حيدري همچنين ياد آور مي‌شود كه نبايد برخي از سوانح و خسارت‌هاي اخير را لزوما به بارش‌ها نسبت داد.
او مي‌افزايد: «با اين بارش‌ها كم آبي تا اندازه‌اي ممكن است برطرف شود و از طرف ديگر در حال حاضر وضعيت خاك به گونه‌اي است كه خيلي خوب پذيراي بارش‌ها است. واقعا اين خسارت‌هاي اخير به طور مستقيم به دليل بارش نبوده بلكه نشان‌دهنده ضعف مهندسي ما در حوزه‌هاي مختلف است. آسفالت‌هاي نامناسب، خاك سست در حاشيه رودخانه‌ها و عدم آمادگي لازم و .... ضمن اينكه نبايد فراموش كرد كه هيچ سيستم هواشناسي در دنيا با هر اندازه از تجهيزات و امكانات نمي‌تواند به صورت مطلق در مورد پيش‌بيني‌هاي هوا شناسي اظهار نظر كنند يا به طور مطلق صحبت كنند. مثلا همين طوفان اخير مكزيك كه ديديم همه سيستم‌هاي پيشرفته هواشناسي آمريكا اعلام كردند كه اين طوفان مكزيك بي‌سابقه است و چقدر اعلام آماده‌باش كردند و غيره اما ديديم كه طوفان در مكزيك فرو نشست و وا رفت، يعني اصلا در خود مكزيك اين طوفان هيچ اثري به‌جا نگذاشت. خب همين موضوع نشان مي‌دهد كه تا چه اندازه پيش‌بيني آنها غلط بوده است. اما از نظر علمي پيش‌بيني روزانه قابل اعتمادتر است. ما تا 7 روز متوالي را مي‌توانيم به طور عادي پيش‌بيني كنيم اما الان بيشتر از اينكه اين پيش‌بيني‌ها قابل اعتماد باشد، مشكل اصلي اينجاست كه اكثرا به اين پيش‌بيني‌ها و مديريت بحران توجه زيادي نمي‌شود. بنابراين هيچ كدام از اين پيش‌بيني‌ها نمي‌تواند صد در صد باشد اما معمولا هرچقدر پديده شديدتر باشد، پيش‌بيني آن براي هواشناسي آسان‌تر است و بهتر است هشدارهاي هواشناسي در اين خصوص جدي‌تر گرفته شود. اما صحت پيش‌بيني فعلي، 75 درصد است يعني در پيش‌بيني فعلي احتمال خطا بالاست.»
او با اشاره به اينكه پيش‌بيني‌هاي سازمان هواشناسي كشور تا اندازه زيادي قابل استناد است مي‌افزايد: «سازمان هواشناسي معمولا براي پديده‌هاي دور پيوند، با استناد به رويدادهاي 50 سال گذشته، پيش‌بيني‌ها را آسان‌تر مي‌كند.در كل با توجه به اين پديده، يعني ال‌نینو كه متعلق به اقيانوس هند و اقيانوس آرام است، مي‌توان اين پيش‌بيني را داشت كه ما امسال زمستان سرد داريم اما نه به دليل ال‌نینو بلكه به دليل اينكه زمستان بايد طبق قانون طبيعت از تابستان سردتر باشد. اما زمستاني با يخبندان و سرماي غيرعادي، نخواهيم داشت و تمام گمانه‌زني‌هايي كه در اين خصوص وجود داشته بدون هيچ پايه و مبناي علمي است. در واقع حتي اگر مثلا يك هفته خيلي سرد در زمستان امسال هم داشته باشيم نمي‌توانيم آن يك هفته را به كل زمستان و يا داشتن يك زمستان يخبندان و غيرعادي ربط داد. ضمن اينكه وزارت نيرو كه براي نخستين‌بار اين بحث را مطرح كرده بايد در اين خصوص پاسخگو باشد چون اصلا پيش‌بيني علمي اين وضعيت در حوزه آنها نيست و بهتر بود قبل از رسانه‌اي كردن اين موضوع پيش‌بيني‌ها و اقدامات كارشناسي دقيق‌تر روي آن انجام مي‌دادند.»
آمادگي قبل از بحران
در اين گزارش به موضوعات مختلفي اشاره شد از جمله اينكه، كمي در بحث سرماي امسال و پديده ال‌نینو اغراق شده است و اينكه اصولا گاهي بهتر است كه برخي موضوعات علمي در ميان اذهان عمومي منعكس نشود و با تعابير غلط موجب نگراني آحاد مردم را فراهم نكند.
اما در اين بين نبايد از يك موضوع بسيار مهم غافل شد و آن اينكه فرهنگ آمادگي پيش از وقوع حوادث حتي اگر حادثه‌اي هم در كار نباشد، اقدام پسنديده‌اي است، اقدامي كه به‌راستي به نهادينه كردن آن تا اندازه زيادي مي‌توان از خسارت‌ها و شدت حوادثي هرچند احتمالي كاست.
دکتر مجید حبیبی نوخندان، رئيس پژوهشكده اقليم‌شناسي در اين خصوص به گزارشگر کیهان مي‌گويد: «هدف از انتشار اخباري در خصوص ال‌نینو و پيش رو داشتن زمستاني سخت، صرفا آمادگي در برابر اين حوادث است. اما ايجاد اين نگرش و اين نوع فرهنگ‌سازي خيلي خوب است كه اين پيش‌آگاهي در ذهن افكار عمومي ايجاد شود. اين موضوع يعني برنامه‌ريزي و ايجاد پيش‌آگاهي عموما مديريت ريسك ناميده مي‌شود، در حالي كه مديريت بعد از وقوع حادثه مديريت بحران ناميده مي‌شود. نبايد از اين موضوع غافل شويم كه ال‌نینو كه به معناي لغوي پسر كوچك مسيح است، يك پديده اقيانوسي است نه جوي اما در هر صورت اثرات آن درجو ديده مي شود. ال‌نینو پديده‌اي است كه در آن طرف كره زمين به وقوع مي پيوندد و اصلا اين طور نيست كه بگوييم مثلا ال‌نینو در راه است و بايد اعلام آماده‌باش براي يك زمستان غيرعادي كنيم يا ايجاد ترس و دلهره و غيره. اما با وجود همه اين پيش‌فرض‌ها، حالا بايد به اين نكته هم اشاره كنيم كه در صورت وقوع ال‌نینو چه اتفاقي ممكن است براي ساير مناطق بيفتد يا نوسانات بارشي و دمايي به چه شكلي خواهد بود؟ اصلا نمي‌توان به طور قطعي گفت كه همراه با ال‌نینو بارش‌ها زياد يا كم مي‌شود. مثلا يك سال‌هايي كه ال‌نینو به وقوق پيوسته بارش‌ها زياد بوده و يك سال‌هايي نسبت به مدت مشابه سال قبل بارش‌ها كم بوده اما خب به طور كلي تحقيقات نشان مي‌دهد كه سال‌هاي ال‌نینو در آمريكاي جنوبي بارش‌هاي پاييزه زياد بوده. اما مطالعات ما نشان مي‌دهد كه ما امسال با وجود وقوع ال‌نینو در اقيانوس آرام زمستاني به سختي زمستان سال 86 كه حدود 28 روز دماي هوا كاملا زير‌صفر بود را نخواهيم داشت.»
بعد از اعلام آمادگي برخي از دستگاه‌هاي مرتبط با مديريت بحران در خصوص پيش‌بيني در راه بودن سرماي شديد زمستان امسال، اخبار ضد و نقيضي از گوشه و كنار شنيده شد. اخباري مبني بر اينكه اصولا پديده ال‌نينو يك رويداد دور پيوند اقيانوسي است و در واقع فرسنگ‌ها با ما فاصله دارد.
بسياري از كارشناسان و مسئولان حوزه‌هاي مختلف پيش‌بيني هوا و اقليم‌شناسي بر اين باورند كه نه تنها ال‌نینو بحث جديدي نيست بلكه هميشه در بازه زماني مشخصي اتفاق مي‌افتد و اثرات محدودي بر ساير مناطق جغرافيايي مي‌گذارد اما به هيچ عنوان نمي‌توان به طور مطلق گفت كه ال‌نینو در راه است يا سرما و يخبندان بي‌سابقه ناشي از ال‌نینو باعث مي‌شود زمستان امسال سردتر از هميشه باشد.
از يك پيش‌بيني تا واكنش
چندي قبل «اداره ملی اقیانوس‌شناسی و هواشناسی آمریکا» از وقوع پدیده «ال‌نینو» در زمستان سال‌جاری خبر داد و تأکید کرد که این پدیده در قوی‌ترین حالت خود اتفاق خواهد افتاد و اعلام كرد كه نمودارهای دمایی حاکی از آن است که در فصل سرما شاهد جریان‌های برفی خواهیم بود. با این حال، فرکانس، تعداد و شدت این سوانح طبیعی را نمی‌توان در زمان‌بندی فصلی تعیین کرد. این پیش‌بینی، ایران و کشورهای همسایه را در منطقه خاورمیانه از پدیده ال‌نینو مستثنی ندانسته است. اما با اعلام اين خبر نخستین واکنش داخلی به این پدیده جوی را وزارت نیرو نشان داد.
«حمید چیت‌چیان» وزير نيرو، از آمادگی کامل برای مقابله با پدیده جوی ال‌نینو خبر داد و گفت: «هرچند به طور قطعی نمی‌توان وقوع پدیده ال‌نینو را پیش‌بینی کرد، اما بروز آن در نقاط مختلف جهان مسبوق به سابقه است و وزارت نیرو آمادگی کامل برای مقابله با آن دارد.»
به گفته وزیر نیرو مطابق آنچه امروز در محافل بین‌المللی و جهانی مطرح است، امسال کشور با پدیده آب و هوایی ال‌نینو مواجه خواهد شد و عده کثیری از کارشناسان داخلی بر این باورند که با شدت یافتن آن، احتمال بروز بارندگی‌های یکباره شدید و سرمای بالا می‌رود.
پدیده ال‌نینو چه زمانی رخ می‌دهد؟
پدیده ال‌نینو زمانی رخ می‌دهد که درجه حرارت اقیانوس آرام در شرق و مرکز بسیار گرمتر از حد معمول باشد که در نتیجه آن تغییرات آب و هوایی در سراسر جهان از جمله وزش باد، تغییرات الگوهای بارندگی، تغییر فشار سطح دریا و درجه حرارت اتفاق می‌افتد.
اما احمد وظيفه، مدير پيش‌بيني و هشدار سريع سازمان هواشناسي كشور نه تنها معتقد است تاثيرات ال‌نینو به طور مستقيم بر تغييرات دمايي كشور ما تاثيري ندارد بلكه حتي خبر از يك زمستان نرمال براي كشور را مي‌دهد.
او در گفت‌و‌گو با گزارشگر كيهان مي‌گويد: «من با توجه به رشته تخصصي خودم كه هواشناسي است مي‌توانم بگويم كه پديده ال‌نینو يا همان ال‌نينیو يك پديده دور پيوندي است، چرا كه در حوزه مياني تا شرق اقيانوس آرام را در بر مي‌گيرد يعني غرب قاره آمريكا تا شرق استراليا اين رويداد اتفاق مي‌افتد و منجر مي‌شود در اين منطقه دماي آب چند درجه افزايش يابد و چون در حال حاضر شاهد وقوع پديده سوپر ال‌نینو هستيم، دماي آب سه درجه گرمتر از ميانگين در فصل مشابه پيش‌بيني مي‌شود. از طرف ديگر طبيعي است كه گرم شدن سطح آب اين منطقه از جهان، رفته رفته باعث افزايش روند تشكيل ابر و بارندگي در آن منطقه مي‌شود. اين بارندگي‌ها اغلب بيش از حد نرمال همان منطقه در فصل‌هاي گذشته خواهد بود. ازطرف ديگر با وقوع اين پديده در سمت ديگر يعني شمال استراليا و اندونزي و فيليپين و ناحيه اقيانوس هند، با كاهش قابل توجه بارندگي‌ها و افزايش دما مواجه مي‌شويم. به عبارت ديگر در يك سمت افزايش شديد دما و در سمت ديگر كاهش شديد دما را تجربه خواهيم كرد.»
اغراق زمستاني ممنوع !
اما آنچه از صحبت‌هاي بسياري از كارشناسان و مسئولان مرتبط با موضوع هواشناسي پيداست، اينكه به طور كلي درباره يك موضوع علمي ساده كه ظاهرا در سال‌هاي متوالي هم اتفاق مي‌افتد، اغراق زيادي صورت گرفته است.
گذشته از صحت و سقم موضوع گاهي حتي مطرح كردن موضوعات فوق تخصصي و علمي در ميان عموم جامعه پيامدهاي خوشايندي به دنبال نخواهد داشت. پيامدهايي مثل بزرگنمايي‌هاي كاذب كه در نهايت حاصلي جز رعب و وحشت بي‌دليل ندارد.
محمدطالب حيدري، كارشناس ارشد رشته هواشناسي و مدرس دانشگاه در همين رشته است. او نيز در خصوص بزرگنمايي‌هاي صورت گرفته در بحث سرماي بي‌سابقه امسال به گزارشگر كيهان مي‌گويد: «من به عنوان كسي كه سال‌هاست در حوزه بحث آب و هوا و اقليم، مطالعات و كارهاي گوناگوني انجام داده‌ام، معتقدم كه نبايد درباره اثرات ال‌نینو در هواي كشورمان اغراق كنيم چون در واقع اصلا تاثيرات اين پديده به صورت مستقيم در آب و هواي كشور ما قابل رويت نيست. مثلا امسال پاييز ما در نيمه اول آبان ماه در فلات ايران آغاز شد و بارندگي‌ها ادامه يافتند، يعني در واقع امسال هم طبق همان نرم هميشگي بارش‌هاي پاييزه شروع شد و ادامه مي‌يابد. مثلا ما پاييز سال 73 را داشتيم كه دوام بارش‌ها بسيار بيشتر از امسال بود و نمي‌توان اين بارش‌ها را لزوما به بحث ال‌نینو ربط داد. امسال بارش‌هاي ما در غرب قابل ملاحظه‌تر است اما ممكن است اين هم به منزله نوسان عادي در منطقه باشد و نمي‌توان لزوما آن را نسبت داد به علت‌هاي ديگر . حتي اين سرما هم به نوعي عادي است و در سال‌هاي قبل هم بوده، چون از فصل گرم وارد فصل سرد مي‌شويم طبيعي است كه تغيير دما را به صورت واضح احساس كنيم و با توجه به شايعاتي كه در خصوص ال‌نینو مطرح شده است نيز اين تصور ممكن است وجود داشته باشد كه اين سرما به همين پديده مرتبط است. در حالي كه خب ممكن است خيلي‌ها آمادگي لازم براي تجهيز وسايل گرمايشي و يا پوششي را نداشته باشند و به همين دليل به نظرشان بيايد كه اين سرما كمي غيرمنتظره است.»
او همچنين تاكيد مي‌كند: «اما در كل اين سرما به هيچ عنوان براي اين فصل غيرعادي نيست، بالاخره در حال نزديك شدن به نيمه دوم پاييز هستيم كه اصطلاحا به‌آن پاييز كلاسيك گفته مي‌شود و مواجه شدن با سرما و حتي يخبندان كاملا در اين زمان عادي است و حتي مي‌شود گفت نرمال منطقه است. شايد در سال‌هاي اخير، مواجه شدن با اين سرما كمي غير عادي بوده باشد اما همان‌‌طور كه عرض كردم ما سال 1373 را داشتيم كه به لحاظ سرما از امسال هم بي‌سابقه‌تر بود منتها امسال طول بارش‌ها كه 43 روز بود و همين طور ميزان بارش‌ها قابل ملاحظه بود. مثلا در سنندج در عرض 4 روز 170 ميليمتر بارندگي داشتيم كه بسيار قابل ملاحظه است و الحمدلله بارش‌هاي بسيار خوب و اميدواركننده‌اي را تاكنون پشت سر گذاشته‌ايم.»
حيدري همچنين ياد آور مي‌شود كه نبايد برخي از سوانح و خسارت‌هاي اخير را لزوما به بارش‌ها نسبت داد.
او مي‌افزايد: «با اين بارش‌ها كم آبي تا اندازه‌اي ممكن است برطرف شود و از طرف ديگر در حال حاضر وضعيت خاك به گونه‌اي است كه خيلي خوب پذيراي بارش‌ها است. واقعا اين خسارت‌هاي اخير به طور مستقيم به دليل بارش نبوده بلكه نشان‌دهنده ضعف مهندسي ما در حوزه‌هاي مختلف است. آسفالت‌هاي نامناسب، خاك سست در حاشيه رودخانه‌ها و عدم آمادگي لازم و .... ضمن اينكه نبايد فراموش كرد كه هيچ سيستم هواشناسي در دنيا با هر اندازه از تجهيزات و امكانات نمي‌تواند به صورت مطلق در مورد پيش‌بيني‌هاي هوا شناسي اظهار نظر كنند يا به طور مطلق صحبت كنند. مثلا همين طوفان اخير مكزيك كه ديديم همه سيستم‌هاي پيشرفته هواشناسي آمريكا اعلام كردند كه اين طوفان مكزيك بي‌سابقه است و چقدر اعلام آماده‌باش كردند و غيره اما ديديم كه طوفان در مكزيك فرو نشست و وا رفت، يعني اصلا در خود مكزيك اين طوفان هيچ اثري به‌جا نگذاشت. خب همين موضوع نشان مي‌دهد كه تا چه اندازه پيش‌بيني آنها غلط بوده است. اما از نظر علمي پيش‌بيني روزانه قابل اعتمادتر است. ما تا 7 روز متوالي را مي‌توانيم به طور عادي پيش‌بيني كنيم اما الان بيشتر از اينكه اين پيش‌بيني‌ها قابل اعتماد باشد، مشكل اصلي اينجاست كه اكثرا به اين پيش‌بيني‌ها و مديريت بحران توجه زيادي نمي‌شود. بنابراين هيچ كدام از اين پيش‌بيني‌ها نمي‌تواند صد در صد باشد اما معمولا هرچقدر پديده شديدتر باشد، پيش‌بيني آن براي هواشناسي آسان‌تر است و بهتر است هشدارهاي هواشناسي در اين خصوص جدي‌تر گرفته شود. اما صحت پيش‌بيني فعلي، 75 درصد است يعني در پيش‌بيني فعلي احتمال خطا بالاست.»
او با اشاره به اينكه پيش‌بيني‌هاي سازمان هواشناسي كشور تا اندازه زيادي قابل استناد است مي‌افزايد: «سازمان هواشناسي معمولا براي پديده‌هاي دور پيوند، با استناد به رويدادهاي 50 سال گذشته، پيش‌بيني‌ها را آسان‌تر مي‌كند.در كل با توجه به اين پديده، يعني ال‌نینو كه متعلق به اقيانوس هند و اقيانوس آرام است، مي‌توان اين پيش‌بيني را داشت كه ما امسال زمستان سرد داريم اما نه به دليل ال‌نینو بلكه به دليل اينكه زمستان بايد طبق قانون طبيعت از تابستان سردتر باشد. اما زمستاني با يخبندان و سرماي غيرعادي، نخواهيم داشت و تمام گمانه‌زني‌هايي كه در اين خصوص وجود داشته بدون هيچ پايه و مبناي علمي است. در واقع حتي اگر مثلا يك هفته خيلي سرد در زمستان امسال هم داشته باشيم نمي‌توانيم آن يك هفته را به كل زمستان و يا داشتن يك زمستان يخبندان و غيرعادي ربط داد. ضمن اينكه وزارت نيرو كه براي نخستين‌بار اين بحث را مطرح كرده بايد در اين خصوص پاسخگو باشد چون اصلا پيش‌بيني علمي اين وضعيت در حوزه آنها نيست و بهتر بود قبل از رسانه‌اي كردن اين موضوع پيش‌بيني‌ها و اقدامات كارشناسي دقيق‌تر روي آن انجام مي‌دادند.»
آمادگي قبل از بحران
در اين گزارش به موضوعات مختلفي اشاره شد از جمله اينكه، كمي در بحث سرماي امسال و پديده ال‌نینو اغراق شده است و اينكه اصولا گاهي بهتر است كه برخي موضوعات علمي در ميان اذهان عمومي منعكس نشود و با تعابير غلط موجب نگراني آحاد مردم را فراهم نكند.
اما در اين بين نبايد از يك موضوع بسيار مهم غافل شد و آن اينكه فرهنگ آمادگي پيش از وقوع حوادث حتي اگر حادثه‌اي هم در كار نباشد، اقدام پسنديده‌اي است، اقدامي كه به‌راستي به نهادينه كردن آن تا اندازه زيادي مي‌توان از خسارت‌ها و شدت حوادثي هرچند احتمالي كاست.
دکتر مجید حبیبی نوخندان، رئيس پژوهشكده اقليم‌شناسي در اين خصوص به گزارشگر کیهان مي‌گويد: «هدف از انتشار اخباري در خصوص ال‌نینو و پيش رو داشتن زمستاني سخت، صرفا آمادگي در برابر اين حوادث است. اما ايجاد اين نگرش و اين نوع فرهنگ‌سازي خيلي خوب است كه اين پيش‌آگاهي در ذهن افكار عمومي ايجاد شود. اين موضوع يعني برنامه‌ريزي و ايجاد پيش‌آگاهي عموما مديريت ريسك ناميده مي‌شود، در حالي كه مديريت بعد از وقوع حادثه مديريت بحران ناميده مي‌شود. نبايد از اين موضوع غافل شويم كه ال‌نینو كه به معناي لغوي پسر كوچك مسيح است، يك پديده اقيانوسي است نه جوي اما در هر صورت اثرات آن درجو ديده مي شود. ال‌نینو پديده‌اي است كه در آن طرف كره زمين به وقوع مي پيوندد و اصلا اين طور نيست كه بگوييم مثلا ال‌نینو در راه است و بايد اعلام آماده‌باش براي يك زمستان غيرعادي كنيم يا ايجاد ترس و دلهره و غيره. اما با وجود همه اين پيش‌فرض‌ها، حالا بايد به اين نكته هم اشاره كنيم كه در صورت وقوع ال‌نینو چه اتفاقي ممكن است براي ساير مناطق بيفتد يا نوسانات بارشي و دمايي به چه شكلي خواهد بود؟ اصلا نمي‌توان به طور قطعي گفت كه همراه با ال‌نینو بارش‌ها زياد يا كم مي‌شود. مثلا يك سال‌هايي كه ال‌نینو به وقوق پيوسته بارش‌ها زياد بوده و يك سال‌هايي نسبت به مدت مشابه سال قبل بارش‌ها كم بوده اما خب به طور كلي تحقيقات نشان مي‌دهد كه سال‌هاي ال‌نینو در آمريكاي جنوبي بارش‌هاي پاييزه زياد بوده. اما مطالعات ما نشان مي‌دهد كه ما امسال با وجود وقوع ال‌نینو در اقيانوس آرام زمستاني به سختي زمستان سال 86 كه حدود 28 روز دماي هوا كاملا زير‌صفر بود را نخواهيم داشت.»